خدایی:فرایند پذیرش دانشجو نباید انحصاری باشد

جلسه یک‌صد و پنجاه و دوم شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور به ریاست دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد و ماده هشت مصوبه سنجش و پذیرش دانشجو مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

ابراهیم خدایی رییس سازمان سنجش و آموزش عالی کشور در این جلسه اظهار داشت: ما با تنوع پذیرش دانشجو موافق هستیم و معتقدیم سیستم پذیرش نباید منحصر باشد اما مشکلی که وجود دارد این است که دانشگاه از رشته‌های خاصی دانشجو در رشته‌های پزشکی پذیرش می‌کند که چهار سال آموزش مرتبط دیده‌اند.

وی ادامه داد: اما در بدو ورود به رشته‌های پزشکی فقط ۱۰ درصد واحدهای گذرانده شده آنها در مقطع کارشناسی معادل‌سازی و پذیرش می‌شود. از این منظر، لازم است یک تعامل و هماهنگی میان وزارت بهداشت و شورای عالی انقلاب فرهنگی شکل بگیرد تا این مصوبه به نتایج خوبی برسد.

رییس سازمان سنجش یادآور شد:  اگر وزارت بهداشت با این مصوبه جدید و ماده هشت و بندهای آن مخالفت کند، تلاش‌ها به جایی نمی‌رسد.

موفقیت بین رشته ای ها در پزشکی و سلامت

سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره ابلاغ مصوبه‌ای که از پذیرش در رشته‌های خارج از گرایش‌ها مرتبط با دوره کارشناسی ارشد منع می‌کند، گفت: اکنون وارد دورانی شده‌ایم که بین رشته‌ای‌ را تأیید و تشویق می‌کنیم و این مقوله در حوزه علوم اجتماعی و انسانی، نتایج و خروجی‌های خوبی هم داشته است. وی افزود: همچنین مشاهده می‌شود که در حوزه پزشکی و سلامت نیز، بین رشته‌ای موفقیت‌هایی به دست آورده است. یکی از مصادق ظرفیت‌سازی برای تعامل بین رشته‌ها، امکان رفتن از رشته‌های متفاوت در دوره کارشناسی به کارشناسی ارشد است. ترکیب بین انواع مهندسی‌های دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی، خیلی خوب بوده است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: شورای سنجش، جلوی این نوع محدودیت‌های بین رشته‌ای را بگیرد. هر نوع محدودسازی رشته‌ای برای انتقال از کارشناسی به کارشناسی ارشد مناسب نیست.

وی افزود: پیوند بین رشته‌ها ارزش بزرگی است و مطلوب‌تر این است که مجموعه وزارت علوم و شخص وزیر به صراحت در مصاحبه‌ای اذعان کنند که این مصوبه یک اشتباه بوده تا آرامش به جامعه دانشگاهی برگردد.

در بخشی از این جلسه، سنجش و پذیرش در ورودی کارشناسی رشته‌های پزشکی مورد بررسی قرار گرفت.

ماده هشت مصوبه سنجش و پذیرش دانشجو می‌گوید؛ حداقل ۳۰ درصد از ظرفیت پذیرش رشته پزشکی در هر سال، از بین فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی پذیرش می‌شود.

در تبصره یک این ماده آمده است: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است به نحوی برنامه‌ریزی کند که حداقل ۳۰ درصد از ظرفیت رشته‌های داروسازی و دندانپزشکی نیز از سال ۱۴۰۲ به بعد از بین فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی پذیرش شوند.

همچنین تبصره دو این ماده تأکید دارد: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است آیین‌نامه‌های مربوط را برای پذیرش از رشته‌های مختلف و به خصوص رشته‌های علوم پایه مقطع کارشناسی در مدت حداکثر سه ماه تدوین و پس از تایید شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی به تایید ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور برساند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره این مصوبه اظهار داشت: در مصوبه سنجش و پذیرش باید یک ماده‌ نیز اضافه شود تا رشته‌هایی که رقابتی نیستند، متقاضی بتواند بدون کنکور وارد آن رشته‌ها شود و برای ثبت‌نام در دانشگاه، بدون آزمون، اقدام کند.

عاملی همچنین درباره ماده هشت مصوبه سنجش و پذیرش خاطرنشان کرد: اگر تبصره یک ماده هشت، با خود ماده هشت ادغام شود، برخی نگرانی‌ها درباره پذیرش دانشجو در رشته‌های پزشکی از مقطع لیسانس از سال ۱۴۰۲، برطرف می‌شود. در تبصره ۲ نیز تأکید شود که پذیرش از رشته‌های علوم پایه و رشته‌های مرتبط با پزشکی مقدور است. پذیرش ۳۰ درصدی از مقطع کارشناسی و موضوع توسعه ظرفیت پزشکی باید مورد توجه جدی قرار گیرد تا در آینده راهبردها و رویکردها خسران‌آفرین نباشد.

وی ادامه داد: اقداماتی برای توسعه ظرفیت پذیرش پزشکی انجام پذیرد، زیرا که در این زمینه با چالش روبرو هستیم. به این منظور، طرح توسعه و افزایش ظرفیت رشته‌های علوم پزشکی باید توسط وزارت بهداشت در قالب یک آیین‌نامه، پیشنهاد و ارائه شود.

انعطاف در تغییر ظرفیت های سالانه پذیرش

همچنین منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در این‌باره اظهار داشت: شورای عالی انقلاب فرهنگی این را مدنظر ندارد که مصوبه‌ای داشته باشد که وزارتین با آن موافق نباشند. به نظر می‌رسد در این مصوبه باید یک مقداری انعطاف‌پذیری لحاظ شود. ظرفیت نیز نباید به گونه‌ای باشد که یک سال کمتر و یک سال بیشتر باشد. در تغییر ظرفیت‌های سالیانه این انعطاف‌پذیری باید دیده شود. از سوی دیگر، رشته‌هایی که می‌توانند وارد پزشکی بشوند، توسط وزارت بهداشت احصا شود. در این زمینه باید آیین‌نامه نگاشته و سیاست‌گذاری انجام شود تا در فرایند پذیرش دانشجو به مشکل برنخوریم.

ضعف شدید در ورودی های علوم پایه

محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران نیز در این جلسه گفت: در پذیرش رشته پزشکی نیز شرایطی وجود دارد که راه‌حل مطرح شده، معطوف به حل بحران و چالش فعلی نیست. مسیر پذیرش این رشته از مقطع کارشناسی باید به گونه‌ای باشد که علوم پایه مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.

به گفته رییس دانشگاه تهران، در آینده با ضعف شدید در ورودی‌های علوم پایه مواجه خواهیم شد. یکی از دلایلی که می‌گوییم از مسیر علوم پایه و دوره‌های کارشناسی این علوم، جذب دانشجو انجام شود، بها دادن به این دوره‌هاست. کسانی که در علوم پایه قوی هستند و وارد رشته پزشکی می‌شوند قادرند تحولاتی در این رشته و عرصه پزشکی ایجاد کنند.

نیلی اضافه کرد: از این منظر دو هدف باید مدنظر قرار گیرد؛ نخست تقویت و توسعه علوم پایه با حضور استعدادهای برتر و دوم توسعه دانش در علوم پزشکی با ورود کسانی که تسلط و دانش بیشتر در علوم پایه اندوخته‌اند. همچنین از روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی استعلام شود و یک تعاملی به وجود بیاید.

محمدرضا مخبردزفولی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در سخنانی در این جلسه گفت: مقدمه کار برای نزدیک شدن ذهنیت‌ها را فراهم نکرده‌ایم. به همین دلیل کسانی که در صحنه اجرا هستند با هر نوع تغییری مخالفت می‌کنند. کشور ما در پذیرش مقطع کارشناسی در رشته‌های پزشکی، در رده‌های آخر رده‌بندی کشورها قرار دارد. اگر این مسیر بسته شود و اجازه داده نشود که سیاست‌گذاران تصمیمات درست و به موقعی اتخاذ کنند، در آینده با ورود پزشکان خارجی به کشور روبرو خواهیم بود.

وی با اشاره به اینکه دانشگاه‌های بزرگ کشور در اوایل دهه هفتاد سه برابر الان دانشجو پذیرش می‌کردند، اظهار داشت: با توجه به افزایش امکانات کشور نسبت به قبل، اعم از دانشگاه‌ها، اعضای هیئت علمی، تخت‌های بیمارستانی، تجهیزات و غیره، انتظار می‌رود روند کنونی پذیرش دانشجو در رشته‌های پزشکی تغییر کند تا راه ورود جوانان با استعداد کشور به این رشته‌ها هموار شود.

الزام به پذیرش ۳۰ درصد دانشجویان پزشکی غیرممکن است

علی اکبر حق دوست، معاون آموزشی وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ادامه داد: برای رفع آسیب‌های احتمالی ارائه بسته جامع نیاز است. پیشنهاد ما این است که پذیرش در لیسانس با بررسی انجام و بسته جامعی دیده و الزامات پذیرش مقطع لیسانس در رشته‌های پزشکی تبیین شود.

وی افزود: در کشورهای انگلستان و ژاپن، چند دهه طول کشید تا این موضوع مدیریت شد و پذیرش لیسانس در رشته‌های پزشکی اکنون وجود دارد. اما با وجود اینکه ۷۰ درصد دانشگاه‌های علوم پزشکی آنها پذیرش از مقطع لیسانس دارد، سه دهه طول کشیده تا به سطح ۱۰ درصد پذیرش از لیسانس رسیده‌اند.

حق دوست تاکید کرد: دانشگاه‌ها نباید الزام شوند که این سهمیه را پر کنند. پذیرش از مقطع لیسانس گزینه قابل دفاعی می‌تواند باشد. در کنار پذیرش لیسانس باید مداخلات دیگری هم وجود داشته باشد. اینکه در همان سال اول اجرای مصوبه، الزام به ۳۰ درصد پذیرش شود، غیرممکن است.

در بخشی از این جلسه، حسن قدسی‌پور، معاون نظارت و ارزیابی ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی به ارائه گزارشی درباره انجام نخستین جراحی رباتیک از راه دور ایران پرداخت و اظهار داشت: روز چهارشنبه دوم تیرماه ۱۴۰۰، نخستین جراحی رباتیک از راه دور در ایران بر بستر شبکه همراه اول، با استفاده از یک ربات بومی روی یک سگ از فاصله ۷ کیلومتری انجام شد. توسعه ربات جراح از سال ۹۲ در دستور کار قرار گرفت و هم اکنون نمونه‌ای از ربات یاد شده در بیمارستان‌های امام خمینی(ره)، شریعتی و سینا نصب شده است.

وی افزود: اگر ایران این شیوه جراحی را به مرحله تجاری برساند، در مقام دومین کشور پس از ایالات متحده آمریکا، در بهره‌گیری تجاری از آن قرار خواهد گرفت. ابتدای تیرماه عمل جراحی بر روی یک حیوان سگ به وسیله ربات اتفاق افتاد. جراحی رباتیک مزایایی دارد که به یک سری محدودیت‌های جراحی غلبه دارد، از جمله آنکه کمترین آسیب را به بدن بیمار وارد می‌کند، از دور قابل کنترل است، عوارض آن قابل جبران است، خستگی نیروی انسانی و خطا کمتر و لرزش دست جراح فیلتر می‌شود.

به گفته قدسی پور، این جراحی ترکیبی از پزشکی، علم رباتیک و فناوری‌های پیشرفته و پرسرعت است. برای مثال، اگر برای یک عمل جراحی قرار بوده یک شکاف ۱۵ سانتی‌متری در بدن بیمار ایجاد شود، صرفاً سه سوراخ یک سانتی‌متری ایجاد و این ربات‌ها توسط جراح در محل عمل کنترل می‌شود.