چرا نظام مالیاتی ایران ناکارآمد است؟

یکی از کارکردهای مهم نظام مالیاتی خوب ایجاد شفافیت است و موجب حفاظت محیط زیست می‌شود  می‌تواند الگوی مصرف را جهت‌دهی کند به عنوان مثال مردم را از مصرف سیگار که برای بدن ضرر دارد منع کند و حتی به کالای مفید دیگر مانند شیر یارانه دهد.

 بنا بر این اگر نظام مالیاتی به کارکرد خود به خوبی عمل نکنند  نظام اقتصادی را با مشکل جدی مواجه خواهد کرد به عنوان مثال اگر نتواند از صاحبان درآمد بالا مالیات اخذ کند حقوق و درآمد افراد ضعیف را نمی تواند تامین و افزایش دهد.

 اگر نظام مالیاتی نتواند درآمد اقشار متوسط را تامین کند این کسری باید از طریق بودجه دولت تامین شود که موجب تورم می‌شود  متاسفانه تا کنون نظام مالیاتی ما به  وظایف خود به درستی عمل نکرده است. در نتیجه در مسیر تصویب و بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۰ نمایندگان مجلس توجه و تمرکز خود را برای اخذ صحیح نظام مالیاتی از  کالاهای لوکس قرار داده‌اند.

 بر همین اساس کالای لوکس مسکن، خودرو و تلفن همراه مورد توجه نمایندگان  ملت قرار گرفته است. گفتنی است بر اساس آمار و ارقام موجود مقایسه سهم مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی از کل مالیات‌ها در در ایران با سایر کشورها به صورت ذیل مشخص است. در ایران برخلاف اغلب کشورهای دنیا بیشترین مالیات از افراد حقوقی و تولیدکننده‌ها گرفته میشود که نشان از بی‌عدالتی نظام مالیاتی است اما در کشورهایی همچون آمریکا، انگلستان، سوئد، دانمارک، فرانسه، آلمان و ترکیه بیشترین مالیات از افراد حقیقی گرفته می‌شود.

 بر این اساس در ایران از افراد حقیقی حدود ۱۵ درصد، اما از افراد حقوقی حدود ۴۰ درصد مالیات گرفته می شود در کشور آمریکا از افراد حقیقی حدود ۶۰ درصد از افراد حقوقی حدود ۵ درصد مالیات گرفته می شود.

 همچنین بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نرخ موثر مالیات در بین دهک‌های مختلف درآمدی تقریباً یکسان است  یعنی اگر شخصی در دهک اول و یا در دهک آخر به عنوان کم درآمد ترین اقشار جامعه باشد به صورت موثر ۱۰ درصد مالیات پرداخت میکند که این اوج بی‌عدالتی در دریافت مالیات است.