قیمت تراکتور نجومی شد

چندماهی است که خبر گرانی و ایجاد صف‌های طولانی دریافت تراکتور با واکنش شدید کشاورزان روبه‌رو شده که متاسفانه تاکنون اصلاحی در ارتباط با نحوه توزیع و قیمت آن صورت نگرفته است.

بسیاری از مسئولان بر این باورند که مشکلات سیستم توزیع از علل اصلی انتظار در صف‌های طولانی دریافت و اختلاف چند برابری قیمت سهمیه‌ای با بازار آزاد تراکتور محسوب می‌شود که کشاورزان به علت درآمد پایین، توانایی خرید و تعویض تراکتورهای کهنه و فرسوده را ندارند به همین علت دستیبابی به کشاورزی مکانیزه در کشور میسر نخواهد بود‌.

گرچه توسعه مکانیزاسیون و استفاده از ادوات و ماشین‌آلات کشاورزی تنها راه برون رفت از کشاورزی سنتی و حرکت به سمت و سوی کشاورزی مکانیزه است، اما در شرایطی که امکان رقابت با کشورهای دیگر به علت اعمال تحریم‌های ظالمانه وجود ندارد و تراکتور‌سازی هر طور که بخواهد با کشاورزان رفتار کند، نمی‌توان انتظار داشت که کشاورزی مکانیزه در کشور محقق می‌شود.

حال به سراغ مسئولان ذی ربط می‌رویم تا از آخرین جزییات توزیع تراکتور و علت اصلی اختلاف چندبرابری قیمت با بازار آزاد با خبر شویم:

قیمت تراکتور ۶ سیلندر در بازار آزاد ۴۵۰ میلیون تومان

محمد شفیع ملک زاده رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با انتقاد از این مسئله که قیمت تراکتور و کمباین بسیار بالاست، اظهار کرد: با توجه به در آمد پایین کشاورزان، تعداد زیادی از بهره برداران توانایی خرید ندارند به طوری که تعدادی از آنها از ابتدا تراکتور نداشتند و تعدادی هم به سبب تراکتورهای قدیمی و فرسوده دارای قدمت ۴۰ و ۵۰ سال، امکان تعویض آن را ندارند‌.

وی افزود: با روندی که سیستم مکانیزاسیون کشور برای توزیع کمباین در پیش گرفته است، کشاورزان به شدت معترض هستند چرا که با گذشت مدت زمان طولانی ثبت نام، هنوز تراکتور خود را دریافت نکردند.

ملک زاده ادامه داد: با توجه به شرایط فعلی توزیع کمباین نباید انتظار داشت که کشاورزی کشور مکانیزه و اقتصادی شود.

رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با بیان اینکه سیستم توزیع ماشین‌آلات در کشور ایجاد صف‌های طولانی را در بر داشته است، گفت: سیستم توزیع ماشین‌آلات در کشور با نظارت جهاد کشاورزی و اجرا بر عهده توسعه مکانیزاسیون کشاورزی است که متاسفانه نه تنها مشکلی از بخش تقاضای تراکتور حل نکرده، بلکه در واقع باعث ایجاد صف در تقاضا و ایجاد رانت برای دلالان شده است.

وی ادامه داد: علی رغم آنکه کشاورزان برای مدت زمان ۶ ماه تا ۲ سال در صف تراکتور هستند، در نهایت تعداد زیادی از متقاضیان به بهانه‌های مختلف نظیر کاهش تولید و عدم واردات قطعات تحت تاثیر نوسان نرخ ارز تراکتور سهمیه‌ای تعلق نمی‌گیرد و آنها مجبور به تامین از بازار آزاد هستند که متاسفانه اختلاف قیمت بسیار معنادار است.

رئیس نظام صنفی با بیان اینکه سازمان حمایت در سایت قیمت تراکتور را ۲۳۰ میلیون تومان گذاشته است، گفت: این در حالی است که در بازار آزاد تراکتور ۳۳۰ تا ۴۵۰‌ میلیون تومان داد و ستد می‌شود که با این وجود جای این سوال مطرح است که چه کسی باید جوابگوی رانت خواری باشد.

به گفته ملک زاده، علی رغم آنکه ارز ۴۲۰۰ تومانی به برخی شرکت‌ها برای واردات کمباین، تراکتور، برنج، تراکتور، شالی و گلخانه داده می‌شود، اما متاسفانه فروش بر مبنای ارز آزاد صورت می‌گیرد.

وی با انتقاد از فروش اجباری دنباله بندها همراه با خرید تراکتور بیان کرد: درحال‌حاضر همراه با تراکتور ۶ سیلندر یا ۴ سیلندر به اجبار دنباله بند به کشاورزان تحمیل می‌شود که کشاورزان هیچ اختیاری حتی در نوع انتخاب دنباله بندها هم ندارند، به همین خاطر مجبور به عرضه دنباله بند زیر قیمت هستند تا بتوانند ادوات و دستگاه‌های مورد نیاز را خریداری کنند.

رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به اینکه فروش اجباری کالا و خدمات نوعی تخلف است، بیان کرد: بنابر ماده ۶۴ قانون نظام صنفی فروش هر گونه کالا و خدمات به صورت اجباری نوعی تخلف است، همچنین ارائه لیست قیمت ماشین‌آلات در سایت مرکز توسعه مکانیزاسیون تخلف است چرا که قیمت‌گذاری بر عهده سازمان حمایت است که متاسفانه بانک کشاورزی ملاک ارائه تسهیلات را قیمت‌های مرکز توسعه مکانیزاسیون گذاشته است.

ملک زاده افزود: سال گذشته در آذر و دی عده زیادی از متقاضیان درخواست دادند و ۷۰ درصد قیمت ۳۴۷ میلیون تومان را پرداخت کردند که متاسفانه با گذشت بیش از سه ماه شرکت کمباین ۱۲۰ درصد اضافه کرد که این ظلم بزرگی به کشاورزان است.

رئیس نظام صنفی کشاورزی قیمت تراکتور ۶ سیلندر کارخانه‌ای را ۲۳۰ میلیون تومان اعلام‌کرد و گفت: هم اکنون در بازار آزاد تراکتور ۶ سیلندر با نرخ ۴۳۰ تا ۴۵۰ میلیون تومان داد و ستد می‌شود‌.

 رشد ۲۰ درصدی قیمت تراکتور

علی خان محمدی مدیرعامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی با اشاره به اینکه امکان کشاورزی مکانیزه در کشور وجود ندارد، اظهار کرد: با توجه به شرایط تحریم و بسته بودن دروازه‌های کشور، امکان رقابت وجود ندارد، به همین خاطر تراکتور‌سازی هر طور که بخواهد با کشاورزان برخورد می‌کند و بهانه‌های مختلفی نظیر کمبود قطعات و... می‌آورد که با این وجود امکان توسعه مکانیزاسیون وجود ندارد.

وی افزود: مدتی تراکتور را به بخش‌های نمایندگی نمی‌دانند و هم اکنون قطره چکانی در حال تزریق است.

خان محمدی از افزایش چشمگیر قیمت تراکتور در بازار خبر داد و گفت: با وجود نبود رقابت، قیمت تراکتور در بازار آزاد بالاتر از قیمت سهمیه‌ای است و همین امر منجر به فروش حواله شده است.

مدیرعامل مجمع ملی نخبگان ‌کشاورزی ادامه داد: رصدها نشان می‌دهد که در طول یک هفته با باز شدن سایت، قیمت تراکتور ۲ تا ۳ بار افزایش داشته که همین امر زمینه را برای دلالی در قسمت‌های مختلف ایجاد کرده است.

به گفته وی، برآوردها نشان می‌دهد که قیمت تراکتور در طول یکماه حدود ۲۰ درصد رشد داشته است که با این وجود توسعه مکانیزاسیون در کشور معنا ندارد چرا که توسعه زمانی اتفاق می‌افتد که اسب بخار لازم در مزرعه ایجاد شود و با شرایط فعلی که تراکتور چند دست جابه جا می‌شود، نمی‌توان مکانیزاسیون کشور را مدیریت کرد.

دخالت دولت علت اصلی صف‌های طولانی دریافت تراکتور

 حمیدرضا نامی رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان ماشین‌آلات کشاورزی با اشاره به اینکه اصلاحی در توزیع و قیمت تراکتور صورت نگرفته است، اظهار کرد: دولت بر سهمیه بندی و دخالت در توزیع اصرار دارد که این سهمیه بندی منجر به ایجاد رونق بازار دلالی شده است.

وی افزود: علی رغم پیگیری و مکاتبات صورت گرفته، تغییر خاصی در وضعیت سهمیه بندی تراکتور صورت نگرفته است.

نامی با بیان اینکه موضوع تراکتور با ماشین‌های کشاورزی با یکدیگر متفاوت است، گفت: تراکتور مقوله کاملا جداست و مشکلات ویژه خودش را دارد که با انتقاد شدید کشاورزان روبه‌رو شده، اما در خصوص ماشین‌آلات کشاورزی مشکل خاصی نداریم.

رئیس هیات مدیره انجمن‌تولیدکنندگان ماشین‌آلات کشاورزی ادامه داد: بنابر آمار ۱۷ تا ۱۸ درصد تسهیلات به ادوات کشاورزی و ۷۰ تا ۸۰ درصد به تراکتورسازی و کمباین‌سازی پرداخت شده است.

وی دخالت دولت در حوزه تراکتور را معضل گلوگاه کشاورز دانست و گفت: در مابقی ادوات کشاورزی به علت تعدد تولیدکنندگان و ایجاد رقابت، با تورم مهار نشده‌ای در این بخش روبه‌رو نیستیم.

بازار داغ دلالی

به گفته وی، دولت با ایجاد سهمیه بندی برای تراکتور و کمباین صف ایجاد کرده و بدیهی است که بازار دلالی گرم و فعال تر از مابقی بخش هاست. به عنوان مثال در سایت مرکز توسعه مکانیزاسیون قیمت تراکتور ۲۲۰ میلیون تومان گذاشته شده که پس از یک فرآیند طولانی به کشاورزان تحویل داده می‌شود، اما در بازار آزاد با نرخ ۴۳۰ تا ۴۴۰ میلیون تومان به تعداد زیاد وجود دارد که این امر انحراف در سیستم توزیع را نشان‌می دهد.

نامی با بیان اینکه قیمت دستوری جوابگو نیست، گفت: با توجه به افزایش تیراژ تراکتور‌سازی تبریز و عدم تغییر خاص در بخش کشاورزی، رقابتی بودن فضای تولید منجر به واقعی شدن قیمت‌ها می‌شود و درحال‌حاضر افزایش قیمت دلار منجر به ایجاد تقاضای وحشتناک و ایجاد صف‌های طولانی دریافت تراکتور شده است، درحالیکه سال قبل که تراکتور سهمیه بندی نبود، شاهد بازار سیاه نبودیم چرا که کشاورزان یکماه بعد از واریز پول تراکتور خود را دریافت می‌کردند و در صورت فروش در بازار آزاد ضرر می‌کردند.

در شرایط فعلی که اختلاف قیمت تراکتور سهمیه بندی با بازار آزاد به ۲ برابر می‌رسد، در برخی مواقع کشاورزان واقعی هم وسوسه می‌شوند که تراکتور خود را در بازار به فروش رسانند، درحالیکه اگر دولت دست از دخالت در توزیع بردارد، قیمت تراکتور واقعی می‌شود و این احتمال وجود دارد که تراکتور ۲۲۰ میلیون تومانی به ۲۵۰ تا ۲۶۰ میلیون تومان برسد، اما دیگر خبری از بازار ۴۴۰ تا ۴۵۰ میلیون تومانی نیست.