نقش آموزش و پرورش و معلمان در تغدیه سالم دانش آموزان

وقتی بحث تغذیه سالم پیش می‌آید، این موضوع برای تمام سنین اهمیت دارد اما در مورد برخی از سنین اهمیت موضوع چند برابر می‌شود. تغذیه سالم دانش‌آموزان در مدارس همیشه جای بحث دارد. از خوراکی‌های توزیع شده در بوفه‌های مدارس گرفته تا بخش آموزش والدین در ترویج سبک سالم تغذیه فعالیت‌هایی بوده است که کم و بیش به آن پرداخته شده است. طرح توزیع شیر در مدارس با هدف اصلاح رژیم غذایی دانش آموزان از سال ۱۳۷۹ آغاز شد و متاسفانه سال ۱۳۹۵ به بعد متوقف شد. در همین رابطه خبرنگار گسترش نیوز گفتگویی با خدیجه رحمانی عضو اتحادیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و متخصص تغذیه داشت که در ادامه می‌خوانیم.

پروژه برنامه «شیر مدرسه» باید از سر گرفته شود

خدیجه رحمانی متخصص علوم تغذیه به خبرنگار گسترش نیوز گفت: نقش معلمان در آموزش سبک سالم تغذیه بسیار پر رنگ است. برنامه تغذیه‌ای مدارس در زمینه ترویج مصرف خوراکی‌های مفید باید اجرا شود. بنده مجری پروژه برنامه «شیر مدرسه» در مدارس بودم اما متاسفانه از سال ۱۳۹۵ اجرای این طرح متوقف شده است. باید مسئولان مربوطه تمام همت‌شان را برای هر چه بهتر شدن طرح تغذیه سالم در مدارس بگذارند.

وی افزود: در برخی از مدارس دانش آموزان وعده غذایی ناهار هم دارند. باید با تایید متخصصین تغذیه و زیر نظر آموزش و پرورش وعده غذایی ناهار مدارس توزیع شود. از همه این موراد مهم‌تر والدین هستند که هم خودشان باید تفکر صحیحی در مورد سبک تغذیه خانواده داشته باشند و هم باید در مورد رعایت کردن به این اصول تلاش لازم را داشته باشند.

این متخصص تغذیه تاکید کرد: سیاست گذاران، برنامه ریزان، مجریان برنامه‌ها و مجموعه زنجیره امنیت غذایی در مورد سلامت غذایی خانواده‌ها باید اقدامات لازم را انجام دهند. تمام رسانه‌ها و حتی آموزش و پرورش در زمینه آموزش سبک سالم زندگی به خصوص در مورد تغذیه فعالیت داشته باشند. مخصوصا آموزش کودکان و پذیرش آن‌ها از معلمان خیلی بهتر است تا زمانی که به سنین بلوغ رسیده باشند.

دارو چقدر در کنترل اشتها موثر است؟

رحمانی در پاسخ به این سوال که داروهای کنترل کننده اشتها در جهت کم کردن میل افراد به شیرنی‌جات چقدر موثر است و چقدر می‌تواند رژیم غذایی اشتباه را اصلاح کند، گفت: داروها تاثیر چندانی ندارند و حتی ممکن با عوارض جبران ناپذیری هم روبرو باشد. عوارضی نظیرآسیب به سیستم عصبی مرکزی و سیستم ایمنی در پی مصرف داروها محتمل است و بنابراین هیچکدام از این راه‌ها را توصیه نمی‌کنیم. بهترین توصیه آموزش الگوی غذایی سالم و مصرف مواد غذایی مفید است. بهترین ریز مغذی‌ها برای کودکان مصرف انواع آجیل‌ها است. مخصوصا اگر آجیل‌ها به صورت خام مصرف شوند و شور نباشند، فایده بیشتری برای مصرف کننده دارند. بنابراین مخصوصا در گروه سنی کودک وقتی تمایل به مصرف آجیل به وجود بیاید خیلی کمتر میل به خوردن تنقلات مضر خواهند داشت.

مصرف شیرینی میل به شیرینی‌جات را بیشتر می‌کند

وی در ادامه اظهار داشت: در خصوص شیرینی‌ها بحث دیگری نیز مطرح است. وقتی انواع شیرینی با قند ساده مصرف می‌شود، قند خون به سرعت بالا می‌رود و در ادامه این اتفاق انسولین ترشح می‌شود و انسولین مجدد قند خون را پایین می‌آورد. همین بالا و پایین رفتن قند خون در اثر مصرف شیرینی‌ها منجر به دیابت می‌شود. اگر دقت کرده باشید همه کسانی که بعد از احساس گرسنگی به شیرینی پناه می‌برند، با حس شیرینی اشباع نمی‌شوند، چون دوباره انسولین ترشح شده و دوباره احساس نیاز به خوردن شیرینی‌جات پیدا می‌کنند.

این کارشناس تغذیه افزود: در این موارد به جای تنقلات پر قند از خوراکی‌های مفیدی مثل نان و پنیر، نان و پسته، نان و گردو و مغز تخمه‌ها بهتر است استفاده شود. البته همیشه خوراکی‌های سالم نسبت به ناسالم از نظر اقتصادی گران‌تر هستند و طبیعتا بار مالی بیشتری بر خانواده تحمیل می‌شود اما در مقایسه به آسیبی که غذای ناسالم می‌زند، انتخاب منطقی‌تری است. مسئولان جامعه باید فکری به حال گرانی مواد غذایی کنند تا قدرت خرید به مردم برگردد.

ورزش هیچ وقت مجوزی برای مصرف قند نبوده است

رحمانی در واکنش به این تصور که برخی خانواده‌ها در مورد رژیم غذایی و مخصوصا کودکان بر این باورند که اگر فعالیت بدنی سنگین مثل ورزش روزانه داشته باشند، در این شرایط مصرف هرگونه شیرینی‌جات مشکلی ایجاد نخواهد کرد، گفت: این نگاه کاملا اشتباه است. باید بعد از هر ورزش کربوهیدرات کمپلکس مصرف شود. این کربوهیدرات در انواع نان‌ها و غذاها یافت می‌شود. غذاهایی نظیر انواع پلوها، ماکارونی و سوپ جو ضمن اینکه نیازشان به کربوهیدرات را برطرف می‌کند برای سلامتی‌شان نیز مفید است. در مقایسه با این خوراکی‌ها اما مصرف شیرینی‌جات به صورت روتین میل بیشتر به شیرینی را ایجاد می‌کند و در ادامه منجر به اعتیاد به شیرنی‌جات خواهد شد.