برجام دلار را چقدر ارزان می‎‌کند؟

هفتمین دور مذاکرات برجامی از روز دوشنبه آغاز شده بود و دیروز به ایستگاه پایانی رسید. نمایندگان کشورهای حاضر در این مذاکرات به پایتخت‌های خود برگشتند تا با مقامات عالی کشورهایشان برای ارائه پاسخ در دور بعدی رایزنی کنند. پیش‌بینی می‌شود، در اوایل هفته آینده (دوشنبه یا سه‌شنبه) مذاکرات وین از سر گرفته شود. بازارهای مالی نسبت به مذاکرات اخیر واکنش‌های متفاوتی داشتند. بازار دلار هنوز روند صعودی به خود نگرفته است و منتظر سرنوشت برجام است. در خصوص بازار ارز علی دینی ترکمانی اقتصاددان در گفتگو با گسترش نیوز گفت: اگر برجام پیام مثبت مبنی بر گشایش در مذاکرات به بازارهای مالی ارسال کند، نرخ دلار کاهش پیدا خواهد کرد اما پیام مذاکرات مبنی بر پیچیدگی‌ها در عرصه مذاکرات باشد و آژانس قطعنامه‌ای علیه ایران صادر کند، افزایش قیمت دلار طبیعی خواهد بود. سرنوشت دلار ارتباط مستقیم با تصمیم‌گیری‌های سیاسی و واکنش‌های کشورهای ۵+۱ در نشسته‌ای برجامی دارد.

دینی ترکمانی اظهار کرد: اگر به لحاظ تجربی به بازار ارز نگاه کنیم، در چند مقطع اتفاق‌هایی را شاهد خواهیم بودیم که نرخ دلار کاهش داشته است اما مجدد به روند صعودی خود ادامه داده است. در زمان تصویب قطعنامه ۵۹۸ نیز شاهد بودیم که دلار سقوط کرد اما مجدد به روند خود ادامه داد. در سال‌های اخیر نیز این روند را تجربه کرده‌ایم.

دلار چقدر کاهش پیدا خواهد کرد؟

وی افزود: در سال ۱۳۹۲ زمانی که بحث برجام پیش آمد و پیام‌های مثبت به بازارهای مالی ارسال شد، نرخ دلار از ۳ هزار و ۸۰۰ تومان به ۳ هزار ۲۰۰ تومان رسید. در آن زمان هم به هزار تومان سال ۱۳۹۰ نرسید. کاهش‌های مقطعی ثبات در یک مدت‌زمان را ایجاد می‌کند. از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ نرخ دلار بین ۳ هزار و ۲۰۰ تومان تا ۳ هزار و ۳۰۰ تومان بود.

این اقتصاددان تأکید کرد: هم‌زمان با خروج امریکا از برجام شاهد بودیم که بازار از واکنش نشان داد و روند صعودی را در پیش گرفت. از نظر تحلیلی و نظری تا زمانی که فشار تورمی بر اقتصاد وجود دارد، امکان افزایش نرخ ارز نیز وجود دارد. البته بخشی از فشارهای تورمی ناشی از تحریم‌ها است. میانگین بلندمدت تورم در اقتصاد ما به ۲۴ درصد رسیده است. این نرخ بالای تورم قیمت دلار را افزایشی کرده است.

دینی ترکمانی خاطرنشان کرد: در صورتی که خبرهای خوب از نشسته‌ای برجامی مخابره شود، دلار تا ۲۴ یا ۲۵ هزار تومان نیز کاهش پیدا خواهد کرد و در مدت‌زمانی در این کانال ثابت می‌ماند. در صورتی که خبرهای منفی از مذاکرات منتشر شود، باید منتظر رکوردهای جدید دلار در ایران باشیم.

چگونه مانع افزایش قیمت دلار شویم؟

وی افزود: اگر پیام‌های خوش‌بینانه به بازار ارز ارسال شود، دلار به قیمت‌های خیلی پایین نخواهد رسید. ساختار قیمت‌ها با نرخ ارز فعلی شکل گرفته است و شوک مثبت به اقتصاد کاهش خواهد داشت اما از کانال ۲۰ هزار تومان کمتر نخواهد شد. نکته مهم بازگشت مجدد قیمت دلار در این شرایط است. در صورت موفقیت در برجام باید نرخ دلار را درکانال ۲۰ هزار تومان تثبیت کنیم. در این شرایط انگیزه برای سرمایه‌گذاری بر روی دلار از بین می‌رود و بازار ارز ثبات پیدا می‌کند.

این اقتصاددان در پایان گفت: عملکرد اقتصاد باید در این دوران ارتقا پیدا کند تا در کنار رفع تحریم‌ها بازار ثبات پیدا کند. فرایند انباشت بسیار ضعیف سرمایه در اقتصاد ایران موضوع مهمی است که موجب اتلاف منابع می‌شود و فشارهای تورمی ساختاری خلق می‌کند. با این روند نرخ ارز در بلندمدت ثبات پیدا نمی‌کند و گرایش به افزایش را شاهد خواهیم بود.