بازار شیرین ایران در انحصار عینک های چینی

تولید و فروش عینک می‌‌تواند فرصتی فوق‌‌العاده برای سرمایه‌‌گذاری، اشتغال‌آفرینی و ارزآوری باشد اما جالب است بدانید که تولید ما در حد صفر است و در این زمینه تقریباً هیچ حرفی برای گفتن نداریم. چرا؟ کلکسیونی از بی‌توجهی‌ها دست‌به‌دست هم داده است تا به یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگانِ عینک بی‌کیفیت چینی تبدیل شویم. برای بررسی تحلیلیِ قصه پرغصه صنعت عینک‌سازی با یکی از تولیدکنندگان و فعالان این حوزه به گفتگو نشستیم. در گفتگویی که با محمد جامشیر داشتیم از او درباره وضعیت کنونی بازار عینک در کشور و چالش‌های پیش‌روی تولیدکنندگانی مثل او سوال کردیم. با توجه به طولانی بودن این گفتگو آن را در چند نوبت منتشر خواهیم کرد. با گسترش‌نیوز همراه باشید.

خروج ۴۰۰ میلیون ارز از کشور

برای درک اهمیت این بازار و اقتصاد از محمد جامشیر خواستیم تصویری از حجم تولید، مصرف و واردات عینک ارائه کند. وی در این باره اظهار داشت: «در کشوری که ۸۰ میلیون جمعیت دارد قاعدتاً درصد قابل‌‌توجهی از مردم به عیوب چشمی مبتلا هستند و مبتلا خواهد شد. درباره مقدار مصرف عینک هیچ آمار رسمی و دقیقی وجود ندارد. شواهد حاکی از آن است که بین ۷۰ تا ۸۰ درصد عینک‌ها به خصوص عینک آفتابی از طریق قاچاق، وارد کشور می‌شود. طبق آمار غیررسمی، سالانه حدود ۲۰ میلیون عینک وارد کشور می‌شود. ۴ تا ۵ میلیون به عینک آفتابی و مابقی به عینک طبی مربوط می‌شود. همچنین گفته می‌شود که سالانه حدود ۳۰ میلیون جفت عدسی طبی وارد کشور می‌شود. محاسبات بنده نشان می‌دهد که برای واردات فریم، عدسی و دستگاه‌های مربوطه سالانه چیزی حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار ارز از کشور خارج می‌شود. اگر این تعداد بالا در کشور تولید شود باعث اشتغال ۵ تا ۶ هزار نفر خواهد شد».

هزینه‌‌ای نجومی‌که به سیستم درمانی تحمیل می‌شود

جامشیر در ادامه افزود: «عینکی وارداتی عمدتاً بی‌کیفیت است و فقط بعد از یک سال غیرقابل‌استفاده می‌شود. رانندگان به عینک آفتابی استاندارد نیاز دارند اما بسیاری از آنها از عدسی‌ها بی‌کیفیت و بدون یو وی استفاده می‌کنند. عینک بی‌کیفیت نه تنها از چشمان آنها حفاظت نمی‌کند بلکه به بینایی صدمه وارد می‌کند. این مسئله به نوبه خود هزینه‌های زیادی را به سیستم درمانی کشور تحمیل می‌کند. حداقل ۸۰ درصد عینک قاچاق از نوع درجه ۴ و ۵ است و ساده‌ترین استانداردهای جهانی را ندارند. بیشتر عینک‌های آفتابی که در بازار می‌بینید ابداً از مردمک یا بخش کریستالی آن حفاظت نمی‌کنند. به همین دلیل است که بسیاری از ساکنان نواحی آفتاب‌خیز به بیماری کاتاراک مبتلا می‌شوند. کاتاراک یا آب مروارید مستلزم جراحی و تحمیل هزینه به فرد و سیستم درمانی کشور است. استفاده از عینک آفتابی مرغوب و با کیفیت باید ترویج شود. کم‌کاری در فرهنگ‌سازی باعث شده است که تنها انتظار مردم از عینک آن باشد که ظاهر زیبایی به آنها ببخشد. طبیعی است که وقتی چنین تفکری رواج باید بازار محصولات بی‌کیفیت و ارزان‌قیمت رونق می‌گیرد».

راه‌اندازی ۳۰۰ فروشگاه در ایتالیا

وی در ادامه افزود: «از اهمیت اقتصاد غیرنفتی و پایان دادن به خام‌فروشی صحبت می‌کنیم اما قدر این بازار بکر و سودآور را نمی‌دانیم. قبلاً در ایتالیا نماینده برندهای معتبری لوکس اپتیک و سافیلو بودم و مغازه‌های فرانچایز عینک را در این کشور راه‌اندازی کردم. حدود ۲۰۰ مغازه دایر کردم. اما چند سال قبل بازگشتم تا با استفاده از تجربه سالیان بسیار به صنعت عینک‌سازی کشورم رونق بدهم و تمام سرمایه خود را به این صنعت وارد کنم. قصدم پا گرفتن تولید عینک در کشور و پایان دادن به خروج این همه ارز از مملکتم بود».

راه‌اندازی مجموعه‌ای بی‌نظیر در جهان

وی در تشریح بیشتر این موضوع گفت: «بخش اپتیک عینک از چند بخش فرعی تشکیل شده است: عدسی، فریم و لابراتورهایی که بتوانند عدسی‌های سفارشی را دورتراشی کنند و به مشتری تحویل دهند. همه فناوری‌ها و تجهیزات لازم برای انجام بهینه این بخش‌ها را به کشور آورده‌ام. در مجموعه‌ای که دایر کرده‌ام امکان تولید عدسی‌های آی ایکس و نیز تولید عینک کائوچویی، فلزی و آبکاری و البته تراش و تجارت عدسی وجود دارد. چنین مجموعه‌ای در هیچ یک از کشورهای خاورمیانه وجود ندارد. حتی در کشورهای اروپایی فقط یک بخش از کار می‌پردازند. اروپایی‌ها هیچ وقت کل مجموعه را وارد کشورهای دیگر نمی‌کنند. به هر حال کل سرمایه خود را به کار بستم و بعد از سه سال موفق شدم این مجموعه را ایران پی‌ریزی کنیم. تنها انگیزه تولیدکنندگانی مثل من که چنین ریسکی بزرگی می‌کنند آن است که سیاست رسمی کشور در حوزه اقتصاد بر تولید و خودکفایی، مبتنی است و مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر در راستای رونق و حمایت تولید بارها سخن گفته‌‌اند و دولتمردان را به اجرایی کردن این رویکرد صحیح، تشویق کرده‌اند.

وی در ادامه افزود: «با این حال وقتی عملاً وارد کار شدیم مورد کم‌لطفی قرار گرفتیم. برای مثال علی‌رغم تهیه وثایق لازم نتوانستیم سرمایه لازم برای توسعه بیشتر تولید و کسب و کار را از سیستم بانکی تهیه کنیم. روند کار به حدی طولانی و فرسایشی شد که قطع امید کردیم. تامین مواد اولیه و انجام هرچه بهتر کار مستلزم کمک به تامین سرمایه و حمایت از تولیدکننده واقعی است. بدون شک رونق تولید عینک در ایران به کام کشورهای دیگر نیست چون بازار بزرگ ایران را از چنگ آنها خارج می‌کند».