عاقبت بودجه نسیه‌ای دولت

«بالاخره برجام چه شد؟» این سوالی است از راننده های تاکسی گرفته تا جراحان قلب و بازیگران سینما هراز چندگاهی در اخبار جستجو می کنند تا بلکه تکلیف این کلاف سردرگم که سالیان طولانی تمام مشکلات اقتصادی کشور را یک تنه به دوش کشیده مشخص شود. پس از پایان دولت یازدهم و دوازدهم گمانه زنی های بسیاری در مورد اینکه پرونده برجام به طور کل بسته شده، شنیده می شد زیرا رئیس دولت سیزدهم در ابتدای کار و حتی در وعده های انتخاباتی خود وعده می داد «برجام را به سفره مردم گره نمی زنیم».

شاید در شعار این جمله برای هر ایرانی خوشایند باشد اما واقعیت چیز دیگری را نشان می داد و با کوچک ترین تغییر در روند مذاکرات بازار ایران به شکلی عجیب واکنش نشان داد و بالا و پایین شد. در نهایت امروز شنیده‌ها حاکی از این است که گویا توافق به مذاق دولت خوش آمده و برجام دولت سیزدهم هم در راه است، اما در این رابطه سوالی مهم وجود دارد که مهم و حیاتی است؛ آیا آزاد شدن پول های بلوکه شده ایران دردی را از مردم دوا می کند؟ آیا این پول ها به سفره مردم باز می گردد یا بازهم دردسر جدیدی در راه است؟ در همین رابطه عزت الله یوسفیان ملا ، نماینده مجلس دهم و عضو کمیسیون برنامه و بودجه با گسترش نیوز به گفتگو پرداخته است. باما همراه باشید.

دولتمردان نمی توانند به پول های بلوکه شده دست بزنند

یوسفیان ملا اظهار کرد: مطابق اصل ۵۲ قانون اساسی تمامی در آمدهای جمهوری اسلامی ایران باید به حساب غیر قابل برداشت بانک مرکزی واریز شود که بدون مجوز قانونی این حساب غیر قابل برداشت است.

تنها چیزی که می تواند این حساب را باز کند قانون است مثلا مجلس تصویب کند. تکلیف این پول از نظر اصل ۵۲ قانون اساسی مشخص است و مستقیم باید به خزانه برود. این پول هر عدد و رقمی که باشد درآمد جمهوری اسلامی است یا نفت یا سایر کالاها فروخته شده یا مطالبات جمهوری اسلامی بوده است.  قبل از انقلاب از دولت انگلیس تانک خریداری شده است و پول به حساب دولت انگلیس واریز شده و بلوکه شده و سال هاست آن پول را نمی دهند. میلیاردها دلار پول ایران در حساب بانک های آمریکایی است و به موجب قوانین مختلفی از جمله داماتو این پول ها را بلوکه کرده و پرداخت نمی کنند. اینجا تکلیف مشخص است پول درآمدی کشور مستقیم به خزانه می رود. قانون مشخص کرده پول خزانه چطور و به چه شکلی خرج شود این طور نیست که دولتمردی بیاید و بگوید پول را می گیریم و فلان کار را می کنیم و فلان چیز را می سازیم.

بودجه ۱۴۰۱ نسیه است

وی تاکید کرد: هیچ تصمیم فردی ای حتی در هیات دولت وجود ندارد مگر به موجب قانون و امروز یقینا بودجه ۱۴۰۱ حالتی نسیه ای دارد.

یوسفیان ملا افزود:  تمام بودجه ای که دولت طراحی کرده با اما و اگر بسته شده است، برای تمام بندها اگر آورده اند؛ اگر روزی فلان مقدار نفت بفروشیم. اگر نفت بشکه ای فلان میزان دلار باشد و اگر دلار فلان قیمت باشد! و اینجا سه اگر آمده و اگر را قطعی کرده است. اگر ها باید قطعی شوند و وارد بودجه ۱۴۰۱ شوند و بگوییم ما این آورده را داریم و می توانیم این هزینه را بکنیم. امروز مجلس قانون بودجه را تصویب می کند و می توانیم این را به راحتی تعیین تکلیف کنیم. مادامی که از نظر قانونی تعیین تکلیف نشود چه در قانون بودجه چه در قانون موردی این پول در خزانه کشور نگهداری می شود، احدی نمی تواند به آن دست بزند تا قانون درباره آن تعیین تکلیف کند.

پول های بلوکه شده باید خرج تولید شود

نماینده مجلس دهم یادآور شد: قطعا و یقینا اگر با برنامه کار شود اتفاقاتی می افتد. کمبود ما در بازار مشخص است و وضعیت کالا مشخص است شما می دانید که ما در بخش پروتئین و مرغ و گوشت سفید واقعا مشکل داریم و مردم دسترسی ندارند و قدرت ندارند و مشخص نیست باید چه بکنند. اگر دولت در این بخش تسهیلاتی قائل شود سفره مردم در بخش هایی که نیاز است و در بخش های دیگر سامان می گیرد. امروز اشتغال دغدغه مردم است جوان لیسانس گرفته و چند سالی است در خانه نشسته است و امروز به اشتغال نیاز دارد. باید اینطور برنامه ریزی شود وگرنه اگر توزیعی بکنند و مصوبه ای بگیرند و بگویند اینهمه به فلان جا و فلان جا بدهید به جایی نمی رسد. سه و نیم یا چهار میلیارد دلار عدد قابل توجهی است و می تواند تکانی به خزانه کشور بدهد ولی باید با برنامه ای دقیق همراه باشد که تا یورو آخر با برنامه هزینه شود. اگر وارد بخش تولید شود اشتغال بیشتر می شود. تولید کننده نیاز به نیروی کار دارد و قطعا اشتغال ایجاد می شود.

پول های بلوکه شده یا یخ در آفتاب؟

وی ادامه داد: امروز کشاورز ما برنجش را ۲۵ تا ۳۰ تومان فروخته است دلال ها در این بین قرار دارند و کمبود بازار را بهانه می کنند اگر دولت در این بخش و بخش های دیگر که کمبود وجود دارد وارد عمل شود مفید خواهد بود. یا در بخش دارو باید حساب شده عمل شود. به این طریق هم نرخ تورم کاهش پیدا می کند و هم دوایی برای درد مردم است. کالاهایی که به دلیل کمبود عرضه روز به روز گران‌تر می شوند و افزایش قیمت در این موارد زنجیر وار به سایر کالا ها سرایت می کند و آنها را هم دچار افزایش قیمت می کند و قدرت خرید مردم را کاهش می دهد. می طلبد این حوزه شفاف و با برنامه باشد. اینجاست که  دولت باید بگوید آنقدر اینجا نیاز دارم و آنقدر آنجا نیاز دارم. این پول می شود یخ در آفتاب و آب می شود و به جایی نمی رسد. دولت باید تا سنت آخر پول را با برنامه خرج کند و مردم حضور این وجوه را در کشور احساس کنند و بگویند گرانی مرتفع شده و مرغ را ارزان‌تر می خریم. نباید دستوری عمل شود، باید با حساب و کتاب هزینه شود و وزارت ها یک باره آن را نبلعند. ۴ میلیارد دلار برابر با ده ها میلیارد تومان است. اگر این رقم ها بدون حساب و کتاب به بازار تزریق شوند قطعا آثار تورمی خود را به جا می گذارد و شرایط را بدتر از امروز می کند. یعنی به شکلی خواهد بود که خواهیم گفت ای کاش این پول نمی آمد و نتوانستند درست هزینه کنند و بی حساب و کتاب وارد بازار شد و نقدینگی را بالا برد و سر و کله تورم پیدا شد و شرایط بدتر شد. پولی که می تواند نعمت باشد و سفره مردم را بزرگ کند بلای جان مردم شده است.

با یارانه املت هم نمی توانیم بخوریم

یوسفیان ملا خاطرنشان کرد: یارانه ای که دولت پرداخت می کنند دو طرف دارد یک طرف دولت و پرداخت کننده است و یک طرف مردم هستند که دریافت کننده هستند. ۴۵ هزار تومان حتی در یک خانواده یک نفره هم عددی نیست. اگر کسی بخواهد در ماه با این پول یک وعده ناهار بخورد باز بسیار بیشتر از ۴۵ هزار تومان می شود. این عدد اگر به قیمت نان تقسیم شود حتی نمی شود ماهی بیست عدد نان خرید. قیمت یک کاسه ماست درست و حسابی بیشتر از ۴۵ هزار تومان است. این یارانه جوابگوی نیاز مردم نیست. در این طرف هم دولت این پول را به بالای ۷۰ میلیون نفر می پردازد. این پول را در ۱۲ ماه ضرب کنید. این رقم زلزله ای بر خزانه کشور است. یکی از مسئولین می گفت زمان یارانه‌ها خوابم نمی برد که خزانه خالی می شود. این وضعیت در مورد مردم بازدهی ندارد ولی چون پرداخت بالایی از طرف دولت صورت می گیرد حتی از بودجه عمرانی کشور بالاتر می زند. یارانه تصمیمی بی حساب و کتاب بود و نه دولت و نه مردم از این وضعیت منتفع نشدند. با این وضع هر کسی آمده نگفته من یارانه را ساماندهی می کنم و سعی می کنم مردم با این یارانه حرکتی داشته باشند. مثلا کالایی ارزان قیمت بدهند یا حرکاتی دیگر بلکه همه گفته اند یارانه را بیشتر می کنیم و تماما حرفی زده اند که موجب تورم و کاهش درآمد خواهد بود.

حتی نانوایی هم فضای رقابتی ندارد

وی در پایان گفت: امروز اگر با این پول یارانه بدهند وامصیبتا خواهد شد. به جایی نمی رسد. رقم تورم با یک تصمیم و یک مصاحبه هم ایجاد می شود ولی کاهش قیمت سال ها طول می کشد و به تلاش بالایی نیاز دارد و همه باید سعی کنند. پیش‌شرط کاهش قیمت رقابت است که در کشور ما مطرح نیست. نه خودرو ساز رقابت می کند نه صنایع دیگر. حتی نانوایان ما هم برای پخت نان بهتر با هم رقابت نمی کنند و بدون رقابت وضعیت بدتر می شود.