تورم مهر دروغ می‌گوید یا سفره مردم؟

با این حال نمی‌توان چندان به این داده‌ها چندان خوش بین بود و ریسک جهش تورمی در ماه‌های آتی به چند دلیل هنوز رفع نشده است. اول اینکه با وجود کاهش همچنان نرخ تورم بالا است و به خصوص از سوی نرخ تورم ماهانه سیگنال‌های نگران‌کننده‌ای منتشر می‌شود.

از سوی دیگر سیگنال‌های نگران کننده‌ای از داده‌های پولی که اخیرا توسط بانک مرکزی منتشر شده دیده می‌شود، این داده‌ها از رشد چشمگیر پایه پولی و نقدینگی در تابستان ۱۴۰۰ خبر داده و نشان می‌دهد ریسک ایجاد یک جهش تورمی همچنان اقتصاد کشور را تهدید می‌کند.

در کنار این داده‌ها باید توجه داشت که تورم کالاهای خوراکی در سطح بسیار بالایی نسبت به متوسط تورم کشور قرار دارد و همین موضوع باعث شده که فشار گرانی بر خانوارهای کم درآمد بسیار بیشتر از خانوارهای پردرآمد باشد. به طور مثال در مهرماه گروه‌ میوه و خشکبار تورم بیش از ۱۲ درصدی را ثبت کرده است و گروه لبنیات و تخم مرغ بیش از ۷ درصد افزایش قیمت داشته است.

کاهش نرخ تورم نقطه‌ای خانوارهای کشور

منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل است. نرخ تورم نقطه‌ای در مهر ماه ١٤٠٠ به عدد ٣٩¡ ٢ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ۳۹.۲ درصد بیشتر از مهر ١٣٩٩ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. نرخ تورم نقطه‌ای مهر ماه ١٤٠٠ در مقایسه با ماه قبل ٤¡ ٥ واحد درصد کاهش یافته است.

در عین حال نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری ٣٨¡ ٤ درصد بوده که نسبت به ماه قبل۴.۵ واحد درصد کاهش داشته است. هم‌چنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ۴۳.۹ درصد بوده که که نسبت به ماه قبل ۳.۹ واحد درصد کاهش داشته است.

کاهش نرخ تورم ماهانه خانوارهای کشور

منظور از نرخ تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل می‌باشد. نرخ تورم ماهانه مهر ١٤٠٠ به ٣¡ ٧ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ۰.۲۷ واحد درصد کاهش داشته است.

با این حال نرخ تورم ماهانه همچنان در سطح بالایی قرار دارد و هشدار جهش تورم در ماه‌های باقی مانده از سال هنوز پا برجاست. میانگین تورم ماهانه طی ۱۰ سال اخیر حدود ۱.۸ درصد بوده است.

کدام کالاها بیشتر گران شدند؟

در مهر ماه مانند ماه‌های اخیر بار تومر بر کالاهای خوراکی بوده است. به طوریکه نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» ۶۰.۵ درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» ۲۹.۵ درصد رسیده است. بنابراین تورم کالاهای خوراکی بیش از دو برابر کالاهای غیر خوراکی بوده است. این روند تقریبا در تورم ماهانه نیز مشاهده شده است. تورم گروه‌های خوراکی و غیرخوراکی به ترتیب ۵ درصد و ۳ درصد بوده است.

در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «میوه و خشکبار» (موز، انگور و طالبی) و گروه «لبنیات و تخم مرغ» (تخم مرغ، پنیر و ماست پاستوریزه) به ترتیب با نرخ تورم ۱۲.۲ و ۷.۳ درصد اختصاص داشته است.

در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، گروه «آموزش» (انواع شهریه‌های مراکز آموزشی)، گروه «هتل و رستوران» (غذاهای سرو شده در رستوران) و گروه «مسکن، آب، برق و گاز» (متوسط قیمت یک کیلو وات برق، یک متر مکعب آب و اجاره بها) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.

بار گرانی بر کم درآمدها

در این میان هرچند متوسط تورم ماهانهخ کشوری ۳.۷ درصد بوده است، اما تورم دهک‌های درآمدی به دلیل تفاوت در سبد هزینه‌هایشان، متفاوت بوده است. در واقع برای دهک‌های پایین درآمدی، کالاهای خوراکی‌ سهم بیشتری از هزینه‌های ماهانه دارد و از آنجایی که تورم گروه خوراکی بسیار بیشتر از کالاهای غیرخوراکی بوده، بنابراین دهک‌های پایین درآمدی تورم بیشتری را احساس کرده‌اند.

آنطور که داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد، تورم ماهانه در مهر برای دهک اول(۱۰ درصد جمعیت کشور که کمترین درآمد را دارند) حدود ۴.۳ درصد بوده که نسبت به تورم دهک دهم (۱۰ درصد جمعیت کشور که بیشترین درآمد را دارند) ۱.۲ واحد درصد بیشتر بوده است.