همه باهم علیه کارآفرینان! / پیش به سوی بحران بیکاری

در اقتصاد ایران، کارآفرینان به مرغ عزا و عروسی شباهت دارند که در هر حال قربانی سیاست‌های یکسونگرانه، مقطعی و پوپولیستی نهادهای سیاستگذار و قانونگذار قرار می‌گیرند و تقریبا هیچ دلسوزی در نظام تصمیم‌گیری اقتصادی کشور به فکر آن‌ها نیست! هرچند که آمار خروج سرمایه از کشور و کاهش شدید نرخ سرمایه‌گذاری در ایران، مبین اثرات فقدان حضور سرمایه‌گذاران در کشور است. سهراب دل‌انگیزان اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با گسترش نیوز، به شرایط وخیم سرمایه‌گذاری و خلاقیت در ایران اشاره کرده که مشروح آن را در ادامه از نظر می‌گذرانید.

سازوکاری برای عوام فریبی

این استاد دانشگاه در پاسخ به پرسشی پیرامون علت عدم توجه به کارآفرینی و خلاقیت اقتصادی در ایران اظهار داشت: ساختار اقتصاد ما به گونه‌ای است که متاثر از اقدامات سیاسی و انتخاباتی دولت‌ها قوام یافته است. یعنی یک نفر با شعارهای عوام‌فریبانه، اقدام به گردآوری آرا می‌کند و در نتیجه برای حفظ ظاهر هم که شده، پایبندی به این شعارها مثل همسان‌سازی حقوق بازنشستگان، افزایش حقوق کارگران، افزایش مبلغ یارانه پرداختی و تنوع‌بخشی به آن و موارد پوپولیستی که برای رای آوردن وعده کرده بودند، باعث می‌شود که هزینه‌های جاری دولت افزایش بیابد و مشکلات بیش از گذشته خودنمایی کنند.

در نتیجه این وضعیت به یک کمپلکس بغرنجی بدل شده است که درمان آن نیاز به پارامترهایی بیرون از وضع موجود دارد. کارآفرینی در این ساحت، هرگز اولویت نخواهد داشت. در نتیجه اقتصاد ما به لحاظ جذب سرمایه خارجی، نرخ سرمایه‌گذاری داخلی و همچنین شاخص خلاقیت و ابداع و حقوق مالکیت فکری و مادی و معنوی، در شرایط بسیار وخیمی در شاخص‌های جهانی قرار دارد که بسیار ناخوشایند است و البته رتبه‌های دقیق را به خاطر نمی‌آورم.

ساختاری برای مجازات کارآفرینان

وی افزود: نظام مالیات ما به گونه‌ای طراحی شده است که کارآفرینان را تنبیه و مجازات می‌کنند و افرادی که دلالی می‌کنند را به حال خودشان رها می‌کند. همچنین ساختار قوانین و مقررات کشور به حدی ناخوشایند و متورم و مفصل است که هر سرمایه‌گذاری را برای آغاز کار به پشیمانی وا می‌دارید و شما این را می‌توانید از شاخص فضای کسب و کار و رتبه ایران در این فهرست مشاهده کنید. در باره تورم هم که همه چیز مثل روز عیان است و حاجت به بیان نیست! شما این را به محدودیت‌های گاه و بیگاه صادرات و واردات اضافه کنید تا ببینید که یک کارآفرین در این مملکت چه رنج و مشقتی را متحمل می‌شود و باید به کجا پناه ببرد؟ آیا کسی از مسئولین یک بار آمد و بگوید که واردات مواد اولیه، تکنولوژی و ماشین آلات مشمول هیچ تعرفه‌ای نمی‌شود؟ شما هرگز حتی چنین وعده‌هایی هم از مسئولین کشور مشاهده نمی‌کنید چه برسد به این که چنین رویاهایی بخواهند نمود و تحقق عملی داشته باشند.

روزگار نامساعد کارآفرینی

این اقصاددان در پایان خاطرنشان ساخت: اقتصاد رانتیر ما چون از روز اول به شیر نفت متصل بوده نیازی به بروز و ظهور خلاقیت و سرمایه‌گذاری نمی‌دیده زیرا لقمه همیشه آماده بلعیده شدن بود. شاید در آینده که از نفرین منابع خلاصی پیدا کردیم بتوانیم یک روز امیدوار باشیم که میلیاردها دلار سرمایه از کشور خارج نمی‌شود و کارآفرین و سرمایه‌گذار از ارج و قرب کافی برخوردار است وگرنه در شرایط فعلی آبی برای اقتصاد کشور گرم نخواهد شد و بیکاری در کوتاه مدت و بلندمدت سیر افزایشی خواهد داشت.