چالش‌ بزرگ صنعت‌کاران خراسان جنوبی

شهرک‌های صنعتی خراسان جنوبی از جمله شهرک‌هایی هستند که از کاستی‌های متعدد رنج می‌برند و به تعبیر بسیاری از اهالی این حوزه، مورد اجحاف قرار گرفته اند.  مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان خراسان جنوبی معتقد است منابع معدنی این استان تنها دلیل حضور سرمایه‌گذاران است و از آنجایی که مشکلات زیرساختی در استان بیداد می‌کند و انتقال منابع معدنی به سایر استان برای فرآوری کردن امکان پذیر نیست سرمایه گذار‌ان انگیزه‌ای برای حضور در این استان ندارند. پیرامون این موضوع که سرمایه‌گذاران با چه چالش‌هایی مواجه‌اند و تولید‌کنندگان چه مطالباتی از دولت سیزدهم دارند با مهدی پارسا، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان جنوبی به گفتگو نشستیم. با گسترش نیوز همراه باشید.

مهندس مهدی پارسا، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان جنوبی در گفتگو با گسترش نیوز گفت: «استان خراسان جنوبی از مناطق کمتر توسعه یافته کشور محسوب می‌شود و علی‌رغم اینکه ۱۰ درصد از مساحت کل کشور را داراست ولی سهم این استان از جمعیت کل کشور یک درصد است».

وی ضمن بیان اینکه از نظر توسعه صنعتی جزء استان های ردیف آخر کشور محسوب می شویم ادامه داد: «این در حالی است که در توسعه صنعتی، استان رتبه ۲۹ یا ۳۰ کشور را داراست اما علی‌رغم این همه این توسعه نیافتگی صنعتی،  خراسان جنوبی از نظر معدن بسیار غنی بوده و قطب معدنی شرق کشور محسوب می‌شود؛ به طوری‌که در معادن این استان ۳۹ ماده معدنی با ذخیره‌ای بالغ بر ۳.۵ میلیارد تن وجود دارد. استراتژی توسعه صنعتی استان صرفاْ بر پایه استقرار صنایع پایین دستی بخش معدن طراحی شده است».

تامین زیر ساخت در چالش

 با نگاهی به مدل توسعه صنعتی استان طی ۴ دهه اخیر مبرهن است که بیش از ۶۷ درصد واحد های صنعتی موجود  فعال در حوزه صنایع معدنی و ساختمان و بیش از۹۶ درصد ز واحد های صنعتی استان فعال در صنایع؛ کوچک و متوسط هستند. وی ضمن بیان این موضوع افزود: «اما این استان در زمینه صنایع بزرگ و مادر تخصصی از کمبود رنج می‌برد. اگر شرایط فعالیت در استان خراسان جنوبی مساعد می‌شد زمینه حضور بخش خصوصی برای تکمیل زنجیره تولید در صنایع پایین دستی فراهم می‌آمد اما متاسفانه از این موضوع محرومیم».

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان جنوبی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «  ۹۶ درصد صنایع این استان صنایع کوچک هستند در نتیجه، واحدهای صنعتی استان در برابر تهدیدات فضای کسب و کار آسیب‌پذیری بسیار بالایی دارند. لذا نیاز است دولت توجه ویژه ای به مناطق کمتر توسعه یافته داشته باشد.

این مقام مسئول در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه در ارتباط با شاخص‌های اساسی تولید، از سطح متوسط کشور پایین‌تر هستیم ادامه داد: «باید در تامین و توسعه زیرساخت‌های شهرک‌ها و نواحی صنعتی اقدامات مفیدی انجام شود. به دلیل منابعی که سالیانه به این شهرک‌‌ها تخصیص می‌یابد و نیز به واسطه وجود منابع معدنی، استقرار طرح های صنایع پایین دستی در شهرک های صنعتی این استان شتاب ویژه ای گرفته و ما هر روز شاهد استقرار یک طرح صنایع معدنی در شهرک های صنعتی مان هستیم».

 وی در ادامه افزود: «معادن، تنها مشوق در خراسان جنوبی هستند و موجب می‌شوند که سرمایه‌گذار انگیزه‌ای برای حضور در آن داشته باشد زیرا معدن را به دلیل هزینه‌های ترانسفر نمی‌توان جابجا کرد. در نتیجه مجبور هستند که به استان آمده و چرخه صنایع پایین دستی را ایجاد کنند اما تنها چالشی که امروز مشکلات بسیاری برای این استان ایجاد کرده کمبود شدید در تامین زیر ساخت‌هاست».

پارسا در ادامه با بیان این که از دیگر موضوعاتی که نه تنها برای خراسان جنوبی بلکه برای کل کشور باید مد نظر قرار گیرد حرکت همسو با آمایش سرزمینی است ادامه داد: «طی سال‌های اخیر، هیچ وقت مطابق با آمایش سرزمینی حرکت نکرده‌ایم و تمامی صنایع را به استان های بزرگ و صنعتی برده‌ و هزینه زیادی برای رفع مشکلات ترافیک و آلودگی محیط زیست کرده‌ایم. به همین دلیل باید در بحث توسعه صنعتی توجه ویژه‌ای به مباحث مربوط به آمایش سرزمین داشته باشیم».

پارسا درباره مطالبات شهرک‌های صنعتی از دولت سیزدهم خواستار توجه ویژه به بخش زیرساخت‌ها و تولید شد و ادامه داد: «در دولت سیزدهم توجه ویژه ای به بحث تولید و اشتغال است و از نظر من دولت باید توجه ویژه‌ای به تامین زیر ساخت های مورد نیاز تولید در مناطق کمتر توسعه یافته داشته باشد. اگر این اتفاق بیفتد سرمایه‌گذار در بسیاری مواقع نیاز به تسهیلات نداشته و فقط بر تامین زیرساخت‌ها تمرکز پیدا می‌کند زیرا در این صورت اگر هزینه‌های تامین زیر ساخت‌ها پایین باشد به تبع هزینه های تولید هم روند کاهشی یافته و قذرت رقابت پذیری نسبت به استان‌ها و مناطق توسعه یافته به وجود می‌آید».

معادن، تنها فاکتور توسعه خراسان جنوبی

سرمایه‌گذار به چه دلیل باید رغبتی به سرمایه‌گذاری در این استان داشته باشد؟ مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان خراسان جنوبی ضمن طرح این سوال اظهار داشت :«او می‌تواند همین سرمایه‌گذاری را در استان‌هایی چون تهران، اصفهان و قزوین با ارزش‌افزوده‌ای بسیار بالاتر و امکان نزدیکی به بازار بزرگ و هزینه‌های تولید انجام دهد و مطمئن باشد که خدمات لازم را در کنار خود دارد. چه مشوقی وجود دارد که سرمایه گذار به خراسان جنوبی بیاید؟! افرادی که امروز برای سرمایه گذاری در این استان مراجعه می کنند تنها مشوق آنها فقط منابع معدنی است. اگر واقعا توجیه اقتصادی داشت که این مواد معدنی را حمل و نقل کنند قطعا در اینجا سرمایه گذاری نمی‌کردند و این مواد معدنی را به استان های دیگر منتقل و فرآوری می‌کردند».

این مقام مسئول ادامه داد: «منابع معدنی بسیار غنی‌ای در اختیار استان قرار گرفته و سرمایه‌گذاران برای تکمیل زنجیره تولید مراجعه می‌کنند اما تنها چیزی که به عنوان چالش در این استان وجود دارد بحث زیر ساخت‌هاست. این در حالی است که استان در زمینه فرآوری مس و آهن و منیزیم‌ها و خاک‌های نسوز و انواع خاک های صنعتی و ... تمام نیازهای صنعت را تامین می‌کنیم. از این رو باید برای مناطقی نظیر این منطقه کمتر توسعه‌یافته بسته‌های حمایتی ویژه‌ای در نظر گرفته شود. موارد خاصی باید در این بسته گنجانده شود».

پارسا در ادامه با اشاره به این که یارانه و تسهیلات در مناطق توسعه‌یافته و کمتر توسعه‌یافته به یک اندازه است اذعان داشت: «تسهیلاتی که تولیدکنندگان از بانک‌ها می‌گیرید در خراسان جنوبی ۱۸% و در تهران هم ۱۸% است. دولت باید منابعی را اختصاص بدهد تا منابعی با کارمزد پایین‌تر در استان‌های کمتر توسعه‌یافته پرداخت شود تا تسهیلات برای متقاضی با نرخی ترجیحی و توجیه داری ارائه شود. دولت می‌تواند بخشی از حق بیمه را خود متقبل شود. در خصوص معافیت های مالیاتی و مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده و مهمتر از همه تامین زیر ساخت های مورد نیاز تولید توجهی ویژه مبذول شود. اگر این اتفاقات در خراسان جنوبی بیفتد هیچ مشکل و نگرانی در زمینه مدل صنعتی و صنعتی شدن استان نخواهیم داشت».

وی در پاسخ به این سوال که در سال ۱۴۰۱ چه برنامه توسعه‌ای در راستای حمایت از تولید مد نظر دارد پاسخ داد: «در سال ۱۴۰۱ در خصوص گاز رسانی و آب‌رسانی به چهار شهرک صنعتی برنامه‌ریزی کرده‌ایم. همچنین آماده‌سازی دو شهرک صنعتی برای استقرار سرمایه‌گذاران در حوزه‌های صنایع مختلف، تجهیز دو شهرک به ایستگاه آتش‌نشانی، تامین ۲۲ مگاوات برق برای شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان، بهره‌برداری از ۳۰ طرح صنعتی در شهرک ها و نواحی صنعتی استان از برنامه های این شرکت در استان است».

بازار افغانستان؛ فاکتور توسعه صنعتی

این مقام مسئول درباره صادرات از این استان گفت: «این استان در خصوص صادرات کاشی و سیمان فعال بوده و سایر محصولات نیز از سایر استان‌ها به این استان ارسال و به کشور افغانستان صادر می‌شود. ما بالغ بر ۴۳۰ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان داریم و استفاده از بازار افغانستان از جمله برنامه‌های ما برای توسعه صنعتی است».