نزول نرخ دلار و سکه ادامه دار است !

در هفته‌های اخیر، نرخ دلار و سکه رو به کاهش گذاشته است و بعد از ماه‌ها روند افزایشی، شاهد افت قیمت‌ها در بازار دلار و سکه هستیم. برخی این روند کاهشی را به اخبار مثبت رسیده از دومین دور مذاکرات وین برای احیای برجام نسبت می‌دهند و پیش‌بینی می‌کنند که اگر مذاکرات وین با موفقیت به پایان برسد، نزول نرخ دلار و سکه ادامه خواهد داشت.

بر اساس همین پیش‌بینی‌ها، این تصور در ذهن بخشی از مردم ایجاد شده که به ثمر رسیدن مذاکرات و کاهش یا لغو تحریم‌ها، با تاثیر بر قیمت سکه و دلار، عاملی مهم و اثرگذار در کاهش قیمت‌ها در همه بخش‌ها خواهد بود.

این درحالی است که رونق یا رکود اقتصاد هیچ کشوری، معادله تک مجهولی نیست. اگر چه سیاست خارجی و تعامل ایران با دیگر کشورها، می‌تواند در میزان فروش نفت و تراز تجارت خارجی ما و در نتیجه اقتصاد کشور تاثیر داشته باشد، اما نقش عوامل متعدد دیگر از جمله سیاست‌های داخلی به ویژه در تنظیم و تدوین بودجه عمومی کشور را نباید از یاد برد.

هرچند دولت اصرار دارد که بودجه ۱۴۰۰ عملیاتی تنظیم شده است، اما درباره رشد بیش از ۴۰ درصدی هزینه‌های ‌جاری، در شرایطی که درآمدها فقط ۱۰ درصد افزایش یافته، نگرانی‌هایی وجود دارد و کارشناسان نسبت به کسری عملیاتی بودجه هشدار می‌دهند. اگر چه پیش‌بینی شده که این کسری با درآمدهای نفتی جبران شود اما نسبت به تحقق این منابع نیز ابهامات جدی وجود دارد.

عملیاتی نبودن بودجه ۱۴۰۰ در حالی محل نقد جدی کارشناسان است که در همه کشورهای پیشرفته، بخش اصلی بودجه کشور عملیاتی تدوین می‌شود، نه هزینه‌ای و همین مساله باعث کاهش رشد نقدینگی و سرعت گرفتن رشد اقتصادی می‌شود.

از سوی دیگر رشد نقدینگی کشور در سال گذشته بیش از ۳۰ درصد بود که این رقم امسال نیز افزایش خواهد داشت، زیرا در ماه‌های پایانی عمر دولت دوازدهم به سر می‌بریم، دولت هیچ پروژه عمرانی ندارد و همه تمرکز خود را در روزهای پایانی فعالیت، بر مساله مذاکرات و توافق گذاشته است. این درحالی است که تاثیر بحث ‎هایی مانند توافق و مذاکره با قدرت‌های جهانی بر اقتصاد کشور، بیشتر روانی است تا واقعی و واقعیت اقتصاد، مسائل دیگری است که به آنها اشاره شد.

با این تفاسیر شاید یکی از مهمترین نیازهای اقتصاد کشور ما، شفاف سازی باشد. باید برای مردم روشن کرد که سخنرانی‌ها و مذاکرات دولتمردان، تاثیری در اقتصاد نخواهد گذاشت و تنها چیزی که می‌تواند در این زمینه موثر باشد، وضعیت دخل و خرج کشور است.

منابع نفتی، پتروشیمی، صادرات و واردات، از مهم‌ترین منابع درآمدی کشور و اقتصاد ما هستند و باید درباره موارد مصرف و خرج این منابع شفاف‌سازی شود.

باید برای مردم توضیح داد که گرچه امکان دارد با برداشته شدن تحریم‌ها، صادرات یا فروش نفت افزایش یابد، اما این مساله را نمی‌توان مبنای اقتصاد ایران قرار داد و صرفا بر اساس این رخداد، چشم‌انداز اقتصادی خوبی برای کشور ترسیم کرد. باید واقعیت‌های اقتصادی کشور، یعنی تورم، رشد نقدینگی و نبود برنامه برای عملیاتی شدن بودجه را دید و فکری به حال اقتصاد کرد.