طرح جابر چگونه بر تربیت دانش آموزان تاثیر گذار است ؟

چالش های پروژه هایی مثل طرح جابر در مدارس ابتدایی

یکی از چالشهای اساسی نظام آموزش و پرورش در ایران نحوه تطبیق طرح هایی از آن مثل طرح جابر کلاس اول با شرایط جدید حاکم بر جهان و ایران به ویژه درآستانه ورود به جامعه اطلاعاتی یا جامعه دانایی محور است. اگر قرار است آموزش و پرورش در ایفای کارکردهای خود موثر واقع شود، نمیتواند نسبت به این شرایط و تحولات بیتفاوت باقی بماند. بدین منظور نظام آموزش و پرورش باید در تعیین و ترسیم اهداف و رسالتهای خود بازاندیشی کند.

نظام آموزرش و پرورش در هرکشوری یکی از مهم ترین ارکان سازنده ی فرهنگ و هویت آن جامعه است. لذا تقویت فرهنگ و هویت ملی،نیازمند تقویت و تحول در نظام آموزش و پرورش است. نظام آموزشی به عنوان موثرترین نهاد تعلیم و تربیت رسمی عمومی، متولی فرایند تعلیم و تربیت، قوام بخش فرهنگ عمومی و تعالی بخش جامعه است زیرا ساخت، تشکیلات و فعالیت های آن ازجهان بینی، ایئولوژی وفرهنگ جامعه نشات می گیرد.

مهارت های تفکر خلاق در دانش آموزان

یکی از این اهداف و رسالتها ترویج مهارتهای تفکرخلاق مثل رونق بخشی به طرح جابر کلاس دوم در میان دانش آموزان است، که یکی از دغدغه های موجود نظام آموزش و پرورش کشور در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است، اساس آموزش در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیز تفکر و پژوهش است. رویکرد نظام تعلیم و تربیت در سند تحول گامی بلند و رو به جلو درراستای تحقق این مهم است و درآن به پرورش و تقویت بنیه فکر و اندیشه خلاق دانش آموزان توجه ویژه شده است.

تعلیم و تربیت از جمله دغدغه های مشترک جوامع انسانی است. کشورها و ملت ها براساس طرز فکر و مکتب فلسفی و سیاسی خود،مقاصد تربیتی خود را تعریف می کنند و این در سبک و روش به تفاوت در اهداف تربیتی می انجامد. برای شروع هر کاری باید مقاصد واهداف آن عمل معین و روشن باشدتا برای تحقق آرمان های مورد نظر از بهترین روش ها و وسایل استفاده گردد. آموزش و پرورش نیزچنین است برای این که معلم و مربی تعلیم و تربیت را آغاز نمایند در ابتدا شایسته است هدف از تعلیم و تربیرت بررای آنان مشخص باشد و بدانند که چگونه انسانها را تربیت کنند و در این صورت چه تغییراتی باید حاصل گردد تا با طرح ریزی و روش به اجرا بپردازند.

فرایند تعلیم و تربیت، امری زمان بر و دیربازده است که در طولانی مدت به بار می نشیند. مخاطبان نمام آموزش و پرورش، کودکان ونوجوانانی هستند که آنچه را امروز فرا می گیرند، فردا در رفتار و افکار خویش متجلی می سازند. در نتیجه فعل و انفعالات آموزشی وتربیتی امروز بر چگونگی شکل گیری فرداهای دور و نزدیک تاثیر می گزارد. به همین دلایل، امرروزه نهادهای آموزشی در اکثرکشورهای جهان با مسئله تدوین و اجرای برنامه های راهبردی تحول آفرین دست و پنجه نرم می کنند (Navid¡ ۲۰۱۲). از ایرن روهمه مسئولان و دست اندرکاران نمام آموزش و پرورش بر آنند تا سندی پی ریزی کنند که بتواند آنان را هرچه بیشتر به هدف های نظام تعلیم و تربیت نزدیک کند.

طرح جابر و تربیت اقتصادی و حرفه ای

ساحت تربیت اقتصادی و حرفه ای که نمونه بارز آن پروژه جابر بخصوص طرح جابر کلاس سوم است. بخشی از جریان تربیت رسمی و عمومی است که ناظر به یکی از ابعاد مهم زندگی آدمی یعنی بعداقتصادی و معیشتی انسان هاست. این ساحت ناظر به رشد توانایی های متربیان در تدبیر امر معاش و تلاش اقتصادی و حرفه ای است، اموری نظیر درک و فهم مسا ئل اقتصادی، درک و مهارت حرفه ای، التزام به اخلاق حرفه ای، توان کارآفرینی، پرهیز از بطالت وبیکاری، رعایت بهره وری، تلاش جهت حفظ و توسعه ثروت، اهتمام به بسط عدالت اقتصادی، مراعرات قوانین کسب و کار و احکام معاملات و التزام به اخلاق و ارزش ها در روابط اقتصادی.

اهداف ساحت تربیت اقتصادی و حرفه ای را می توان به این صورت بیان کرد: تدبیر امر معاش و زندگی اقتصادی، درک و فهم مسا ئل اقتصادی خود و جامعه، مراعات قوانین و احکام معاملات و التزام به ارزش های اخلاقی، کسرب شایستگی های لازم جهت تکوین وتعالی مداوم هویت حرفه ای و انتخاب آگاهانه شغل، تلاش فردی و جمعی برای تحقق غنا، کفاف، عمران، رشد استقلال اقتصادی،حفظ و پیشرفت، ثروت ملی، افزایش بهره وری، تامین رفاه عمومی و بسط عدالت اقتصادی.

طرح جابر و. تحول درنظام آموزش وپرورش

آموزش و پرورش در عین حال که جریانی ثابت و مستمر است، بنا به ماهیت و ماموریت، باید خود را با تحولات در ابعاد گوناگون هماهنگ سازد تا به نهادی تاریخ مصرف گذشته بدل نشود. خصوصاً در عصری که تحولات حوزه فناوری هر از چندگاه یکبارظرفیت تازه یا وضعیت جدیدی را به وجود می آورد، نظامات حقوقی و سیاست گذاری باید از آمادگی ذهنی و قابلیت های ضروری برای روزآمد سازی برخوردار باشند تا کارآئی نظام تربیت رسمی و عمومی مورد سوال واقع نشود. لختی و کندی در واکنش ها چالشی است که این نظام ها را تهدید می نماید.

از آغازین روزهای انقلاب اسلامی، ایجاد تحول در آموزش و پرورش به منظور تعمیق و استمرار انقلاب فرهنگی، دغدغه ی رهبران و مسئولان ارشد نظام نوپای اسلامی بوده است و بر ضرورت آن پای فشردهاند. مدیران و متصدیان آموزش و پرورش نیز در پاسخ به این مطالبه ی به حق، اقدامات متعدد و متنوعی را در سطح خرد و کلان انجام داده اند تا شاید بتوانند این مجموعه ی تأثیرگذار درفرایند رشد و تعالی فرد و جامعه را، بیش از پیش با اهداف و آرمان های بلند انقلاب اسلامی هماهنگ و همسو نمایند. بیانات روشنگرانه و هشدارهای عالمانه ی مقام معظم رهبری مبنی بر تقلیدی و وارداتی بودن نظام آموزش و پرورش و ضرورت تحول بنیادین در این نظام، تأیید و تأکیدی بر صحت نگاه مذکور و ضرورت اقدام عاجل در این زمینه است. به مثابه سند تحول راهبردی نظام آموزش و پرورش در افق چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران بنا بر مصوبه هیات دولت در دستور کار شورای عالی آموزش و پرورش قرار گرفت و سرانجام پس از شکل گیری حلقه های کارشناسی- پژوهشی با مشارکت صاحب نظران حوزوی و دانشگاهی و مدیران و کارشناسان مجرب آموزش و پرورش و سایر دستگاه های ذیربط، ضمن پایبندی به دیدگاه های حضرت امام خمینی (ره) و نظرات مقام معظم رهبری درباره تحول بنیادین نظام آموزشی و همسو با اسناد فرا دستی، از جمله سند چشم انداز بیست ساله کشور، سند مذکور تدوین گردید.

تحول بنیادین در نهاد تحول آفرین و انسان ساز آموزش و پرورش، امری مستمر و زمان براست که از یک سو، نیازمند عزم ملی و همراهی و مساعدت تمامی مسئولان، نهادهای فرادستی، مراجع سیاست گذار و تصمیم گیر، فرهنگ عمومی و اجتماعی مناسب و مساعد میباشد و از سوی دیگر به عزم سازمانی، مشارکت فعال مدیران، معلمان، کارشناسان درون آموزش و پرورش و نیزهمگامی خانواده ها و دانش آموزان نیاز دارد.

طرح جابر و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

مراد از تحول بنیادین در آموزش و پرورش فراهم آوردن زمینه حول عمیق ریشه ای همه جانبه، نمام مند و کل نگر، آینده نگر، مبتنی بر آموزه های وحیانی و معارف اسلامی و متناسب با فرهنگ اسلامی –ایرانی می باشد(Navid¡ ۲۰۰۱). تغییر بنیادی به منظور توصیف تغییر سازمانی که در آن تغییر درونی ارزش ها، آرزوها و رفتارهای افراد را به تغییر بیرونی فرایندها، راهبردها، کارها و سیستم ها پیوند می زند، به کار می رود. در تغییر بنیادی یادگیری وجود دارد. سازمان کار جدیدی انجام نمی دهد، بلکه توانایی انجام کارهابه شیوه ای جدید را یاد می گیرد. در واقع توانایی تغییر مداوم را ایجاد می کند. تاکید بر تغییر درونی و بیرونی آنجاست که سازمان های بزرگ صنعتی با زمان دست و پنجه نرم می کنند. تغییر راهبردها، ساختارها و سیستم ها کافی نیست، بلکه باید تفکری که این راهبردها و ساختارها ایجاد می کند، را تغییر داد.

تحقق ارزش ها و آرمان های متعالی انقلاب اسلامی مستلزم تلاش همه جانبه در تمام ابعاد فرهنگی، علمی، اجتماعی و اقتصادی است.عرصه تعلیم و تربیت از مهم ترین زیرساختهای تعالی همه جانبه کشور و ابزار جدی برای ارتقای سرمایه انسانی شایسته کشور درعرصه های مختلف است. تحقق آرمان های متعالی انقلاب اسلامی ایران مانند احیای تمدن عظیم اسلامی،حضورسازنده،فعال وپیشرو در میان ملت ها و کسب آمادگی برای برقراری عدالت و معنویت در جهان در گرو تربیت انسان های عالم، متقی و آزاده واخلاقی است.تعلیم و تربیتی که تحقق بخش حیات طیبه، جامعه عدل جهانی و تمدن اسلامی و ایرانی باشد. تحقق این هدف نیازمند ترسیم نقشه راهی است که در آن نحوه طی مسیر، منابع و امکانات لازم، تقسیم کار در سطح ملی و الزامات آن ه صورت شفاف ودقیق مشخص شده باشد. در تهیه سند ملی تحول بنیادین آموزش و پرورش، کوشش شده است تا با الهام از اسناد بالادستی وبهره گیری از ارزش های بنیادین آن و توجه به هدف های راهبردی نمام جمهوری اسلامی ایران، چشم انداز و هدف های تعلیم وتربیت در افق ۱۴۰۴هجری شمسی تبیین شود.

سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در حقیقت برنامه راهبردی آموزش و پرورش می باید. یکی از گسترده ترین طرح های نرم افزاری است که با تاکید بر جنبه های کیفی، رابطه عناصر در درون و با محیط پیرامون و مباحث ساختاری تدوین شده است. قلمروسند عرصه های توسعه اعم از اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را در آموزش و پرورش در بر می گیرد و برای آنها تعیین تکلیف می کند.این سند پایه، ملاک و راهنمای تثمیم گیری های اساسی برای هدایت، راهبری، نظارت و ارزشیابی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی به منظور تحقق تحولات محتوایی و ساختاری است.

منبع: بانک فایل پژوهشی معلمان