نرخ بهره وام اشتغال‌زایی ۲ برابر شد
بر اساس اعلام ثبت‌نام‌کنندگان دریافت تسهیلات وام اشتغال‌زایی مناطق محروم، نرخ بهره این تسهیلات ۲ برابر شده است.
برخی فعالان بخش کشاورزی که برای دریافت تسهیلات تبصره ۱۸ یا همان وام اشتغال‌زایی مناطق محروم در سامانه سیتا ثبت‌نام کرده‌اند، از افزایش نرخ بهره تسهیلات اعطا‌شده از طریق این سامانه گلایه دارند. حامد تقوی یکی از فعالانی است که قبل از بسته‌شدن یکباره سامانه سیتا برای دریافت تسهیلات با سود هفت درصد در سامانه سیتا ثبت‌نام می‌کند؛ اما بعد از بازگشایی مجدد سامانه به او اعلام می‌شود که نرخ بهره وام‌های اعطایی دو برابر شده است. این مسئله فعالان بخش کشاورزی را نگران کرده است. به گفته تقوی با وجود آنکه تعداد زیادی از متقاضیان به دلیل شرایط اقتصادی انصراف داده‌اند، مسئولان وزارت جهاد کشاورزی کمبود منابع مالی را دلیل این افزایش نرخ بهره اعلام کرده‌اند. محمد خالدی، مدیرکل دفتر امور اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی، در‌این‌باره به «شرق» می‌گوید: تسهیلات سامانه سیتا به صورت تلفیقی با استفاده از منابع سازمان برنامه و بودجه و منابع صندوق توسعه ملی پرداخت می‌شد. او اضافه می‌کند: از‌آنجا‌که منابع یارانه‌ای سازمان برنامه و بودجه در سال جاری تمام شد، دیگر نتوانستیم با نرخ‌های قبل تسهیلات در اختیار کشاورزان قرار دهیم.
هرگاه بحث اشتغال‌زایی در مناطق روستایی مطرح می‌شود، نام وزارت جهاد کشاورزی در سر‌لیست وزارتخانه‌های مؤثر در ایجاد شغل برای مردم قرار می‌گیرد. از‌آنجا‌که تصور می‌شود اگر زمین مجانی برای کشاورزی فراهم شود، فرد با کمترین میزان سرمایهگذاری و تجربه می‌تواند مشغول به کار شود، نام وزارت جهاد کشاورزی در سر‌لیست اشتغال‌زایی قرار می‌گیرد؛ در‌حالی‌که واقعا این‌طور نیست و این رویه تاکنون منجر به بهبود وضعیت اشتغال در روستاها نشده است. وزارت جهاد کشاورزی تسهیلات تبصره ۱۸ را از طریق سامانه‌ای به نام سیتا توزیع می‌کند؛ اما حامد تقوی دکترای محیط زیست و فعال بخش کشاورزی که قصد داشته است با استفاده از این تسهیلات گلخانه احداث کند، به «شرق» می‌گوید: سامانه سیتا یکباره در اسفند بسته شد و مسئولان وزارت جهاد کشاورزی گفتند این سامانه به دلیل مشکلات نرم‌افزاری بسته شده است.
او اضافه می‌کند: حدود یک ماه قبل این سامانه که به دلیل مشکلات آی‌تی بسته شده بود، باز شد و کسانی که در این سامانه ثبت‌نام کرده بودند، در این مدت برای دریافت وام مستأصل مانده بودند.
به گفته تقوی زمانی که سامانه باز می‌شود، اگرچه تسهیلات ساخت گلخانه طبق اعلام قبلی قرار بود به متقاضیان با سود هفت درصد برای مناطق کم‌برخوردار و سود ۹ درصد برای مناطق برخوردار اختصاص یابد؛ اما سازمان جهاد کشاورزی به افرادی که در صف مانده‌اند، اعلام می‌کند که سود تسهیلات مناطق کم‌برخوردار از هفت به ۱۴ درصد افزایش یافته است.
دریافت وام تبصره ۱۸ از طریق سامانه سیتا
این فعال بخش کشاورزی می‌گوید: میزان وامی که برای ساخت گلخانه و فعالیت‌های کشاورزی اختصاص می‌یابد، بستگی به نوع طرح و پروانه دریافتی دارد. اگر طرح را نظام مهندسی تأیید و برای آن پروانه صادر کند، شامل اخذ وام از منابع سامانه سیتا می‌شود.
او ادامه می‌دهد: پس از تأیید طرح، افراد می‌توانند از وام تبصره ۱۸ با ثبت‌نام در سامانه سیتا استفاده کنند. اعتبارات این وام از محل صندوق توسعه ملی تأمین می‌شود. سه بانک عامل یعنی پست‌بانک، بانک کشاورزی و بانک توسعه تعاون این تسهیلات را توزیع می‌کنند.
تقوی عنوان می‌کند: در سالی که با نام جهش تولید نام‌گذاری شده است، یکباره نرخ بهره وام گلخانه را افزایش داده و از هفت به ۱۴ درصد رسانده‌اند.
او درباره دلیل افزایش نرخ بهره وام تبصره ۱۸ می‌گوید: وزارت جهاد کشاورزی به ما اعلام کرد که محدودیت منابع داریم؛ در‌صورتی‌که کلی از افراد انصراف داده‌اند؛ زیرا نرخ تجهیزات افزایش یافته است.
گران‌شدن تجهیزات گلخانه
این فعال بخش کشاورزی با اشاره به تغییر نرخ تجهیزات در مدتی که سامانه سیتا بسته شده بود، یادآور می‌شود: وام‌هایی که به ما اختصاص می‌یافت، وام راه‌اندازی بود. باید جواز تأسیس ارائه بدهید تا وام دریافت کنید.او بیان می‌کند: قرار بود برای طرح توجیهی من، یک‌میلیاردو ۲۰۰ میلیون تومان وام بدهند. در‌حال‌حاضر همه چیز سه برابر شده است و اگر بخواهم همان طرح توجیهی را اجرا کنم، باید سه میلیارد تومان هزینه کنم. به گفته تقوی تجهیزات گلخانه خارجی است و با تغییرات نرخ دلار در ارتباط است. وزارت جهاد کشاورزی به جای اینکه میزان وام‌ها را افزایش دهد که افراد بتوانند طرح‌های خود را اجرا کنند، نه‌تنها سقف وام را افزایش نداده؛ بلکه نرخ سود وام را هم بالا برده است.او یادآور می‌شود: در سازمان جهاد کشاورزی به ما اعلام شد که می‌توانند سقف وام را افزایش دهند. اگر منابع در اختیار ندارند و به دلیل نبود منابع نرخ بهره را افزایش داده‌اند، چگونه می‌توانند سقف وام را بالا ببرند.
به گفته این فعال بخش کشاورزی اگر کسی دو میلیارد تومان وام بگیرد، با نرخ بهره ۱۴ درصد باید سه‌میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان پس بدهد. البته به شرطی که در مدت ۶۰ ماه اقساط وام خود را پرداخت کند. باید یک‌میلیاردو ۴۰۰ میلیون روی رقمی که وام گرفته است، بگذارد. خیلی‌ها از دریافت وام انصراف دادند؛ زیرا این رقم خیلی وحشتناک است.
صندوق توسعه مصوبه‌ای برای افزایش نرخ وام ندارد
از‌آنجا‌که منابع سامانه سیتا از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی تأمین می‌شود، در تماس با روابط‌عمومی این مجموعه تلاش کردیم ببینیم آیا مصوبه‌ای برای افزایش نرخ بهره از سوی این صندوق وجود داشته است یا خیر.
رضا لیاقت‌ورز مدیر روابط‌عمومی صندوق توسعه ملی، در گفت‌وگویی اعلام کرد: بخش اعتبارات صندوق، مصوبه‌ای برای تغییر نرخ وام نداشته است. او اضافه می‌کند: سامانه سیتا تحت نظارت صندوق نیست. این سامانه تحت نظر وزارت جهاد کشاورزی است. باید دید بستر قانونی آنها به چه شکل است. چیزی که من پرس‌و‌جو کردم، صندوق تغییر نرخی انجام نداده است.
سازمان برنامه پول نداشت
محمد خالدی، مدیرکل دفتر امور اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی، نیز در واکنش به اظهارات فعالان بخش کشاورزی درباره افزایش درصد نرخ وام‌های کشاورزی عنوان می‌کند: قرار بود منابع در نظر گرفته‌شده برای تبصره یک قانون بودجه سال ۹۷، به صورت هفت درصد و ۹ درصد بهره به متقاضیان اختصاص یابد. البته برای این مسئله تا سقفی منابع را بسته بودیم و قرار بود یارانه‌اش را سازمان برنامه و بوجه تأمین کند.
او ادامه می‌دهد: تسهیلات مثل بودجه نیست. دریافت وام فرایندی را طی می‌کند؛ به‌همین‌دلیل ثبت‌نام را باز می‌گذاریم و دو تا سه برابر منابع فرایند ثبت‌نام را طی می‌کنند؛ زیرا خیلی‌ها حین ثبت‌نام و معرفی به بانک و حتی در بانک، به دلیل اینکه ممکن است مجوزهای لازم را نداشته باشند، ریزش می‌کنند یا خودشان به هر دلیلی پشیمان می‌شوند.
خالدی بیان می‌کند: بنابراین آمار معرفی‌شده‌ها همیشه بیشتر است. در مقطعی توانستیم یارانه را از طریق سازمان برنامه تأمین کنیم. انتظار داشتیم سال بعد هم منابع جدیدی را بگیریم که متأسفانه در سال جدید، چون منابع یارانه‌ای تمام شد، عملا امکان ارائه وام به صورت تلفیقی وجود نداشت.
به گفته او سازمان برنامه و بودجه یارانه‌ای را از محل منابع خودش تأمین و در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار می‌داده است؛ اما چون این یارانه حذف شده است، وزارت جهاد کشاورزی ناچار می‌شود درصد وام را بالا ببرد.
مدیرکل دفتر امور اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی می‌گوید: وام سامانه سیتا تلفیق منابع صندوق توسعه ملی با منابع یارانه‌ای و ترجیحی است.
او یادآور می‌شود: از آنجا که یارانه تأمین نشد، نتوانستیم وام را با نرخ قبلی در اختیار متقاضیان قرار دهیم؛ البته تا سقف تسهیلاتی را که تعیین کرده بود، برای گلخانه وام یارانه‌ای دادیم. این منابع که تمام شد، سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد که برای گلخانه نمی‌توانیم بیشتر از این کمک کنیم.
درغ جدید