راهکارهای معاون اسبق آموزش‌وپرورش برای جبران افت یادگیری
معاون اسبق وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به تعطیلی مدارس در پی شیوع کرونا در ماه‌های اخیر، راهکارهایی به منظور کاهش افت یادگیری ارائه کرد و گفت: توقف آموزش حضوری، افت یادگیری را چندین برابر در جهان از جمله در ایران افزایش داد که آزمون های سالانه بیانگر آن است.
سید نصرت‌الله فاضلی با بیان اینکه یادگیری در سند تحول به درک موقعیت و تغییر آن براساس نظام معیار برمی‌گردد، اظهار کرد: درک موقعیت وابسته به کسب شایستگی است و موقعیت در کتاب های درسی طراحی می شوند.
وی افزود: به عنوان مثال در کتاب اول ابتدایی برای اینکه دانش آموز خرید در ساحت اقتصادی را درک کند فرصتی طراحی شده است که او با خانواده اش به بازار برود و گل بخرد تا ارتباط با فروشنده، انتخاب گل، قیمت و دادوستد را یاد بگیرد. ضمن اینکه به همراه مادرش در باره نوع گل، مفاهیم زیبایی و انواع گل آشنایی پیدا می‌کند.
معاون اسبق وزارت آموزش‌وپرورش ادامه داد: در کتاب درسی کاروفناوری دوره دوم متوسطه دانش آموز با فلزکاری آشنا می‌شود و یاد می‌گیرد چگونه با فلز کار کند، مثلا سوهان کاری را انجام دهد.
فاضلی با بیان اینکه ارزیابی ها به نسبت اهداف کتاب، نشان از فاصله یادگیرنده با اهداف دارد و اغلب خودارزیابی دانش آموز در فرآیند فعالیت به صورت تکوینی انجام می پذیرد، افزود: کتاب درسی، نقشه ای برای طراحی فرصت یادگیری است. این نقشه باید در مدرسه اجرا شود. شایستگی دانش آموز به عنوان صفت در هویت او شکل می‌گیرد. این در حالی است که در مدارس فعلی تنها نقشه خوانی معلم و تکرار آن توسط دانش آموز صورت گرفته و یادگیری به درک مشابه معلم تفسیر می‌شود. در دوره ابتدایی با ملاک های ارزشیابی توصیفی چون "در حد انتظار"، "بیشتر تلاش کن"، "خوب" و "عالی" ارزیابی می‌شود و در دوره متوسطه حداقل دو پنجم نمره نیاز است.
معاون اسبق وزارت آموزش‌وپرورش با بیان اینکه ارزشیابی کمی حاکم، هنر تبدیل کیفیت به کمیت است که به قضاوت شهودی معلم و ارزیابی اش وابسته است، گفت: ارزشیابی مبتنی بر قضاوت شهودی برای تبدیل کیفیت بر کمیت در نظام رسمی، در ارزشیابی تکوینی و مستمر شکل می‌گیرد که متاسفانه در نظام رسمی اسناد (ورقه امتحانی) بر ارزشیابی شهودی مستمر و تکوینی سالانه غلبه دارد.
فاضلی ادامه داد: در این حالت، نگاه هوشمندانه معلم در کلاس به تصحیح ورقه امتحانی تنزل داده می‌شود و ارزشیابی و پرسش که موتور محرکه یادگیری است، خود به مانع یادگیری تبدیل می‌شود.
وی با اشاره به تعطیلی مدارس در پی شیوع کرونا در ماه‌های اخیر اظهار کرد: توقف آموزش حضوری، افت یادگیری را چندین برابر در جهان از جمله در ایران افزایش داد که آزمون های سالانه بیانگر آن است. از سوی دیگر با شروع آموزش حضوری، پیش آموخته پایه و سال قبل دانش آموزان برای آموزش جدید بسیار ضعیف است. همچنین مرور پیش آموخته های قبلی در چند پایه فراموش شده است و آموزش های جدید نیز بدون ارتباط با دانش قبلی گاهی غیر ممکن و سطحی بوده و گاهی معنادار نیست.
این عضو شورای مرکزی کانون تربیت اسلامی ادامه داد: این امر بی انگیزگی در تحصیل، اضطراب، پریشانی ذهنی و اعتراض متربی را در پی دارد.
فاضلی با اشاره به اینکه علاوه بر این، تفاوت های اجتماعی در یادگیری های غیرحضوری نیز به تفاوت در یادگیری می انجامد گفت: این در حالی است که در یادگیری حضوری تا حدودی شرایط پایه و اولیه یادگیری برابر است و از حیث برخورداری از مزیت اجتماعی پایه برای آموزش، هر دو خانواده با سواد ، با تجربه زیسته تعلم و تعلیم و دارای رفاه نسبی و شرایط پایدار در راهبری آموزشِ عضو خانواده(دانش آموز) و همچنین خانواده کم سواد و درگیر با مسائل زندگی از جمله معیشت، مسکن، اشتغال و درآمد غیر پایدار، برابری هایی دارند.
وی در تبیین راهکارهایی به منظور کاهش افت یادگیری اظهار کرد: ارزشیابی تشخیصی دروس، در ارزیابی و درک میزان دانش پایه و مرتبط درس جدید اهمیت فوق العاده ای دارد تا افت آموزشی در کلاس جبران شود و یا با ساعات مکمل ساعات آموزشی جبران شود. بسته های یاد گیری خود آموز دانش آموز مانند کتاب کار و کتاب تمرین نیز می تواند راهگشا باشد. مشارکت دانش آموزان قوی یا حامیان آموزشی مدرسه مانند معاون و مدیر و اولیا نیز راهکار دیگری برای رفع ضعف ها است.
معاون اسبق وزارت آموزش‌وپرورش تصریح کرد: همچنین مطلوب است ارزشیابی سال جاری نگاهی به ارزشیابی مبتنی بر اسناد تحولی با رویکرد درک و تغییر موقعیت داشته باشد تا تجربه این نوع ارزشیابی و اصلاح آن، مدلی مناسب برای پویایی آموزش شود.
فاضلی ادامه داد: علاوه بر آن ارزشیابی از دروس نباید انجام شود، بلکه ارزشیابی باید از آموخته های دانش آموز باشد. زیرا بخشی از مفاهیم کتاب درسی تدریس نشده و یا تفهیم نشده است و دانش آموز در موقعیت یادگیری قرار نگرفته است بنابراین ارزشیابی از آن صرفا برابر با بودجه بندی کتاب برای کل زمان، آموزش در طول یک سال را بی معنا می کند. مدارا با دانش آموز مبتلا به توقف آموزش حضوری برای باز پروری و باز آموزی نیز از اصول یاد گیری است. در این شرایط امیدوار کردن دانش آموز نسبت به دانسته هایش و راهبری او برای رسیدن به موقعیت مطلوب، رسالت ارزشیابی در این برهه خواهد بود.
ارسال نظر