وزیر پیشنهادی آموزش‌و‌پرورش شانسی برای پیروزی ندارد

رضا حاجی پور در نشست علنی نوبت عصر امروز (شنبه ۳۰ مرداد) مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم، گزارش کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درخصوص برنامه های حسین باغگلی وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش دولت سیزدهم را قرائت کرد. متن گزارش بدین شرح است:

هیأت رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی با سلام احترام؛

مستند به ماده (۲۰۲) آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، به پیوست گزارش کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری در خصوص بررسی صلاحیت و برنامه های ارائه شده آقای حسین باغگلی وزیر پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش به منظور قرائت در صحن علنی ارائه می شود.

گزارش کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری در خصوص بررسی صلاحیت و برنامه های ارائه شده آقای حسین باغکلی وزیر پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش مقدمه: وزارت آموزش و پرورش از مهمترین وزارتخانه های کشور از نظر تعداد ادارات مستقل شهر ستان و منطقه (۹۳۰ مورد) و حجم بالای نیروی انسانی مشغول بکار و همچنین حساس ترین وزارتخانه در تربیت فرزندان جامعه و آینده سازان کشور است. پر واضح است مدیریت مجموعه ای با حدود یک میلیون نیروی انسانی فرهیخته که به تعلیم و تربیت فرزندان جامعه مشغول می باشند، امری بسیار مهم و حساس است.

خوشبختانه با تاکیدات مقام معظم رهبری، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تدوین و تصویب شده است و در واقع ریل گذاری لازم برای ارتقاء آموزش و پرورش فراهم گردیده است. نیاز امروز اجرای سند تحول به طور متوازن، با در نظر گرفتن شرایط روز است که نیازمند مجریان هوشمند و با تجربه و توانمند است.

لازم است مدیریت آموزش و پرورش کشور، با سرعت و دقت به ارائه برنامه های اجرایی و عملی بپردازد و با شناسایی موانع، در جهت رفع آنها گام بردارد. از سوی دیگر، با توجه به آسیب های محیطی که ممکن است بر جسم و روح فرزندان این مملکت صدمه وارد نماید، وزارت آموزش و پرورش به عنوان نهاد رسمی متولی آموزش و پرورش، موظف است نسبت به تعمیق تربیت صحیح و پرورش مناسب از سن خرد سالی تا سن جوانی، اهتمام جدی داشته باشد و این سنگینی وظیفه وزیر مربوطه را نشان می دهد. با شیوع بیماری کرونا کودکان ما بدترین تاثیرات را بخاطر دوری از اجتماعات و تعطیلی بلند مدت مدارس متحمل شدند که جبران آن نیازمند چاره اندیشی عاجل است. محرومیت حدود سه میلیون دانش آموز از ابزار هوشمند ارتباطی، بار سنگینی بر تن رنجور آموزش و پرورش کشور می باشد.

با توجه به اهمیت موضوع، کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری با دقت و وسواس خاص، صلاحیت وزیر پیشنهادی وزارت مهم آموزش و پرورش را بررسی نمود که نتیجه این بررسی، مطالعه و استعلام مدارک تحصیلی ایشان از وزارت عتف، به شرح زیر تقدیم می گردد:

بخش اول: انطباق مدارک و سوابق وزیر پیشنهادی

جناب آقای حسین باغگلی وزیر پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش مدرک دکتری خود را در رشته علوم تربیتی از دانشگاه فردوسی مشهد أخذ نموده اند. اگر چه تحصیلات دانشگاهی ایشان مرتبط با وزارت آموزش و پرورش است ولی به دلیل فقدان سوابق اجرایی و مدیریتی در آموزش و پرورش رسمی کشور و عدم ارتباط استخدامی و کاری با آن و عدم آشنایی، توانایی و تخصص لازم را در مدیریت و راهبری وزارت آموزش و پرورش دارا نمی باشد.

در سوابق ایشان تدریس در مقاطع مختلف تحصیلی آموزش و پرورش وجود ندارد و فقط سه سال مدیر عامل بنیاد فرهنگی رضوی در مشهد مقدس بوده اند. دستاوردهای تحقیقاتی و اجرای طرح های پژوهشی که ایشان در برنامه ارائه شده خود به مجلس ذکر نموده است، محدود به بنیاد فرهنگی رضوی و مدارس امام رضا می باشد. در حالی که این مدارس خاص بوده و به صورت هیات امنایی اداره شده و با توجه به حمایت و نگاه ویژه به این مدارس، نمی توانند نمونه جامعی برای پیاده سازی الگوهای تعلیم و تربیت در کل کشور باشند.

بخش دوم: شرح توضیحات و تعهدات شفاهی وزیر پیشنهادی در کمیسیون

مباحث مطروحه ای شان در کمیسیون، ناظر به انتقاد از وضعیت موجود بوده و در مباحث مطروحه، تعهدات و راهکارهای اجرایی مناسب برای رفع این مشکلات ارائه نگردیده است. همچنین برای ارتقاء منزلت اجتماعی و بهبود معیشت معلمان بطوری که جوانان موفق فارغ التحصیل آموزش و پرورش، انگیزه داشته باشند که معلمی را با شوق و علاقه به عنوان شغل آینده خود انتخاب کنند، نظر و برنامه خاصی نداشتند.

بخش سوم: بررسی معیارهای عمومی برنامه وزیر پیشنهادی

انتظار می رفت برنامه وزیر پیشنهادی مفصل، دقیق و جامع باشد اما متاسفانه آنچه که بعنوان برنامه به مجلس ارائه شد، بسیار مختصر و بدون ورود به جزئیات است. از نقاط ضعف برنامه ایشان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

١- عدم سنجش پذیری و قابل رصد نبودن برنامه های اجرایی ارائه شده:

یکی از شاخص ها و مولفه های یک برنامه، قابلیت رصد و نظارت توسط نهادهای نظارتی به ویژه مجلس شورای اسلامی است و این امر مهم از مسیر ارایه اقدامات مبتنی بر شاخص های کمی و دقیق میسر می شود. اما متاسفانه هیچ اقدام و فعالیت دارای شاخص کمی و کیفی در برنامه آقای باغگلی وجود ندارد و اساسا از آمار و اطلاعات و عدد و رقمی استفاده نشده است.

۲- عدم توجه به تأمین نیروی انسانی:

مسئله کمبود شدید نیروی انسانی در مهر ماه ۱۹۰۰ و سالهای آتی یکی از مسائل نگران کننده آموزش و پرورش است که ایشان با یک نگاه بسیار سطحی نسبت به آن، برنامه خود را این گونه اعلام داشته اند: «جبران کمبودهای فوری نیروی انسانی مورد نیاز از روش های تأمین زودبازده و کم آسیب کوتاه مدت». از آنجا که مسئله کمبود نیروی انسانی و طراحی راهکارهای مناسب و بهینه علمی برای تأمین نیروی انسانی شایسته در طی چند سال آینده یکی از مسائل مهم و راهبردی است، عدم برنامه ریزی و چاره اندیشی این مسئله، آموزش و پرورش را با بحران های سخت تر و طولانی مدت، بیش از پیش گرفتار خواهد کرد.

۳- عدم آشنایی با نظام بودجه ریزی آموزش و پرورش:

ساختار ناصحیح بودجه آموزش و پرورش که نتیجه هر ساله آن کسری بودجه و مطالبات معوق معلمان است یکی از مسائل مهم آموزش و پرورش است که باید اصلاح گردد و بدون اصلاح آن عم ارتقاء کیفی و کمی امور ناممکن خواهد بود. این موضوع باعث تفاوت حقوق دریافتی فرهنگیان با سایر کارکنان و نارضایتی شدید معلمان از تبعیض موجود شده است. اما ایشان نسبت به این مسئله نیز برنامه ای ارائه ندادند که حکایت از عدم آشنایی کافی ایشان با ساختار و کلیات نظام بودجه ریزی در آموزش و پرورش دارد.

۴- عدم ارائه برنامه خاص برای مدیریت و هدایت استفاده از بستر فضای مجازی:

استفاده از بستر مجازی یک موضوع راهبردی و همچنین تکلیف قانونی برنامه ششم است. رفع تهدیدات فضای مجازی موضوع مهمی است که در مورد چگونگی مواجهه با آن بویژه در شرایط کرونایی کشور، مطلبی بیان نشده است.

بخش چهارم: انطباق برنامه های ارائه شده با اسناد بالادستی

بخش مهمی از مواردی که ایشان از آنها به عنوان برنامه یاد کرده، در واقع برنامه نیستند، بلکه اهداف تعیین شده در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش هستند که ایشان با همان ادبیات یا اندکی تغییر آنها را ذکر نموده اند. ایشان در بسیاری از موارد تفاوت میان هدف، وظیفه و برنامه را نادیده گرفته و بسیاری از اهداف و وظایف ذکر شده در سند تحول را به همان صورت کلی به عنوان برنامه ذکر نموده اند.

بخش پنجم: بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی

آنچه که می تواند برای آموزش و پرورش کشور مفید باشد، مدیری است که علاوه بر تسلط بر مفاهیم و مبانی نظری، با شناخت کافی از مسائل و چالشها، چگونگی عبور از بحران و تحقق اهداف و راهکارهای سند تحول را آگاهی داشته باشد. آموزش و پرورش امروز نیروی قوی میدانی می خواهد که چگونگی اجرای نظریات و راهکارها را تمرین کرده و تجربه داشته باشد که آقای باغگلی فاقد چنین ویژگی است.

ایشان سابقه معلمی و تدریس در مدارس دولتی را ندارند. حتی در دانشگاه فردوسی مشهد نیز عضو هیأت علمی آموزشی نبوده و عضو پژوهشی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی آن دانشگاه محسوب می شوند. به عبارتی ایشان از میان جامعه بزرگ معلمان نبوده و صرفا به عنوان مدیر عامل در بنیاد فرهنگی رضوی و مدارس ذیل آن اشتغال داشته اند.

تغییر مکرر دیدگاههای ایشان در روزهای اخیر در خصوص محورهای برنامه ها و اهداف نیز نگرانی زیادی در بین نمایندگان در کمیسیون و جلسات نموده است که فقدان یک منظومه فکری و اجرایی را تداعی می کند.

نتیجه گیری (نظر نهایی کمیسیون)

با توجه به اهمیت وزارت آموزش و پرورش و مسائل و چالش های اساسی که بعضا نیاز به اقدام فوری دارند، در برنامه آقای باغ گلی، پیشنهادهای مناسبی برای حل این چالشهای اساسی دیده نشد. هر چند تحصیلات دانشگاهی ایشان با وزارت آموزش و پرورش مرتبط است و شناخت فلسفه تعلیم و تربیت از اندوخته های لازم برای معلمی می باشد اما ایشان تجربه و شناخت کافی از وزارت آموزش و پرورش نداشته و توان اجرایی لازم را ندارند.

بنابر این ضمن احترام به شخصیت و سوابق علمی آقای دکتر باغگلی و احترام به رئیس جمهور محترم جناب آقای دکتر رئیسی نسبت به معرفی ایشان، با توجه به برنامه های ارائه شده و سوابق وزیر پیشنهادی، در مجموع کمیسیون با پیشنهاد تصدی ایشان برای پست وزارت آموزش و پرورش، موافقت ننمود و ایشان را فاقد صلاحیت لازم برای مدیریت در این وزارتخانه مهم می داند./