مهریه اهرم فشاری در دست زنان

یکی از امور مهم مرتبط با حقوق زن، مهریه است. این پدیده در سال های اخیر به یکی از پرچالش‌ترین مسائل مهم حقوقی تبدیل شده است که بسیاری از خانواده ها و زوجین را در زمان طلاق با مشکل مواجه می کند تا جایی که قانون‌گذار طرح‌هایی را در مجلس برای کاهش و رفع این پدیده اجتماعی مورد بررسی قرارداده است.

برای بررسی بیشتر موضوع دریافت مهریه توسط زنان گفت و گویی با سید مهدی حجتی، عضو هییت مدیره کانون وکلای دادگستری انجام دادیم که در ادامه گزارش مشروح آن را می‌خوانید. با گسترش نیوز همراه باشید:

انواع مهریه و شروط باطل کننده

حجتی در بیان اینکه چند نوع مهریه وجود دارد گفت: در ابتدا باید گفت مهریه به دو دسته تقسیم می شود عندالمطالبه و عندالاستطاعه و فرق این دو مهریه در نوع طلب کردن آن ها است.

وی در ادامه گفت: مهریه عندالمطالبه ، مهریه ای است که آن را هر زمان که زوجه از زوج مطالبه کند، زوج ملزم به پرداخت آن می باشد وباید عینا پرداخت نماید و مهریه عندالاستطاعه این است که هرگاه زوج ، توانایی پرداخت آن را داشته باشد به زوجه پرداخت می نماید و اگر زوجه نتواند در دادگاه و در مراجع ذیربط توانایی مالی همسر خود را اثبات نماید طبیعتا امکان مطالبه مهریه را ندارد.

عضو هیات مدیره کانون وکلا اظهار کرد: در مورد مهریه عندالمطالبه که زوجه اجازه دارد حداکثر تا ۱۱۰ سکه با اعمال ضمانت اجرای موضوع قانون ماده۳ نحوه محکومیت های مالی که بیان می دارد « اگر استیفای محکومٌ‌به از طرق مذکور در این قانون ممکن نگردد محکومٌ‌علیه به تقاضای محکومٌ‌له تا زمان اجرای حکم یا پذیرفته‌شدن ادعای اعسار او یا جلب رضایت محکومٌ‌له حبس می‌شود....» و می تواند منتهی به صدور  حکم جلب همسر خود باشد، اقدام کند. برای مازاد بر ۱۱۰ سکه ، امکان صدور حکم جلب و بازداشت شوهر وجود ندارد، مگر اینکه اموالی از شوهر پیدا شود و این اموال توقیف شود. همچنین این اموال در مزایده به فروش برسد و اگر اموالی موجود نبود طبیعتا دیگر ضمانت اجرایی وجود ندارد.

وی باتوجه به طرحی که در مجلس وجود دارد و امکان بازداشت زوج را از زوجه بدلیل عدم پرداخت مهریه سلب می کند بیان کرد: اولا این طرح هنوز در مجلس وجود دارد و به تصویب نرسیده ولی باید در نظر داشت اصولا در دنیا بازداشت به دلیل مسائل و محکومیت های مالی سال های سال است که منسوخ شده است و در هیچ جای دنیا بخاطر عدم پرداخت بدهی هیچ شخصی را بازداشت و زندانی نمی کنند. قبل از انقلاب هم ما این مساله را داشتیم و افراد را بدلیل بدهی مالی زندانی می کردیم. یک سال بعد از انقلاب که به میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی پیوستیم مجبور شدیم این قانون را نقض کنیم چون خلاف  استانداردهای جهانی بود. از آن جا که مهریه مانند، سایر بدهی های مالی است، برای برخورد با کسانی که بدهی مالی خود را پرداخت نمی کنند ابزار های کنترلی و مدنی است که طبق استعلام، اموال بدهکار قابل وصول و توقیف است .

افزایش حقوق زنان در جامعه کنونی؛ امری غیر قابل انکار

حجتی در ادامه گفت: در حال حاضر بحث بر سر این موضوع است که به سمت و سویی سوق پیدا کنیم که روند فعلی سنتی تغییر کرده و به جای اینکه بخواهیم به دنبال مهریه و وصول آن باشیم حقوق زنان را در ازدواج و جامعه افزایش دهیم تا زنان  از این حق به عنوان اهرم فشار استفاده نکنند و بنیاد خانواده مستحکم بماند. برای مثال بتوانند حق طلاق داشته و یا امتیازاتی به آن ها داده شود و مهریه از این اهرم بودن کم کم خارج شده و به یک امر فرعی تبدیل شود.

وکیل پایه یک دادگستری در مورد عین معین بودن مهریه و شروط ضمن عقد اذعان کرد: اگر زوجه ای شرط کند که ۳ دانگ از اولین خانه ای که زوج بعد از ازدواج به دست آورد را باید به عنوان مهریه به زوجه انتقال دهد باید دید که این شرط آیا مصداق بارز کلی فی الذمه است یا خیر؟  اگر مصداق کلی فی الذمه باشد اشکالی ندارد و در صحت و درستی شرط نباید تردید کرد. مانند مسکوکات طلا است حالا درست است که برای مثال میگویند ۱۰۰۰ سکه ولی به طور مشخص معلوم نیست که کدام یک از مسکوکات طلا را در نظر دارند، بنابراین اگر در غالب کلی باشد مشکلی ندارد ولی اگر مجهول باشد، شرطی باطل است و باید تعیین شود ولی ابطال عقد را در پی ندارد.