دولت بنادر را رها کند!

یکی از مشکلات اقتصاد انرژی در کشور، فقدان نظام خدمات کافی در بنادر کشور است به گونه‌ای در شرایط فعلی شرکت‌های کشتیرانی و همچنین شرکت‌های خدماتی در بنادر معمولا در وضعی زیان‌ده به سر می‌برند. در این شرایط دولت می‌تواند با اعطای معافیت‌های مالیاتی بلندمدت باعث رشد و رونق بنادر در کشور شود و از محل رونق بنادر، کشور را از رکود اقتصادی خارج کند. همچنین تسلط دولت بر ورودی و خروجی بنادر از طریق نهاد گمرک، باعث بروکراتیزه شده بنادر می‌شود و در نهایت بنادر به عنوان شریان‌های حیاتی ورودی و خروجی کشور از کارایی لازم به دور خواهند بود.

فقدان خدمات در بنادر وطنی

یکی از بنادر همسایه ایران که به خدمات گسترده بندری در جهان شهرت دارد و به عنوان هاب ترابری دریایی در منطقه تثبیت شده است، بندر جبل علی در امارات متحده عربی است. در این بندر انواع خدمات بانکرینگ و تانکرینگ با قیمت‌های مناسب به لاینرهای مختلف کشتی‌رانی در جهان ارائه می‌شود. در بنادر مختلف ایران اما اسکله‌های مناسبی وجود ندارد و عمده اسکله‌ها برای پهلو گرفتن کشتی‌های باری بزرگ اقیانوس‌پیما و قاره‌پیما و همچنین نفت‌کش‌های غول‌پیکر و کشتی‌های تفریحی کروز مناسب‌سازی نشده و به همین دلیل از درآمدهای سرشار پهلوگیری این شناورها در سواحل کشور، بهره نمی‌بریم.

شکست از بنادر رقیب و همسایه

معمولا از بنادر به عنوان تکیه‌گاه تضمین سرمایه‌گذاری خارجی یاد می‌شود و دولت‌ها در سراسر جهان می‌کوشند که با افزایش آزادی اقتصادی در بنادر، به آن‌ها رونق دهند تا ورودی‌های آبی کشور برای سرمایه‌گذاران خارجی جذاب به نظر برسد. در حال حاضر خدمات هتلینگ در بنادر ایران در مرزهای فاجعه به سر می‌برد و به شدت با ضعف در بهینه‌سازی کیفی مواجه هستند و این در حالی‌ست که معمولا بهترین هتل‌های هر کشور در بنادر آن ساخته می‌شوند. یکی از اقداماتی که دولت می‌تواند برای بهبود خدمات هتلینگ در بنادر ایران به کار بندد، اعمال معافیت مالیاتی طولانی مدت برای ساخت‌ هتل‌های چهارستاره و بالاتر در بنادر است. به نحوی که مسافرین کشتی‌ها زمان بیشتری را در بنادر کشور صرف کنند.

فقدان خدمات تانکرینگ و اقتصاد تعمیرات در بنادر

همچنین خدمات تانکرینگ جز در جزیره خارک، در سایر نقاط بندری کشور به شدت در برابر بندر همسایه از ضعف رنج می‌برد. این در حالی‌ست که برای لاینرهای بزرگ، خدمات سوختگیری امن و با کیفیت، بسیار حائز اهمیت است. با این حال هم سوخت کشتی‌ها که در ایران تولید می‌شود (مازوت) بسیار بی کیفیت است (و بکارگیری آن حتی در دریاهای آزاد ممنوع است) و هم تقاضایی برای این سوخت وجود ندارد. در این شرایط بهترین راهی که در برابر یک دولت توسعه‌گرا وجود دارد، تشویق بخش خصوصی داخلی و خارجی به سرمایه‌گذاری جهت احداث پالایشگاه‌های موبایل برای صادرات و همچنین سوخت‌گیری کشتی‌ها در اسکله‌های اختصاصی سوخت در بنادر است که باعث رونق گرفتن بازار صادرات بنزین، گازوئیل و سوخت جت و کشتی می‌شود و برای کشور میلیون‌ها دلار ارزآوری خواهد داشت.

حذف تعرفه و کمک به سردخانه‌سازی

در زمینه تعمیرات اساسی کشتی‌ها نیز متاسفانه خدمات مناسبی در ایران ارائه نمی‌شود که باید ریشه آن را هم در فشارهای دولت بر بازار اقتصاد تعمیرات در بنادر جست‌وجو کرد. نکته دیگر این که بارها در کشور شاهد نابودی محصولات غذایی مانده در گمرکات بودیم که آثار سوئی بر قیمت مواد غذایی داخل مرزهای کشور و حتی شهرهای بزرگ می‌گذارد و دلیل عمده این ضعف علاوه بر وجود گمرکات تعرفه‌گذار و ضد تجارت آزاد، در ضعف خدمات سیلاژ و فقدان سردخانه‌هاست. بهتر است دولت که قصدی برای حذف تعرفه‌های تجاری ندارد، تمهیدی بیاندیشد تا احداث سیلو و سردخانه‌های بزرگ  و همچنین کارخانه‌های احداث کانتینر در بنادر با معافیت‌های مالیاتی طولانی مدت همراه باشد تا یک بار دیگر شاهد رونق در اقتصاد بنادر کشور باشیم و از طریق آن شکوفایی در تمامی بخش‌های اقتصادی کشور را نظاره کنیم.