علت خشم معلمان در اعتراضات اخیر

 سراسرکشور روز گذشته صحنه اعتراضات معلمان بود. عدم اجرای کامل طرح رتبه بندی خشم و ناراحتی فرهنگیان از وضعیت معیشتی و تبعیض های سیستماتیک علیه آنها را تشدید کرده است. بر اساس گزارش‌های منتشر شده در برخی موارد این اعتراضات به درگیری‌ منجر شده است و با این حال معلمان گفته‌اند تا وصول مطالباتشان اعتراضات ادامه دارد.

معلمان طی تجمعات روز دوشنبه ۲۲ آذر ۱۴۰۰، خواستار تصویب و اجرای لایحه رتبه بندی معلمان بر اساس اسناد بالادستی و اجرا و بهره‌مندی کامل و حقیقی از منافع واقعی آن شدند. بر اساس این لایحه، رتبه بندی معلمان در رتبه‌های مختلف تقسیم بندی شده و به ازای هر ارتقای رتبه که کسب می‌کنند، به حقوق، مزایا و فوق العاده‌های مستمر آن‌ها مبالغی افزوده می‌شود.

مجتبی گودرزی، دبیر هیئت مدیره کانون صنفی فرهنگیان الیگودرز استان لرستان می‌گوید: مسئله معلمان سال‌هاست که در جریان است و مسئله اول آن‌ها نیز حقوقشان است که هیچ‌گاه تناسی با تورم ندارد و همیشه قدرت خرید معلمان کاهش داشته است.

وی ادامه داد: در کنار حقوق، مسائل اختلاف طبقاتی، مدارس غیرانتفاعی، تیزهوشان، هئات امنایی و ... راه انداخته‌اند به نوعی که وزارت آموزش و پرورش از هزینه‌هایش کم کند و هزینه‌ها را از جیب خانواده‌ها تامین کند. در این پروژه معلمان آسیبی نمی‌بینند، زیرا معلمان در هر مدرسه‌ای که باشند براساس رتبه‌ای که دارند حقوق می‌گیرند. این موضوع به دانش آموزان آسیب می‌رساند. مثلا دانش آموزی که در مدرسه عادی درس می‌خواند با دانش آموزی که در مدارس خاص درس می‌خوانند، طبیعتا امکانات آموزشی که در اختیار دارند بسیار متفاوت خواهد بود.

گودرزی با بیان اینکه عدالت آموزشی در کشور وجود ندارد، تصریح کرد: در شهر‌های بزرگ امکانات و معلمان خوبی حضور دارند، اما در مناطق محروم مانند سیستان و بلوچستان، امکاناتی وجود ندارد و حتی مدارس کپری هستند. مورد بعدی مداخله نمایندگان مجلس در مدیریت آموزش و پرورش است. این نمایندگان وقتی انتخاب می‌شوند افراد بی تجربه و وابسته را به عنوان مدیر مدارس انتخاب می‌کنند. صرفا به خاطر تبلیغات که دور بعدی هم بتوانند رای بیاورند. آموزش و پرروش را هم سیاست زده کرده اند. وقتی یک نماینده رای می‌آورد، می‌بینیم رئیس و معاونین اداره و مدیران مدارس تغییر می‌کنند و افراد وابسته به خودشان که ذره‌ای تجربه و تخصص و حتی محبوبیتی میان همکاران ندارند را انتخاب می‌کنن. مدیریت مدارس هم ناکارآمد و ناسالم است.

گودرزی می‌گوید حتی ممکن است که برخی معلمان شرایط رفاهی خوبی هم داشته باشند، اما طبیعتا آنقدر مشکلات دیگر وجود دارد که با سایرین همراه می‌شوند تا بتوانند برخی از مشکلات را حل و فصل کنند.

علی پورسلیمان عضو سازمان معلمان ایران و مدیر سایت صدای معلم می‌گوید: اعتراضات عمومی معلمان حول محور مسائل معیشتی به سال ۱۳۸۰ برمی‌گردد. در سال ۸۰ معلمان با محوریت سازمان معلمان دور هم جمع شدند و خواسته‌های صنفی مانند حق مسکن و ... داشتند که برخی از آن‌ها با دستور رئیس جمهور وقت انجام شد. اما این روند به سال ۸۵ و قانون لایحه قانون خدمات کشوری برخورد کرد. خب معلمان در آن زمان خواسته‌های مشخصی داشتند و بعد از آن هم خواهان اجرایی شدن قانون خدمات کشوری بودند.

وی ادامه داد: این همه سال گذشته اما هنوز ماده ۶۵ فصل ۱۰ قانون خدمات کشوری برای معلمان اجرا نمی‌شود. این بحثی که اکنون تحت عنوان رتبه بندی معلمان مطرح می‌شود هم موضوع چندان جدیدی نیست. در این ماده اعلام شده که هر کدام از مشاغل مرتبط در رتبه‌های پایه، ارشد، خبره و عالی طبقه بندی می‌گردد. یعنی این طرح باید وقتی تصویب شد اجرا می‌شد اما نه این اجرا شد و نه سند تحول به درستی اجرا شد. در واقع بعد از گذشت چند سال از تصویب قانون خدمات کشوری، هنوز این قانون برای معلمین اجرایی نشده است. بسیاری از دستگاه‌های برخوردار خودشان را کنار کشیده اند و از این قانون مستثنا کرده‌اند.

وی ادامه داد: حتی کف مواد قانونی که حداقل‌ها را در نظر می‌گیرد، بازهم برای معلمان اجرایی نشده است. مسئولان چه جوابی دارند که به این موضوع بدهند؟

تحلیلگر مسائل معلمان و آموزش و پرورش با بیان اینکه طرح رتبه بندی معلمان از همان ابتدا هم به شکل نامناسبی مطرح شد، تصریح کرد: رتبه بندی معلمان طرحی برای افزایش حقوق نیست، در واقع رتبه بندی معلمان باید ارتقا کیفیت بخشی آموزش شود و به سمت حرفه‌ای شدن امکانات، معلمان و آموزش پیش روند. راه رسیدن به حرفه‌ای شدن هم توانمند کردن معلمان است. به معنای دیگر لایحه رتبه بندی معلمان که اکنون یک دهه از آن می‌گذرد، اکنون به اینجا رسیده است که اغلب معلمان فکر می‌کردند رتبه بندی قرار است حقوق آن‌ها را افزایش دهد. در واقع می‌دانند، اما تصور عموم از این طرح تنها همین نکته است. بله رتبه بندی معلمان اگر به درستی انجام شود، بخشی از آن منجر به افزایش حقوق هم خواهد شد، اما هدف غائی افزایش حقوق نیست. نتیجه این اقدام به لوس شدن و بی نتیجه شدن این طرح منجر خواهد شد.

پورسلیمان معتقد است مفهوم رتبه بندی نباید لوس شود که دیگر نتوان بر روی آن کار کرد. قانون خدمات کشوری نکات و مواد زیادی دارد که برای معلمان اجرا نشده است و معلمان خدمات رفاهی مستقیم و غیرمستقیم مانند سایر کارمندان ندارند. این تبعیض قائل شدن باید مهمترین اعتراضی باشد که معلم‌ها ابراز کنند. قبلا هم گفتم اگر شرایط کشور به نحوی است که نمی‌توانند به همه اقشار کمک کنند، حقوق‌های بالا را همسان سازی کنند.

وی افزود: واقعا جای سوال است که اگر بحث آموزش مطرح است، چرا باید یک معلم با مدرک فوق لیسانس یا دکتری، دریافتی زیر ۱۰ میلیون داشته باشد اما همین فرد در نهاد دیگر یا دانشگاه، سه یا ۴ برابر حقوق بگیرد؟ این همه تفاوت قابل توجیه نیست و نمی‌توانیم این را بپذیریم. نمی‌توانیم به معلم بگوییم ساکت باش و اعتراض نکن در حالی که همردیف او در وزارت آموزش عالی حقوق چندبرابری دریافت می‌کند. این موضوعی است که اعتراض معلمان را شعله ور می‌کند، همین حس سرخوردگی ناشی از تبعیض‌هایی است که نهادینه شده است.

مدیر سایت صدای معلم با بیان اینکه نمی‌دانم اعتراض‌ها ادامه خواهد داشت یا خیر، گفت: در همه جای دنیا برای اعتراض‌ها یک روند مشخصی وجود دارد و اگر قرار باشد اعتراضی صورت بگیرد از سوی سندیکا‌ها مشخص می‌شود. اما متاسفانه در کشور ما چنین چیزی وجود ندارد و به جز چند تشکل صنفی که خودشان هم برخی مواقع توان سازمانی بالایی ندارند، تجمع‌هایی برگزار می‌شود. تنها راه حل این موضوع توجه و اجرایی کردن قانون است. معلمان می‌گویند اگر نمی‌توانید دستمزد را برای همه افزایش دهید حداقل عدالت را رعایت کنید.