تورم سارق اصلی صندوق‌های امانات است!

در هفته گذشته خبر سرقت از صندوق‌های امانات بانک ملی ایران به سرعت در صدر اخبار قرار گرفت و در همان دقایق اول مهم‌ترین سؤال نحوه جبران خسارت بود. همان روز اول روابط عمومی بانک ملی مدعی شد که خسارت وارده به مشتریان توسط بانک جبران خواهد شد. در کنار جبران صحبت از بیمه نیز به میان آمد. سؤال اصلی این بود که آیا صندوق‌ها بیمه داشتند یا خیر؟ هیچ کدام از بیمه‌های رسمی کشور در خصوص صندوق‌های امانان بانک ملی توضیحی ارائه نداد. در نتیجه بحث بیمه به هیچ وجه مطرح نبود. شاید برایتان جالب باشد که بانک ولز فارگو امریکا در قرارداد اجاره صندوق به صراحت اعلام کرده است که محتویاتی صندوق اجاره شده، بیمه نیست و فرد طرف قرارداد باید یک قرارداد بیمه مناسب با شرکت مورد علاقه خود منعقد کند. در ماده هفت آیین‌نامه صندوق‌های اجاره‌ای ایران نیز قید شده است که بانک هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال خسارت‌های وارده یا مسائل مشابه ندارد. در این خصوص گفتگویی با یکی از کارشناسان بیمه کشور داشتیم. در ادامه همراه ما باشید

کاظم طلایی پاشیری؛ کارشناس صنعت بیمه در گفتگو با گسترش نیوز گفت: معمولاً بانک‌ها برای کل سیستم بانکی مثل بایگانی و صندوق‌های امانات بیمه نامه کلی دارند. این بیمه نامه شامل پوشش‌های آتش‌سوزی، سیل، زلزله، سرقت و ... می‌شود. البته این تعهد سخت است. برای صندوق‌ها به نسبت سایز صندوق و اجاره اخذ شده، تعهد بیمه متفاوت است. به طور مثال ۱۰ میلیون تا ۲۰ میلیون تومان تعهد دارند. در نتیجه به محتویات صندوق بستگی ندارد.

طلایی پاشیری اظهار کرد: به طور معمول مشتریان ترجیح می‌دهند که کسی از محتویات صندوقشان آگاه نباشد. این معضل مهمی است که بیمه‌ها و بانک‌ها با آن رو به رو هستند. راهکاری برای این موضوع نیست و بیماری اصلی جامعه است. تورم موجود در جامعه روندی را ایجاد کرده است که قیمت‌های امروز با فردا یکی نیست. هیچ کار و سرمایه‌گذاری قابل پیش‌بینی نیست.

بیمه توان پاسخگویی به صندوق‌های امانات را ندارد

وی افزود: اگر فردی ۱۰ هزار دلار داشته باشد، روند به این گونه است که ضرب در نرخ روز ارز می‌شود و مبلغ نهایی بیمه می‌شود اما سه ماه بعد که حادثه‌ای رخ دهد؛ دلار ۲۰ هزارتومانی ۳۰ هزار تومان شده است. هم باید معدل ۲۰ هزار تومان گرفته شود هم باید ماده ۱۰ احراز شود که در نهایت خسارت پرداختی کمتر هم می‌شود.

این کارشناس صنعت بیمه تأکید کرد: در این شرایط راهکاری وجود ندارد، مگر این که هر روز بر اساس نرخ اعلامی حق بیمه پرداخت کنیم که اصلاً برای مشتریان عملی نیست. با معضل بیمه صندوق‌های امانات رو به رو هستیم، به این دلیل که معضل بزرگ‌تری به اسم تورم و بی ثباتی اقتصادی وجود دارد. در یک وضعیت ثابت امکان تعریف بیمه برای صندوق‌های امانات وجود دارد.

طلایی پاشیری خاطرنشان کرد: مشخص بودن میزان دارایی موجود در صندوق‌های امانات بحث مالیاتی را به همراه دارد، در نتیجه مشتریان محرمانگی را انتخاب می‌کنند. حتی ممکن مشتری صندوق بانکی با جرم محتکر سکه یا ارز هم رو به رو شوند. محرمانگی برای مشتری امتیاز است اما بیمه امکان پوشش ندارد. از هر سو به صندوق‌های امانات بانکی نگاه کنید با یک چالش رو به رو می‌شویم.

ریاضیات هم‌توان پیش‌بینی تورم ایران را ندارد

وی افزود: در پرونده سرقت اخیر هم بانک مسئولیت جبران خسارت را در قبال مشتریان خود پذیرفت. باید سقف تعهد در شرکت بیمه‌ای مشخص شود. مشتریان مقادیر کم در این صندوق‌ها نمی‌گذارند. این گونه سرقت‌ها خاص هستند و برای بیمه‌گر قابل پیش‌بینی نیست. اگر هم این صندوق‌ها بیمه شده بود با اما اگرهای زیادی همراه خواهد بود. شرکت‌های بیمه در این موارد ترجیح می‌دهند، وارد نشوند.

این کارشناس صنعت بیمه در پایان گفت: در سایر کشورها روند اقتصادی و میزان دارایی مردم به صورت شفاف مشخص است. در ابتدا برای صندوق‌های امانات حق بیمه پرداخت می‌شود و در زمان حادثه خسارت کامل را دریافت می‌کنند. در شکورهای دیگر این چالش‌ها وجود ندارد. در ایران حتی جهت تورم هم ‌شکل خاص و قابل پیش‌بینی ندارد که بتوانیم نرخ برای بیمه تعیین کنیم. قانون اعداد بزرگ یا ریاضیات هم توانایی محاسبه و پیدا کردن عددی برای تورم ندارد.

چند توصیه به دارندگان صندوق امانات بانک‌ها

با وجود شکل‌گیری بی‌اعتمادی در جامعه نسبت به صندوق‌های امانات اما هنوز هم عده‌ای در این صندوق‌ها اموال خود را نگه‌داری می‌کنند و حتماً در آینده نیز عده‌ای این صندوق را اجاره خواهند کرد. ما در خصوص نگه‌داری اموال در صندوق‌های امانات چند توصیه داریم. اگر اموال قیمتی مثل اشیای عتیقه، طلا و جواهرات در صندوق‌ها می‌گذارید، تصاویر دقیقی از آن‌ها تهیه کنید و اسناد خرید آن‌ها را نگهداری کنند. بیمه ارز و طلا در شرایط تورمی کشور شدنی نیست اما حداقل اشیا عتیقه را تا یک سقف قانع‌کننده، بیمه کنید. اگر ارز و شمش طلا در صندوق‌های امانات نگه‌داری می‌کنید، شمار سریال و مقدار دقیق آن‌ها را ثبت و نگهداری کنید.