طلب ایران بابت فروش نفت و گاز چقدر است؟

ایران بارها از این کشورها درخواست کرده اجازه دسترسی به این منابع بلوکه‌شده را بدهند یا حتی به جای آنها کالاهای دیگری تحویل بگیرد، اما پیشنهادهای ایران از جمله خرید کالاهای انسان‌دوستانه و دارو که به ظاهر از تحریم امریکا معاف هستند عمدتا به نتیجه نرسیده‌اند.

برخی از این منابع شامل پولی می‌شود که ایران پیش از وقوع انقلاب سال ۱۳۵۷ برای خرید تجهیزات نظامی پرداخت کرده، اما پس از انقلاب خبری از تحویل آنها نشد.

دوشنبه هفته جاری ایران یک نفتکش متعلق به کره‌جنوبی را در آب‌های خلیج‌فارس توقیف کرد که از نظر مقامات واشنگتن انگیزه این کار تاکید بر خواسته آزاد شدن پول‌های بلوکه شده ایران در کره بوده است. با این حال، مقامات ایران این ادعا را رد کرده‌ و گفته‌اند توقیف این نفتکش که حامل ۷ هزار و ۲۰۰ تن اتانول از عربستان به کره جنوبی بوده، به علت آلودگی زیست محیطی انجام شده است.

به همین بهانه رویترز لیستی از دارایی‌های میلیاردی بلوکه شده مربوط به فروش نفت و گاز به چند کشور از جمله کره، عراق، چین، ژاپن و لوکزامبورگ را تهیه کرده است.

کره جنوبی

کره به گفته مسوولان ایرانی ۷ میلیارد دلار از درآمدهای این کشور را بلوکه کرده است. کره جنوبی به‌طور معمول یکی از بزرگ‌ترین خریداران سنتی نفت ایران است و در سال ۲۰۱۸ توسط امریکا برای چند ماه از تحریم‌ها معاف بود و می‌توانست همچنان به واردات نفت از این کشور ادامه دهد. اما در سال ۲۰۱۹ امریکا ممنوعیت کاملی برای صادرات نفت ایران و همچنین بخش بانکی اعمال کرد که درآمدهای این کشور در سئول را بلوکه کرد.

عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران در ژوئن سال گذشته میلادی گفته بود ایران برای دسترسی به این منابع دست به اقدام حقوقی می‌زند.

علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز سه‌شنبه در واکنش به اتهامات علیه ایران گفت این کره جنوبی است که به بهانه‌های واهی بیش از ۷ میلیارد دلار ایران را گروگان گرفته است.

عراق

همسایه غربی ایران یعنی عراق بیش از ۶ میلیارد دلار به تهران بابت واردات گاز و برق بدهکار است. اخیرا ایران حجم گاز صادراتی به این کشور را حدود ۹۰درصد کاهش داد و از ۵۰ میلیون متر مکعب در روز به ۵ میلیون رساند تا از این طریق به این کشور فشار بیشتری برای پرداخت بدهی عقب‌افتاده‌اش وارد کند. عراق بخشی از بدهی‌اش را در طول سال‌های گذشته پرداخت کرده اما به گفته رویترز، تحریم‌های امریکا و مشکلات اقتصادی در این کشور موجب شده‌اند انتقال پول به ایران بسیار کندتر انجام شود. همتی در این مورد در اکتبر گفته بود بغداد موافقت کرده بدهی گازی و برقی خود به ایران را با صادرات غذا و دارو تسویه کند.

چین

به گفته رویترز به نقل از رسانه‌های داخل ایران، درآمد ایران در بانک‌های چینی تا ۲۰ میلیارد دلار نیز ارزیابی شده است. با این حال، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران اکتبر ۲۰۲۰ گفت این کشور دارایی‌های بلوکه‌شده‌ای در چین ندارد. او گفت ایران درآمدهایی در این کشور دارد که در صورت نیاز می‌تواند از آنها استفاده کند.

چین به رغم تحریم‌ها به خرید نفت ایران ادامه داده و از این طریق حاشیه امن اقتصادی برای این کشور فراهم کرده است.

ژاپن و لوکزامبورگ

ایران از ژاپن برای بلوکه کردن دارایی‌هایش که تخمین زده می‌شود حدود ۵/ ۱ میلیارد دلار باشد، انتقاد کرده است. پیش از تحریم‌ها، ژاپن یکی از مشتریان اصلی نفت ایران بود.

جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران به همتای ژاپنی‌اش در اکتبر سال ۲۰۲۰ گفت ایران باید بتواند از این منابع ارزی که در ژاپن دارد استفاده کند. او همچنین محدودیت‌های ایجاد شده برای جلوگیری از خرید غذا و دارو را محکوم کرد.

بر اساس این گزارش، ۶/ ۱ میلیارد دلار از منابع ایران در یک شرکت تسویه وجوه در لوکزامبورگ به دلیل تحریم فریز شده است.