فروش نفت با رمزارز ملی تصمیمی هوشمندانه یا شکستی سخت؟

انتشار ارز دیجیتال ملی در ایران با عنوان ریال دیجیتال در سال ۱۴۰۱ جدی شده است و احتمالاً در نیمه اول امسال ارز دیجیتال ملی جایگزین اسکناس در بانک‌ها شود. فروش نفت با ارز دیجیتال ملی در آینده موضوع مهمی است که در روزهای اخیر توسط کارشناس‌ها مطرح شده است. به نظر می‌رسد که ایران هم همانند چین و روسیه به دنبال استفاده از رمز ارز ملی خود در سطح بین‌الملل است و بازار نفت بهترین گزینه برای دولتمردان ایران است. این طرح مخالفان و موافقان زیادی دارد. قاسم عباسی عضو کمیسیون رمز ارز و بلاک چین سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور به عنوان موافق طرح فروش نفت با رمز ارز ملی به گسترش نیوز گفت: انتشار ریال دیجیتال توسط بانک مرکزی ایران اقدامی هوشمندانه است. این کار شرایط ورود ریال دیجیتال به عرصه جهانی ارزهای دیجیتال را فراهم می‌کند. این کار منافع قابل‌توجهی برای اقتصاد کشور خواهد داشت. حوزه ارزهای دیجیتال مبتنی بر عرضه و تقاضا است. برای هر ارز دیجیتال تقاضا نسبت به عرضه بیشتر شود، ارزش آن ارز نیز رشد خواهد کرد. در نتیجه بین منازعات اقتصادی جایگاه بهتری را پیدا می‌کند.

عباسی اضافه کرد: اگر خریداران نفت ایران ملزم به پرداخت هزینه نفت از طریق ارز دیجیتال شوند، چندین فایده برای کشور دارد. در مرحله اول منجر به خنثی‌سازی تحریم‌های غرب علیه ایران می‌شود. به اصطلاح دیگر تحریم‌ها را دور می‌زنیم. تقاضا برای تهیه و استفاده از ارز دیجیتال توسط خریداران جهانی در بازار جهانی افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه پایه پولی کشور تقویت می‌شود. در کمترین حالت منجر به حمایت از حفظ ارزش ریال در مقابل سایر ارزهای دیجیتال می‌شود.

ضرورت استفاده از رمزارز ملی در معاملات نفتی

وی افزود: پس از انتشار یوان دیجیتال در چین بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در کشور چین اپلیکیشن یوان دیجیتال را نصب کرده‌اند و تراکنش بیش از ۱۴ میلیارد دلاری بر بستر یوان دیجیتال انجام شده است. در نتیجه فروش نفت از طریق ارز دیجیتال ملی بسیار هوشمندانه است. تصمیم گیران باید مصرانه بر این طرح پافشاری کنند. اقتصاد دیجیتال یکی از پیشران‌های اقتصاد در آینده نزدیک خواهد بود.

عضو کمیسیون رمز ارز و بلاک چین سازمان نصر در خصوص پذیرش رمز ارز ملی ایران از سوی کشورهای دیگر گفت: در حوزه فنی پالایشگاه‌هایی که چیدمان فنی پالایشگاهی آن‌ها منطبق بر آنالیز و استانداردهای نفت ایران است، طبعاً بخش عمده‌ای از آنها به ناچار ملزم به ادامه کار و تهیه ریال دیجیتال خواهند شد. در بخش فنی اقتصاد دیجیتال، قابلیت‌های فنی ریال دیجیتال و نحوه‌ی سپرده پذیری و انتشار آن در سطح گسترده، بسیار تعیین‌کننده خواهد بود. مواردی چون پیاده‌سازی و اجرای دقیق الزامات AML و CFT در کیف ریال دیجیتال الزامی است. مدل استفاده و بهره‌گیری از خدمات DIRR، در این رهگذر بسیار مهم است. اگر الزامات فنی و بسترهای موردنظر به درستی پیاده‌سازی شود؛ در میان‌مدت، متقاضیان خرید نفت ایران که از ترس تحریم‌ها و رصد حساب بانکی آن‌ها در سیستم swift از خرید نفت ایران صرف‌نظر کرده بودند، مجدد با این سازوکار، متمایل به خرید از ایران خواهند شد.

استدلال مخالفان طرح فروش نفت با رمز ارز ملی

لازم به ذکر است که برای تهیه این گزارش گفتگوهای زیادی با مسئولان اقتصاد دیجیتال کشور و مسئولان حوزه انرژی داشتیم اما هیچ یک حاضر به انتشار صحبت‌هایشان نشدند. بسیاری از کارشناسان در خصوص استفاده از رمز ارز ملی در اقتصاد کلان کشور مثل نفت هشدار می‌دهند که  کشور ما با تورم بسیار بالایی دارد و در مسیر اقتصاد ونزوئلا قرار دارد. با ادامه این روند نامعلوم استفاده از ارز دیجیتال ملی شرایط را بدتر می‌شود. با انتشار ارز دیجیتال ملی بانک‌های مرکزی می‌توانند تمام مخارج افراد را با جزئیات مربوطه بررسی کنند. در این شرایط مردم باید به سمت سیستم‌های مالی غیرمتمرکز بروند. از سوی دیگر بسیاری بر این باورند که مشتری‌های نفتی ما با اجرای طراح رمز ارز ملی کاهش پیدا می کنند. بیشتر کارشناسان اقتصادی طرح رمز ارز ملی ایران را در حد شعار می‌دانند و معتقدند که بانک‌های ایرانی نیز این طرح را نمی‌پذیرند. بر اساس اخبار شنیده شده بانک مرکزی از بانک‌های مختلف خواسته است که حجمی از پشتوانه خزانه خود را به رمز ارز ملی اختصاص دهند اما بانک‌ها این موضوع را رد کرده‌اند. طبق گفته کارشناسان این حوزه به نظر می رسد رمز ارز ملی ایران در حد شعار باشد و نه تنها بانک‌ها بلکه تجار نیز  پذیرای این طرح نیستند.