لازمه سواد رسانه ای برای بهبود شبکه شاد

جلسه ۷۵۷ شورای فرهنگ عمومی کشور با دستور گزارش دست‌اندرکاران وزارت آموزش و پرورش پیرامون آموزش دانش‌آموزان در فضای مجازی برگزار شد.

در ابتدای این جلسه نمایندگان وزارت آموزش و پرورش به اختصار توضیحاتی در خصوص اجرای طرح هدایت (هر دانش‌آموز یک تبلت، هرتبلت یک مدرسه) و شبکه شاد (بزرگترین کانال آموزش مجازی دانش‌آموزان) ارائه کردند.

در ادامه سید عباس صالحی با اشاره به اینکه شبکه ملی شاد به عنوان یک امر جدید تا به حال هیچ تجربه‌ مشابه یا جدیدی را نداشته است، گفت: این شبکه الگوبرداری و اقتباس از جایی نبوده و یک دستاورد کاملا ملی به شمار می‌رود، اما نیازمند بازنگری است زیرا سرعت، گستره شمول و میزان استفاده و فناوری بومی آن دارای ویژگی‌های خاص خودش است.

وی ادامه داد: در حوزه عدالت آموزشی، فرهنگی و تربیتی حوزه‌های متنوعی در این شبکه وجود دارد، از طرفی دیگر امکانات خاص این پلتفرم که قبلا نبوده مثل نظرسنجی‌ها، ارتباط با مسئولان، امتحانات برخط و... می‌تواند از موارد برجسته این شبکه باشد. همچنین شبکه شاد باعث شد معلمان و ایده‌های برتر را ببینیم. گستره وسیع آموزش و پرورش باعث شد بسیاری معلمان خلاق دیده نشوند، این در حالی است که در دورترین روستاها خیلی از معلمان ایده‌های خلاق دارند اما صدای آنها و خلاقیت‌شان به گوش دیگران نمی‌رسد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با طرح این سوال که زمانی که کرونا به پایان برسد آیا شبکه شاد هم باید کنار گذاشته شود یا خیر، گفت: چنین سرمایه‌ای با شیوع ویروس کرونا پدید آمده و کاربران خود را دارد اما مناسبات ما با این پلتفرم در زمان کرونا و پس از آن مشخص شود، به نظر می‌آید از این فضا باید استفاده درست کرد و آنچه بین وزارت آموزش و پرورش و نمایندگان حاضر در شورای فرهنگ عمومی باید مورد بررسی قرار بگیرد چگونگی استفاده کردن از این ظرفیت آموزشی، فرهنگی و تربیتی است.

صالحی یادآور شد: شورای فرهنگ عمومی وظیفه دارد ابعاد فرهنگی این شبکه را بررسی و چگونگی مقابله با آسیب‌های فرهنگی پیش‌رو را بررسی کند. از همین الان باید برای استمرار این شبکه در ابعاد آموزشی، فرهنگی و تربیتی برنامه‌ریزی داشت.

وی در خصوص خدمات خوب شبکه شاد تاکید کرد: از شبکه شاد در وهله اول می‌توان در حوزه خانواده استفاده کرد، در نظام آموزش و پرورش جدید بعد از انقلاب اسلامی مدرسه نه مکمل، بلکه جایگزین خانواده شد، بعد از انقلاب مشروع‌سازی از نهاد آموزشی ایجاد شد که براساس آن محیطی امن و قابل اعتماد است، اما این دغدغه همیشه وجود داشت که خانواده در امر آموزش در کنار فرزندان خود حضور داشته باشد، اما انجمن اولیا به صورت فعال در کنار بخش آموزش نبود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: خوشبختانه در شبکه شاد مادران به عنوان یک دستیار معلم ایفای نقش می‌کنند و رویای حضور خانواده در امر آموزش با این امر محقق شده است و خانواده‌ها به جای گرفتن یک کارنامه صرف در پایان ترم در جزء به جزء آموزش فرزندان خود حضور دارند. اما نکته مهم این است که با وجود شبکه شاد می‌توان در ابعاد فرهنگی هم با خانواده‌ها ارتباط برقرار کرد، بنابراین در ارتباط با نظام خانواده می‌توان از این ظرفیت در دوران کرونا و پساکرونا بهره برد.

صالحی ادامه داد: از دیگر اتفاقات مثبت شبکه شاد برپایی رویدادهای فرهنگی و آموزشی در بستر این شبکه است، ارتقای کمی و کیفی در برنامه‌ها می‌تواند از طریق همین شبکه انجام شود و باید این شبکه را همچنان شاد نگه داشت، اما باید حواسمان باشد که چگونه می‌توان شبکه شاد را با مجموعه‌های مختلف همراه کرد تا در پساکرونا این شبکه تضعیف نشود، در واقع خانواده و دانش‌آموزان باید احساس کنند که در کنار مدسه یک بخش مکمل فرهنگی و آموزشی دارند.

وی ابراز کرد: در کنار بهره‌وری از شبکه شاد سواد رسانه ای نیز امر مهمی است، با هر رویکردی سواد رسانه‌ای ضروری است، از این رو شبکه شاد یک فرصت برای سواد رسانه‌ای سه ضلع خانواده، دانش‌آموزان و معلمان است، چنانچه سواد رسانه‌ای ما در این سه ضلع به خوبی شکل نگیرد قطعا دچار ضعف خواهیم شد.

نیازمند شکل گیری سواد رسانه‌ای در شبکه شاد هستیم

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: باید نوعی سند تفاهم‌نامه‌ای بین نهادهای فرهنگی و شبکه شاد تنظیم شود، براساس این تفاهم‌نامه‌ها باید دید هر سازمان چگونه می‌تواند با این شبکه ارتباط برقرار کند.

صالحی اظهار کرد: استفاده از نظرسنجی‌ها و پیمایش‌ها در شبکه شاد یکی دیگر از حوزه‌هایی است که در این پلتفرم شاهد آن هستیم، جامعه آماری که در این شبکه وجود دارد هم از منظر جغرافیایی و هم انسانی بسیار ظرفیت خوبی است، نظرسنجی‌ها، پژوهش‌ها و پیمایش‌ها براساس این شبکه می‌تواند محقق شود زیرا جامعه آماری وسیعی دارد.

وی در پایان گفت: کرونا سرعت تحول در نظام آموزشی ما را بالا برده و هرگاه سرعت در یک کار بالا برود، امکان خطر آن هم افزایش خواهد یافت. در حال حاضر استفاده کودکان و نوجوانان از فضای مجازی سرعت یافته و این سرعت مخاطراتی را به همراه خواهد داشت. باید سریع‌تر با این موضوع روبرو شد و کار کارشناسی کرد تا مخاطرات از بین برود.

در ادامه علیرضا کاظمی معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه تمام تلاش ما از ابتدا روی برگزاری کلاس‌های حضوری بود، خاطرنشان کرد: باتوجه به فشارهای زیادی که بر وزارت آموزش و پرورش مبنی بر برگزاری حضوری امتحانات و کلاس‌ها وجود داشت تلاش کردیم روند حضوری محقق شود زیرا در شرایط حضوری نحوه آموزش بهتر خواهد بود. اما تابع تصمیمات ستاد مقابله با کرونا هستیم و به همین منظور به سمت فضای مجازی و غیرحضوری رفتیم.

وی ادامه داد: استفاده از ظرفیت شبکه شاد منحصر به وزارت آموزش و پرورش نیست و سایر دستگاه‌ها نیز می‌توانند از این امکان بهره ببرند زیرا این فضا بزرگترین امکان برای کارهای تربیتی و آموزشی فراهم کرده است. همچنین در کنار کار آموزشی امکان برگزاری رویدادها و جشنواره‌ها در این شبکه فراهم شده که خوشبختانه با مشارکت بالا هم همراه بوده است.

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش بیان کرد: البته ما آموزش خود را صرفا روی پایه فضای مجازی قرار نداده‌ایم و از چهار شبکه در صدا و سیما نهایت استفاده برای امر آموزش داشته‌ایم، همچنین در برخی شهرستان‌های کشور که امکانات صدا و سیما و شبکه شاد برای دانش‌آموزان مهیا نبوده معلمان در کلاس حضوری با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی فعالیت داشته‌اند.

در این جلسه رضا پورحسین مشاورعالی معاون سیما با اشاره به شرایط موجود در جهان و تکنولوژی روز دنیا گفت: باید تصمیم بگیریم که به سمت محدودیت یا آگاهی‌سازی برویم، در حال حاضر نیازمند یک مطالعه دقیق و تصمیم درست برای استفاده از تکنولوژی جدید هستیم، نباید از این موضوع غافل شد که مردم علم فضای تکنولوژی جدید را دارند اما با وجود شرایط موجود کشور در یک خلاء آگاهی‌سازی قرار گرفته‌اند.

در ادامه کبری خزعلی رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی با انتقاد از طرح ملی هدایت تصریح کرد: به نظر می‌رسد بهتر بود وزارت آموزش و پرورش به جای هزینه برای خرید تبلت و ارائه آن به دانش‌آموزان که به مراتب آسیب‌های اجتماعی استفاده از اینترنت و هزینه‌هایی را موجب می‌شود، بیشتر از ظرفیت صدا و سیما برای تدریس دانش‌آموزان استفاده می‌کرد.

وی افزود: استفاده از کلاس‌های حضوری نیز با شیوه‌نامه‌های بهداشتی امکان‌پذیر بود. همانطور که بسیاری کشورهای دنیا از جمله آمریکا که بالاترین میزان مبتلایان به کرونا را داشتند مدارس و دانشگاه‌های آنها به صورت حضوری برگزار می‌شود. امروز متاسفانه برگزار نشدن کلاس‌های حضوری در سطح علمی دانشجویان و دانش‌آموزان تاثیر زیادی گذاشته است.