بحران تورم در انتظار ایران!

بسیاری از متفکران اقتصادی از آدام اسمیت تا فردریش فون هایک و از جان مینارد کینز تا میلتون فریدمن، با هر مکتب و رویکردی در اقتصاد، افزایش تورم را تقبیح می‌کنند و ان را بزرگترین رذیلت اقتصادی می‌دانند که تنها یک دلیل برای شکل‌گیری آن وجود دارد: بی انضباطی و ولنگاری پولی دولت‌ها! به همین جهت امروزه و پس از یک سده از ته‌نشین باورهای منسوب به علم اقتصاد در ساختارهای اقتصادی جهان، امروز دیگر بیش از ۱۶۰ کشور جهان از نرخ تورم زیر ده درصد برخوردار هستند و سایر کشورها نیز برای رسیدن به یک تورم تک رقمی برنامه‌ریزی می‌کنند. سید عباس علوی استاد دانشگاه و اقتصاددان در گفت‌وگو با گسترش نیوز در ارتباط با فروافتادن ایران در سیاه‌چاله تورمی هشدار داد. 

دست مرئی و نامرئی دولت در جیب مردم!

این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که دلیل اصلی تداوم این وضعیت تورمی در کشور و تعمیق آن اظهار داشت: دولت‌ها برای جبران هزینه‌هایی که می‌تراشند، دست در جیب مردم می‌کنند و علاوه بر مالیات معمولی که از مردم طلب می‌کنند، یک مالیات جدید و نامحسوس تعریف می‌کنند که به آن مالیات تورمی می‌گویند. در این مدل مالیاتی، فرد بدون آن که متوجه بشود، به دلیل افزایش هزینه‌های زندگی جاری خود، باید مالیات بیشتری را به دولت بپردازد! تقریبا همه اقتصاددانان بر این نکته اجماع دارند که تورم، همان مالیات مضاعف از جیب فقراست. حتی اقتصاددان‌هایی که با دولت کار می‌کنند و از صدر تا ذیل بدنه بروکراسی دولت هم حضور دارند به خوبی این موضوع را می‌دانند اما با این حال عده‌ای هنوز از درک این نکات بسیار ساده عاجز هستند. دولت با افزایش هزینه‌های خود، این تورم را به طور کاملا خودآگاه به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند و این نکته را حتی بروکرات‌های هزینه‌تراش دولتی نیز می‌دانند اما از چاره کردن آن عاجزند. دولتی که عامدانه تورم را افزایش می‌دهد، بدون تردید، ایده و اراده‌ای برای کنترل و یا کاهش آن ندارد. پس داشتن انتظار از این دولت برای کاهش تورم، قدری به فکاهی شباهت دارد!

دولت متورم!

سید عباس علوی در واکنش به تداوم تورم بالای سی درصد در نیمی از عمر دولت فعلی خاطرنشان ساخت: این نکته که شما مورد اشاره قرار دادید، یک نکته واضح و مبرهن است و اتفاقا دلیلی برای اثبات مدعای اقتصادی سیاسی که خدمتتان عرض کردم! دولت در سال‌های گذشته به مردم وعده‌های مختلفی داد و تحریم به عنوان یکی از موانع اصلی تحقق این وعده‌، سدی پیش روی دولت بود. دولت باید از راهکارهای جایگزین استفاده می‌کرد با این حال، چاپ پول که اصلا اعتراف خود دولت بود، یکی از این ایده های ناگوار برای اقتصاد بود! استقراض مستمر از بانک‌ها و برداشت بی‌رویه پول از بانک مرکزی باعث شد که این تورم به یک تورم ساختاری بدل شود و درمان این وضعیت به سال‌ها زمان نیاز دارد. وقتی که تورم از حالت موقت به حالت ساختاری تبدیل می‌شود، یعنی این که سیستم به طور اتوماتیک مولد تورم خواهد بود و این تصمیم در تمامی شئون برورکراتیک و اداری کشور به شکل خودکار رخ خواهد داد.

برجام چه ربطی به تورم دارد؟

این اقتصاددان در پایان با رد تاثیر توافق احتمالی با غرب و بازگشت آمریکا به برجام بر کاهش نرخ تورم، عنوان کرد: تورم اصولا با رویکردهای پولی داخلی شکل میگیرد و ربط چندانی به روابط خارجی کشورها ندارد. البته نرخ برابری دلار در برابر طلا و نرخ تورم میانگین جهانی بر نرخ تورم داخلی همه کشورها تاثیر می‌گذارد اما در مجموع برای کاهش تورم یک اراده داخلی مستحکم نیاز است که من در دولت فعلی و کارگزارانش آن را مشاهده نمی‌کنم. ما سال‌های زیادی را با ابرتورم‌های بالای سی درصد مواجه شدیم اما دولت‌ها با کاهش تورم در سال‌های بعد جبرانش کردند. در این دولت سه سال است که به شکل مستمر بالای سی درصد است و این یک اتفاق بی‌سابقه در تاریخ اقتصاد ایران به شمار می‌آید که بیم افزایش آن در سال جاری نیز می‌رود.