حذف یارانه یک «باید» است / ماجرای چاپ اسکناس و تورم چند برابری

یارانه مساله ای است که از ابتدا موافقان و مخالفانی را به دنبال داشته است. موافقان پرداخت یارانه آن را کمک به معیشت مردم می دانستند و مخالفان آن  معتقد بودند پرداخت یارانه به مردم موجب افزایش تورم و نقدینگی می شود. بهمن آرمان اقتصاددان در رابطه با این موضوع به گسترش‌نیوز می‌گوید: مساله حذف یارانه هامی تواند بر اشتغالزایی تاثیر گذار باشد، زیرا از یک منبع درآمدی  دولت بتواند سرمایه‌گذاری کند.  که این امر می تواند از طریق حذف یارانه ها و راه‌های دیگری باشد، باشد، به عنوان مثال؛ آقای  سی‌سی  هنگامی که رئیس جمهور مصر شد، پس از چند ماه اعلام کرد که از تاریخ معینی سوبسید های حامل انرژی توسط دولت دیگر پرداخت نخواهد شد. در آن زمان مردم اعتراض کردند و پمپ بنزین‌ها را به آتش کشیدند، اما این رئیس جمهور با همان پول برای افزایش ظرفیت کانال سوئز اقدام کرد. چرا؟ برای اینکه بتواند کشتی های بیشتری را از این طریق عبور دهد و سالانه میلیارد ها دلار درآمد خود را افزایش دهد.

 پول حاصل از حذف یارانه‌ها چه شد؟

وی ادامه داد: با فرض اینکه در کشوری مانند ایران  که نرخ بیکاری به حدی  بالاست، که امکان تشکیل خانواده برای بسیاری از جوانان وجود ندارد، در چنین شرایطی اگر دولت  اعلام کند یارانه بنزین را به تدریج کاهش  میدهم یا قیمت  برق و گاز تصفیه خانه‌ای را به تدریج افزایش می دهم. ولی در ازای این افزایش قیمت و با پول حاصل از افزایش قیمت‌ها باید اقداماتی نظیر ؛ ساخت چند کیلومتر راه آهن، چند صد کیلومتر آزاد راه و یا چند صد هزار واحد مسکونی،صورت بگیرد.

آرمان ادامه داد: اما دولت در شرایط فعلی  یارانه ها برای تامین درآمد خود فشار را بیشتر بر روی بخش تولید گذاشته است، به طوری که قیمت گاز طبیعی برای فعالان  صنایع انرژی‌بر تقریبا ۳.۷ برابر شده است یا برای صادرات فولاد عوارض ۱۷ درصدی وضع شده است. به عبارتی برای تامین کسر بودجه خود  چنین اقداماتی را پیش گرفته است وگرنه سیاست  دولت آقای رئیسی درمورد حذف یارانه ها  یک «باید» است .

این اقتصاددان اضافه کرد: کشوری را نمی‌توان برای همیشه زیر چادر اکسیژن قرار داد. آن هم کشوری که  در شرایط تحریم قرار دارد و هم شدیدا به واردات  مواد غذایی وابسته است، یعنی رسما دولت اعلام می‌کند که  ما در سال جاری هفت میلیون تن واردات گندم داشته‌ایم. بنابراین اگر دولت  برنامه مشخصی ارائه دهد که در ازای حذف این یارانه ها چه مقدار درامد ایجاد می شود و با ان پول چه کاری انجام می دهد طبیعتا رقبت مردم نیز بیشتر می‌شود و مخالفی با چنین رویه ای ندارند، زیرا اگر یک آزاد راه ساخته شود در مصرف های حامل های انرژی، کاهش ساعت استهلاک خودروها قطعات مصرفی و..... صرفه جویی می شود که عملا در اقتصاد ملی کشور قرار می گیرد و اگر به مردم گفته شود طبیعتا چنین کاری را می‌کنند.

چاپ اسکناس و تورم چند برابری

آرمان افزود: دولت مصدق زمانی‌که تصمیم گرفت، نفت را ملی کند ایران  در شرایط تحریم قرار داشت و سایر کشورها از ایران  نفت خریداری نمی‌کرند، به همین دلیل   دولت اعلام کرد برای اداره کشور دست من بسته است  و اوراق قرضه منتشر می‌کنم و با اوراقی که مردم خریداری می‌کنند کشور را اداره می کنیم.  استقبال مردم تا حدی بود که نه برای گرفتن سود بلکه  کمک به کشور اوراق خریداری کردند و هنوز هم تعدادی هستند که آن اوراق قرضه  دولت مصدق را در قاب عکس هایی نگهداری می‌کنند.

تورم ایران نتیجه سیاستگذاری‌های پولی اشتباه

این اقتصاددان ادامه داد: اگر دولت مشخص کند که که با این کاهش یارانه ها چه کاری می‌کند طبیعتا  مردم  استقبال می‌کنند. اکنون قیمت بنزین در ایران به حدی است که حتی  هزینه حمل آن پوشش داده نمی شود. یعنی دولت نه تنها درآمدی ایجاد نمی‌کند بلکه برای خود هزینه تراشی هم می کند.

وی افزود: متاسفانه در قبال این هزینه‌ها  درآمدی وجود ندارد ، برای همین دولت اقدام چاپ اسکناس بدون پشتوانه میکند، که بخش بزرگی از تورمی که در ایران است به دلیل سیاستگذاری های پولی اشتباهی است که در کشور انجام می گیرد. همچنین دلایلی چون؛ تغییرات آب‌و هوایی در جهان و جنگ اوکراین قیمت مواد غذایی در ۱۰ سال گذشته بیشترین رشد را تجربه می کنند به طوری که قیمت یک تن گندم که ۳۰۴ دلار بود   در هفته گذشته به قیمت ۴۰۰ یورو تقریبا ۴۲۰ دلار افزایش پیداکرده است.

آرمان در پایان گفت: اگر دولت می خواهد مردم متوجه واقعیت شوند، باید اجازه دهد که این مساله برای مردم به طور کامل شکافته شود؛ اکنون و برای مردم توضیح  ندادند که از طریق این  کاهش یارانه ها در نهایت عزم چه کاری را دارند، بنابراین به نظر می‌رسد تنها راه کار این موضوع آن است که دولت  برای مردم مشخص کند که در ازای کاهش یارانه ها چه اقداماتی انجام می دهد.