دلار به سقف خورد و برگشت!

بر اساس اظهارات فعالان و شماری از سایت‌های خبری، دلار در مقاطعی از بعدازظهر دوشنبه و ابتدای روز سه‌شنبه وارد کانال ۳۱ هزار تومانی شد، ولی احتیاط معامله‌گران و عرضه بازارساز موجب شد اسکناس آمریکایی به کانال ۳۰ هزار تومان عقب‌گرد کند.

ساعت ۴ بعدازظهر دیروز، دلار در بازار آزاد با قیمت ۳۰ هزار و ۷۵۰ هزار تومان به فروش رفت که ۵۰ تومان کمتر از روز دوشنبه بود. به گفته برخی فعالان، خبر رسمی آغاز دوباره مذاکرات در روز پنج‌شنبه بود که موجب شد اسکناس آمریکایی در جهت کاهشی قرار بگیرد. برخی از فعالان نیز باور داشتند خریداران گذشته اقدام به سودگیری کردند و زمینه‌ساز افت دلار شدند.

  ورود تقاضای آربیتراژی به بازار؟

در حالی که در بازار آزاد و میان دلالان، قیمت فروش اسکناس آمریکایی در حوالی محدوده ۳۰ هزار و ۷۰۰ تومان حضور داشت، صرافی‌های بانکی قیمت فروش خود را در محدوده ۲۷ هزار و ۸۰۰ تومان قرار داده بودند. سایت سنا ریت دیروز در جدول خود، میانگین موزون نرخ فروش دلار را ۲۷ هزار و ۸۲۳ تومان عنوان کرده بود که نزدیک به ۷۰۰ تومان بیشتر از روز دوشنبه بود.

دیروز فاصله نرخ فروش صرافی‌های بانکی و قیمت دلار در بازار آزاد حدود ۳ هزار تومان بود و انگیزه ورود تقاضای آربیتراژی به معاملات را زیاد می‌کرد. با این حال، بازارساز دلار صرافی‌های بانکی و منتخب را به هر کسی نمی‌فروشد و تنها افرادی می‌توانند با قیمت پایین‌تر اقدام به تهیه دلار کنند که نیاز واقعی به ارز داشته باشند. از آنجا‌ که بسیاری از افراد نمی‌توانند ارز مورد نیاز خود را از صرافی‌های بانکی تامین کنند، به ناچار به بازار آزاد مراجعه می‌کنند. در واقع اختلاف نرخ خرید و فروش می‌تواند زمینه‌ساز ورود تقاضای آربیتراژی به بازار شود. با این حال، صرافی‌های منتخب به هرکسی ارز نمی‌فروشند و این موضوع موجب شده است که تقاضای آربیتراژی خاصی شکل نگیرد.

  عدم پاسخگویی به تقاضای احتیاطی

اخیرا بانک مرکزی در بخشنامه‌ای به صرافی‌ها عنوان کرده بود که تنها مصارف ۲۵گانه ارزی تعیین شده توسط این نهاد را پاسخ دهند. با این حال، بسیاری از تقاضایی که در روزهای اخیر وارد بازار شده است، حالت هیجانی، سفته‌بازی و احتیاطی دارد. این تقا‌ضاها در مصارف ۲۵ گانه بانک مرکزی نیست، چرا که بازارساز قبل‌تر هم اشاره کرده است که پاسخگوی تقاضای واقعی بازار خواهد بود.

به نظر می‌رسد بازارساز برای تقاضاهای سوداگرانه حداقل در شرایط فعلی برنامه مشخصی ندارد. تنها عنوان شده است که افرادی شبانه قیمت خرید و فروش دلار را بالا می‌برند و نیاز است که با آنها برخورد شود. در کنار این گفته می‌شود که بازارساز تنها نرخ صرافی‌های بانکی و منتخب را قبول دارد و از همین رو خواسته است که قیمت ثبت شده بر تابلوی صرافی‌های بانکی انعکاس‌دهنده معاملات بازار متشکل ارزی باشد. حتی برخی مقام‌های دولتی باور دارند که قیمت اصلی دلار، آن چیزی است که در سامانه نیما ثبت می‌شود. به باور آنها حجم معاملات دلار در سامانه نیما بسیار بالاست و قابل مقایسه با بازار آزاد ارز و بازار متشکل ارزی نیست. در هفته‌های اخیر عموما دلار در سامانه نیما در کانال ۲۳ هزارتومانی مورد معامله قرار گرفته است.

به عبارت ساده‌تر می‌توان گفت که حجم معاملات در بازار متشکل و سامانه نیما به اندازه‌ای بالاست که بازارساز اعتقاد دارد، نباید نرخ بازار آزاد ذهنیت فعالان اقتصادی را تحت تاثیر قرار دهد.