قیمت دلار چقدر کاهش می‌ یابد؟

در روزهای گذشته خبر آمد که حدود ۳ میلیارد دلار از منابع ارزی عاید از فروش نفت ایران که در کره جنوبی، عراق و امارات بلوکه شده بود، توسط دولت‌های این کشورها آزاد شد. برخی از تحلیلگران مسائل پولی و بانکی اعتقاد دارند که با آزادسازی تدریجی این منابع، به تدریج قیمت دلار در بازار به ثبات نسبی خواهد رسید و شرایط اقتصادی برای تمامی بخش‌های جامعه بهتر خواهد شد. با این حال جمع دیگری از صاحب‌نظران چنین اعتقادی ندارند و معتقدند که این اتفاق در روزهای آتی رخ نخواهد داد. علی اصغر زرگر استاد دانشگاه و رئیس پیشین کمیته بین‌الملل اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با گسترش نیوز، چشم‌انداز قیمت دلار و اقتصاد کشور در سال آینده را بررسی کرد. 

منابع آزاد شده تاثیری بر اقتصاد نخواهد داشت؟

این استاد دانشگاه در پاسخ به پرسشی مبنی بر نحوه تاثیرگذاری آزادسازی منابع ارزی اخیر بر وضعیت دلار در بازار اظهار داشت: باید در نظر داشته باشیم که منابع ارزی آزاد شده توسط کشورهای یاد شده، به لحاظ حجم، مقدار قابل اعتنایی نیستند که بازار ارز در کشور، در گرو آزادسازی این مقدار منابع باشد. در واقع این مقدار پول فروش نفت ایران، فقط ارسال یک پالس مثبت سیاسی و اقتصادی به ایران برای بازگشت به برجام است و بیشتر کارکرد سیاسی دارد تا این که بخواهد بر بازار کشور تاثیرات اقتصادی گسترده‌ای داشته باشد. اقتصاد ایران به لحاظ روانی نیازمند چند پارامتر مهم به شکل همزمان یا سریالی است که بتواند به لحاظ استراتژیک نفسی تازه کند و از جهت روانی، مهیای رشد و ثبات نسبی باشد. 

در سه سال گذشته دلار چقدر گران شده است؟

علی اصغر زرگر ادامه داد: در حال حاضر منابع قابل توجهی از ایران در توقیف کشورهای مختلف است و مقدار ناچیزی از آن آزادسازی شده است. از نظر من شاید یک تاثیر روانی بسیار محدودی به جهت شکل‌گیری یک جو مثبت در اقتصاد خواهد داشت اما این گونه نخواهد بود که به علت تزریق این منابع، دولت دست خودش را از روی فنر قیمت دلار بردارد و اجازه کاهش نرخ ارز را بدهد. در واقع در سال‌های پس از برجام، دولت مقادیر زیادی از منابع آزادسازی شده را صرف ایجاد ثبات در قیمت دلار کرد و با تزریق مستمر این منابع ارزی، قیمت دلار هم دستکم تا اواخر سال ۹۶ ثابت ماند و حوالی ۳ هزار تومان باقی ماند اما با توجه به شرایط تورمی اقتصاد ایران که نقدینگی هر لحظه بیش از پیش در حال افزایش بود (و هست) و ترامپ هم باعث شد که آمریکا از برجام خارج شود، دولت به سه شوک ارزی سنگین تن داد و در شرایط فعلی قیمت دلار بیش از ۸ برابر سال سال ۹۶ است. این به معنای رشد ۴۰۰ درصدی قیمت دلار در کمتر از سه سال است و اگر دلار در همان ارقام بالای ۳۰ هزار تومان در نیمه‌های امسال بود، اوضاع تحلیل ارقام ما از این هم بسیار بدتر بود. 

همه چیز به توافقات خارجی بستگی دارد

این پژوهشگر اقتصاد بین‌الملل ادامه داد: بعید به نظر می‌رسد که دولت بخواهد در شرایط کنونی نسبت به منابع بسیار محدود ارزی کشور در بازار آزاد ولخرجی کند و ترجیح می‌دهد که فقط به اندازه ۶ میلیارد دلاری که مجلس برای واردات کالاهای اساسی تصویب کرد، ارز ۴۲۰۰ تومانی مرجع تعیین کند و بقیه منابع را به فروش با قیمت آزاد تخصیص دهد. من بعید می‌دان که دولت تا پیش از یافتن سهم پیشین خود در بازار نفت و پیوستن به FATF و آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده خود، اقدام به تلاش برای کاهش قیمت دلار کند. البته این امید خوش‌بینانه وجود دارد که دولت در شرایطی که گفتم به توافقات لازم در برجام، اوپک و گروه مالی اقدام مشترک دست پیدا کند وگرنه شرایط کنونی، تغییر چندانی به سوی بهبهود نخواهد داشت و نباید مردم را به یک چشم‌انداز غیرمحتمل راهنمایی کرد.