سهم بالای زنان از جمعیت بیکار کشور

وضعیت در سهم زنان از تعداد بیکاران و شاغلین کل بدتر نیز است به گونه‌ای تنها حدود ۱۵ درصد شاغلین کشور را زنان تشکیل می‌دهند. این امر نشان دهنده وضعیت نامناسب زنان در بازار کار کشور است. آمار چنین نشان می‌دهد نقش آفرینی زنان در بخش خدمات نسبت سایر بخش ار همه بیشتر و در بخش صنعت از همه کمتر است. در این گزارش به بررسی سهم زنان و مردان از تعداد شاغلین بخش‌های اقتصادی و دیگر شاخص‌های بازار کار اقتصاد ایران در بهار امسال پرداخته شده است.

کاهش نرخ مشارکت اقتصادی در ۱۴۰۱

نرخ مشارکت اقتصادی از ۴۱.۴ درصد در سال بهار سال گذشته به ۴۰.۹ درصد در بهار امسال رسیده است. بر این اساس جمعیت فعال اقتصادی کشور در نخستین فصل امسال ۲۵ میلیون و ۹۷۷ هزار نفر بوده است، به بیان ساده تر نزدیک به ۲۶ میلیون نفر در فصل گذشته متقاضی کار کردن بوده اند(چه بیکار چه شاغل). از این جمعیت ۸۳.۱ درصد سهم آقایان بوده که نسبت بهار سال گذشته کمی کاهش را تجربه کرده است. همچنین سهم زنان نیز ۱۶.۹ درصد برآورد می‌شود که به تبع کاهش سهم مردان، سهم زنان از جمعیت فعال اقتصادی در امسال بالاتر رفته است. با توجه به اینکه حدود ۶۰ درصد از بانوان در بخش خدمات مشغول به کار هستند، از همین رو بخش خدمات برای بانوان بسیار حائز اهمیت است. پیش‌بینی می‌شود با بهبود وضعیت کرونا نسبت سال قبل و رونق بخش خدمات، زنان هم متقاضی ورود بازار کار شده باشند.

سهم ۳۰ درصدی زنان از تعداد بیکاران

نرخ بیکاری در بهار سال گذشته ۸.۸ درصد به ثبت رسیده است، اکنون این نرخ در بهار امسال ۹.۲ درصد برآورد شده است. بر اساس اقتصاد کلان، افزایش نرخ بیکاری همزمان با کاهش نرخ مشارکت اقتصادی به معنی بدتر شدن وضعیت بازار کار است، به عبارت دیگر با وجود اینکه متقاضی پیدا کردن شغل کاهش یافته، درصد بیکاران هم افزایش پیدا کرده است. کل جمعیت بیکار کشور در ۲.۴ میلیون نفر برآورد شده که نسبت به سال قبل بالغ بر ۱۰۰ هزار نفر افزایش داشته است.

از کل تعداد بیکاران کشور در بهار امسال ۷۰.۵ درصد سهم مردان ۲۹.۵ درصد سهم بانوان است. با توجه به اینکه سهم بانوان از بیکاران نسبت به سهم بانوان از جمعیت فعال اقتصادی بیشتر است، می‌توان گفت که آقایان نسبت به زنان در بازار کار از وضعیت بهتری برخوردار هستند. این گزاره را بالاتر بودن نرخ بیکاری در زنان نسبت به آقایان نیز تأیید می‌کند، نرخ بیکاری در زنان بالغ بر ۸ درصد بالاتر از نرخ بیکاری در مردان است.

سهم زنان و مردان از تعداد شاغلین کل

تعداد کل شاغلین در اقتصاد ایران در بهار امسال ۲۳ میلیون و ۵۷۷ هزار نفر برآورد شده است که نسبت بهار سال گذشته بالغ بر ۹۸ هزار نفر کاهش داشته است. همین امر باعث شده تا نسبت تعداد شاغلین به کل جمعیت حاضر در سن کار از ۳۷.۷ درصد به ۳۷.۱ درصد برسد. به بیان ساده تر تنها کمی بیشتر از یک سوم کسانی که در سن کار قرار دارند شاغل هستند. از کل جمعیت شاغل کشور ۸۴.۴ درصد سهم آقایان و ۱۵.۶ درصد سهم بانوان است. تعداد زنان بیکار در بهار امسال بالغ بر ۷۰۸ هزار نفر برآورد شده که نسبت به سال گذشته ۳۸ هزار نفر افزایش داشته است.

سهم بالای مردان در بخش صنعت

کل تعداد شاغلین بخش صنعت در بهار امسال ۷.۷ میلیون نفر برآورد شده است. پس از بخش خدمات از نظر اهمیت اشتغالزایی، بخش صنعت قرار دارد به گونه‌ای که نزدیک به ۳۲.۷ درصد از جمعیت شاغل کشور در صنعت مشغول به کار هستند. از کل تعداد شاغلین این بخش ۸۸.۹ درصد سهم مردان و ۱۱.۱ درصد از شاغلین این بخش نیز سهم زنان است. با توجه به ماهیت بخش صنعت، در میان سه بخش اصلی اقتصاد، بیشترین سهم مردان از افراد شاغل در همین گروه رقم خورده است. کل جمعیت مرد حاضر در این بخش در بهار امسال ۶ میلیون و ۸۵۴ هزار نفر برآورد شده است، به طبع تعداد زنان شاغل در این بخش نیز ۸۵۷ هزار نفر خواهد بود.

نقش پر رنگ‌تر زنان در بخش خدمات

سهم زنان از کل تعداد شاغلین بخش خدمات در بهار سال ۱۴۰۱ حدود ۱۸.۴ درصد برآورد شده، در میان سه بخش خدمات، کشاورزی و صنعت این بیشتر سهم بانوان از تعداد شاغلین است. همین گونه که در سطور بالاتر نیز گفته شد، بخش خدمات در اشتغال بانوان نیز اثر بالایی دارد به گونه‌ای بیش از ۶۰ درصد بانوان شاغل در این بخش مشغول هستند. کل تعداد شاغلین بخش خدمات در بهار امسال ۱۲ میلیون و ۷۸ هزار نفر بوده است. لازم به ذکر است از نظر اشتغالزایی بخش خدمات مهم‌ترین بخش است، حدودی نیمی از شاغلین کل در این بخش کار می‌کنند. همچنین رشد مناسب اقتصادی رقم خورده در گروه خدمات باعث شده تا حدود نیم میلیون نفر به تعداد شاغلین بخش در بهار امسال نسبت به بهار ۱۴۰۰ افزوده شده است.

وضعیت اشتغال زنان و مردان در کشاورزی

همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد از ۳ میلیون و ۷۸۲ هزار نفر شاغل در بخش کشاورزی حدود ۱۶.۱ درصد سهم بانوان و ۸۳.۹ درصد نیز سهم آقایان است. رشد اقتصادی منفی بخش کشاورزی در سال گذشته باعث شده تا وضعیت اشتغال در این بخش چندان مناسبت نباشد. کاهش ۴۶۷ هزار نفری تعداد شاغلین در بخش کشاورزی در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته نشان می‌دهد این بخش در امسال نیز چندان اوضاع مناسبی نداشته باشد. به نظر می‌رسد تعداد افراد بیکار شده در بخش کشاورزی بشتر جذب بخش خدمات شده‌اند. چنانچه بخش خدمات وارد رونق پسا کرونایی نمی‌شد، احتمالا شاهد افزایش چشمگیر نرخ بیکاری در بهار امسال می‌بودیم.