بحران مسکن در راه است؟

در روزهای گذشته تصاویری از فضای بیرونی مقابل حسینیه ارشاد منتشر شد که افرادی با کشیدن گونی‌های نخی روی خودشان، چسبیده به نورافکن‌های نصب شده روی زمین در کنار حسینیه خوابیده‌اند. به واقع هر روز در کشور و خاصه در تهران و شهرهای بزرگ دیگر با پدیده بدمسکنی مواجه هستیم که آن‌قدر از تنوع برخوردار است که اشکال زیست رسمی از آن تنوع برخوردار نیست. سید محمد غرضی بنیان‌گذار سازمان نظام مهندسی ایران که سابقه شانزده سال وزارت در دولت‌های دفاع مقدس و سازندگی را در کارنامه دارد، در پاسخ به پرسش‌های گسترش نیوز در ارتباط با بدمسکنی در تهران، ضمن ابراز تاسف از وضع موجود، دولت را مسئول این اتفاقات دانست. 

محمد غرضی در پاسخ به پرسشی مبنی بر چرایی بروز پدیده بدمسکنی در تهران، ضمن ابراز نگرانی شدید از تبعات آتی این رخداد، اظهار داشت: موضوع افزایش حاشیه‌نشینی در تهران به دوران انتهایی دهه سی شمسی و پس از آن باز می‌گردد. زمانی که شاه با ایده اصلاحات ارضی، جمعیت زیادی را از شهرها و روستاهای کوچک، عملا به تهران فراخواند. در بازخوانی اتفاقات تاریخی ۶۰ سال اخیر، هیچ وقت نباید اصلاحات ارضی را فراموش کنیم. مردم در روستاها زمین‌هایی که به نامشان سند زده شد را فروختند و به تهرانی آمدند که به دلیل افزایش درآمدهای نفتی، رونق خوبی پیدا کرده بود. 

ریشه بدمسکنی به پیش از انقلاب برمی‌گردد

وی افزود: بدمسکنی در همان زمان به علت تفاوت قیمت مسکن با موجودی نقدینگی مردم ایجاد شد و شهرهای اطراف تهران با سیل سرریز جمعیت مواجه شدند و حلی‌آبادهای زیادی در آن‌جا شکل گرفت که تا کنون به قوت خود باقی هستند و به مراکز جرم و فقر تبدیل شده‌اند. اکنون با روایت‌های رسمی حدود ۲۰ میلیون نفر از جمعیت کشور حاشیه‌نشینان سکونتگاه‌های رسمی و عمدتا غیررسمی هستند که به مثابه یک انبار باروت در اطراف پایتخت و دیگر کلانشهرهای مهم مثل مشهد، تبریز، اصفهان و اهواز قرار گرفته‌اند و در سال‌های ۹۶و ۹۸ تنها گوشه‌ای از خشونت مربوط به حاشیه‌نشینی را شما مشاهده کردید. شاید بگویید که این اتفاقات تلخ ریشه در مسائل اقتصادی دیگر و گران کردن بنزین و دلار و غیره دارد اما این گونه نیست از نظر من! اگر خوب توجه کنید همه‌اش از تبعات حاشیه‌نشینی است و در جاهایی که طبقه متوسط قوی باشد این اتفاقات نمی‌افتد.

دولت‌ها اقدام به خوابگاه‌سازی اطراف شهرها کرده‌اند

بنیانگذار و رئیس پیشین سازمان نظام مهندسی کشور با بیان این که در کشور، هیچ توجهی به زیست با کیفیت صورت نمی‌گیرد، خاطرنشان ساخت: در دولت‌ قبل و این دولت تاکید ویژه‌ای روی پروژه‌های ساخت خانه تحت عنوان مسکن مهر در بیابان‌های اطراف شهرها صورت پذیرفت و این در حالی بود که این افراد بازهم برای شغل و کسب‌وکار خود مجبور به تردد به تهران و همان شهرهای مادر بودند که خانه‌هایشان به شکل اقماری در اطراف آن بنا شده بود. هر روز در ورودی و خروجی تهران در ساعات ابتدایی روز و ساعات پایانی شب، ازدحام ترافیکی سنگینی را شاهد هستیم و این تازه مربوط به حاشیه‌نشینان رسمی است که دولت آن‌ها را در شهرهای جدید مثل پردیس و پرند و اندیشه و... ساکن کرده است و معمولا هم امکانات ضعیفی برای زیست روزانه دارند و بیشتر به خوابگاه‌های شبانه کارگری و کارمندی شباهت دارند. 

طرح‌های مسکن دولتی فقط رانتخواران را فربه می‌کند

وزیر پیشین ارتباطات ضمن رد ادعای دولت‌های اخیر مبنی بر ساخت مسکن با کیفیت برای طبقه محروم و مستضعف، متذکر شد: این آقایان بگویند که غیر از ساخت سقف و ستون‌های موسوم به خانه، چه گلی به سر مردم زده‌اند که از کیفیت خانه‌های ساخته شده خودشان دفاع می‌کنند؟ حتما باید مخاطبان شما بدانند که در این شهرها هیچ امکانات تفریحی، اداری، آموزشی، بهداشتی و رفاهی مناسبی وجود ندارد و افراد برای کوچک‌ترین اقدامات درمانی باید به تهران و شهرهای بزرگ مراجعه کنند. این شهرها به جای حلبی‌آباد، بتن‌آبادهایی هستند که سازنده آن‌ها دولت است و منابع ملی و بانکی زیادی را صرف ساخت این خانه‌ها کرده که باعث افزایش قیمت تمام شده ساخت مسکن در تهران و حتی همین شهرها شده و مقادیر نامتناهی رانت انبوهی را به جیب عده‌ای رانت‌خوار سرازیر کرده است. 

به جای خانه‌سازی در بیابان بافت فرسوده را نوسازی کنید

وی با بیان اینکه قصد ندارد در ارتباط با کیفیت این سازه‌ها به لحاظ مهندسی اظهار نظر کند، گفت: اکنون دولت با پدیده‌های عجیب بام‌خوابی و گورخوابی و اتاق خوابی و سایر اشکال جدید بدمسکنی مواجه است که در اطراف پایتخت‌های مصر و بنگلادش و برزیل قبلا مشابه آن رخ داده است و باعث تثبیت خشونت در حاشیه‌های شهرها شده است. توصیه می‌کنم که دولت‌ها به جای دفاع از اقدامات خود در ساخت مسکن بیابانی، اقدام به نوسازی بافت‌های فرسوده کنند که هم شهرها مقاوم‌تر شوند و هم قیمت خرید و اجاره خانه در تهران و سایر کلانشهرها به حالت نرمال بازگردد وگرنه با بحران مسکن در وهله اول و سپس حرکات خشونت‌آمیزی مواجه خواهیم شد که تبعات طولانی مدتی در کشور برجای خواهد گذاشت.