افزایش سرسام آور قیمت حبوبات/علت چیست؟

حبوبات، تاریخچه کشت طولانی در ایران دارند و برخی معتقدند که نمونه‌هایی از آنها مانند عدس و نخود برای اولین بار در کشور ما اهلی و کاشت شده‌اند.

اما در ماراتن افزایش قیمت‌ها، حبوبات یکی از رکورددار‌ان جهش قیمتی در یک سال اخیر بوده است. با افزایش قیمت گوشت و مرغ، مصرف حبوبات به عنوان یکی از پروتئین‌های جایگزین افزایش یافت و قیمت این محصولات در دو سال گذشته چند برابر شد. به طوری که انواع حبوبات در محدوده ۳۰ تا ۵۰هزار تومان به فروش می‌رسد. بنابراین کسانی که به فکر جایگزین کردن پروتئین گیاهی با نوع حیوانی (گوشت) بودند بعد از مدتی توان خرید این محصول را نیز از دست دادند. در این شرایط مصرف‌کننده که توان خرید زیادی ندارد به فکر جایگزینی برای حبوبات بود و بخشی از مردم به سمت خرید سویا رفتند که این هم بخشی از پروتئین مورد نیاز بدن را تامین می‌کند. اما در کمال تعجب سویا نیز در طول هفته‌های اخیر با افزایش قیمت ۱۰درصدی مواجه شد تا دست خانواده‌هایی که در دهک‌های پایین جامعه قرار دارند بیش از پیش از انواع پروتئین حیوانی و گیاهی کوتاه شود!

طبق گزارش مرکز آمار، تورم نقطه‌ای این گروه از محصولات تا دی‌ماه سال قبل برای نخود ۱۱۸ درصد، لوبیاچیتی ۹۷درصد، لوبیاقرمز ۱۱۱درصد، عدس ۱۵۹درصد و برای لپه ۱۴۵درصد بوده است. یعنی مصرف‌کننده برای خرید میزان مشخصی حبوبات در سال‌جاری نسبت‌ به سال قبل، باید پول بیشتری پرداخت کند. جالب اینکه بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی در سال ۱۳۹۹، سرانه مصرف سالانه حبوبات در کشور حدود ۱۰ کیلوگرم برای هر نفر است، اما به نظر می‌رسد این عدد در طول چند ماه گذشته به دلیل افزایش نرخ و خصوصا پایین آمدن قدرت خرید کاهش پیدا کرده باشد.

تاثیر قیمت ارز

ایران در سال‌های پیش یکی از صادرکنندگان عمده حبوبات به خصوص نخود در جهان بود و یک درصد از تولید جهانی حبوبات را به خود اختصاص داده بود، اما این معادله در دهه اخیر تغییر کرده است. در حال حاضر ۷۰درصد حبوبات مورد نیاز کشور وارداتی است. بنابراین نوسان نرخ ارز و به خصوص دلار روی قیمت تمام‌شده آن برای مصرف‌کننده تعیین‌کننده خواهد بود. اما یکی از دلایلی که کارشناسان این بازار برای افزایش قیمت حبوبات در ماه‌های اخیر اعلام می‌کنند کاهش واردات انواع تاثیرگذار آنها شامل عدس، لپه و همچنین انواع لوبیا بوده است. از سوی دیگر خشکسالی و کم‌آبی تاثیر خود را روی کاهش سطح زیر کشت محصولات گروه حبوبات گذاشته است. بر این اساس اعلام شده سطح زیر کشت این محصولات در بسیاری از استان‌ها به‌خصوص کرمانشاه، زنجان و کهگیلویه و بویراحمد بسیار پایین آمده و در وضعیت عرضه آنها در بازار اختلال به‌وجود آمده است.

 احتکار و افزایش قیمت

هر ساله به دلایل مختلف مصرف حبوبات در اواسط پاییز افزایش پیدا می‌کند و واردکنندگان حبوبات از الان حجمی ‌از محصولات وارداتی خود را در انبار‌ها دپو کرده‌اند تا در آن زمان به بازار عرضه کنند، چراکه احتمال کمبود و افزایش مجدد قیمت در پاییز وجود دارد. بنابراین همین موضوع نیز در طول ماه‌های آینده یکی از دلایل افزایش قیمت این کالا خواهد بود.

قیمت فعلی حبوبات

همان طور که اشاره شد قیمت انواع حبوبات در طول روزهای اخیر افزایش داشته است. در ادامه قیمت فله و بسته‌بندی انواع حبوبات در بازار را ملاحظه می‌کنید. بر این اساس قیمت هر کیلوگرم عدس درشت بسته‌بندی نهصد گرمی ‌۶۰ هزار و قیمت هر کیلو فله ۵۵.۵۰۰، عدس ریز بسته‌بندی نهصد گرمی ‌۶۲ هزار و نوع فله آن ۵۶هزار، لپه درشت نهصد گرمی‌ بسته‌بندی برند گلستان ۵۸ هزار و نوع فله آن ۵۳.۳۰۰، لپه ریز نهصد گرمی‌ بسته‌بندی ۵۵هزار و نوع فله آن ۵۳هزار، لوبیا چیتی بسته‌بندی نهصد گرمی ‌۵۱ هزار و نوع فله آن ۴۷.۶۰۰، نخود نهصد گرمی ‌برند گلستان ۵۵ هزار، لوبیا قرمز بسته‌بندی برند دلپذیر ۵۲ هزار، لوبیا سفید نهصد گرمی ‌۴۷ هزار و فله‌ای ۴۳.۵۰۰، لیمو عمانی ۲۰۰ گرمی ‌بسته‌بندی ۳۲ هزار و هر کیلو فله ۹۸.۰۰۰ و سویا نهصد گرمی ‌بسته‌بندی ۹۵۰۰ و نوع فله آن با قیمت ۷هزار تومان در بازار به فروش می‌رسد.

مراکز فروش

مرکز و بازار فروش انواع حبوبات در تهران که با قیمتی پایین‌تر از سایر فروشگاه‌ها عرضه می‌شود خیابان مولوی و همچنین راسته خشکبارفروشان بازار بزرگ است. به همین دلیل بسیاری از مردم در پایتخت، شهرهای اطراف تهران و حتی شهرهای دیگر کشور برای تهیه آنها راهی این بازارها می‌شوند.