واکنش خاندوزی به روند کند پیشرفت اقتصاد دیجیتال در ایران

احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد در کنفرانس ملی تحول دیجیتال بانک و بیمه  گفت:  در شرایط فعلی می توانیم بهره‌ورتر، عادلانه‌تر و شفاف‌تر عمل کنیم اما مقاومت‌هایی در بدنه بروکراتیک کشور وجود دارد، با رفع این موانع از نتایج هوشمندسازی و دیجیتالی شدن برخوردار خواهیم شد.

وی افزود: چشم‌انداز تحول دیجیتال مانند موجی در دنیا به‌راه افتاده است و در این بین کشور ما نیز تحولاتی داشته است. این تحول در حوزه‌هایی مانند مالیات و بانک قابل مشاهده است و احتمالاً در آینده نزدیک تأثیر بیشتری از آن در زندگی مردم مشاهده خواهد شد.

وزیر اقتصاد ضمن اشاره به بهره‌وری و عدالت گفت : در جهانی زندگی می‌کنیم که عرصه‌های عمومی آن و زیست اجتماعی مردم از انقلاب دیجیتال متأثر شده است. به‌نظر می‌رسد فراگیری کووید، نفوذ اقتصاد دیجیتال را تسریع کرد. امروز پارادایم سنتی اقتصاد که با معیارهای دیگری شناخته می‌شد، متحول شده است، به‌طوری که همه مؤلفه‌های اقتصادی تغییر کرده است، این ما هستیم که باید مواجهه خود را با این تحول تنظیم کنیم پیش از آنکه این حوزه بخواهد خود را به ما تحمیل کند.

وی افزود: در پیشگامی حوزه اقتصاد دیجیتال، بهره‌وری و عدالت را متحول‌شده می‌بینیم. برخی نگران بهره‌وری و برخی عدالت هستند که برای هر دو مورد باید به استقبال تحول دیجیتال برویم. امروز می‌توانیم خدماتی را به‌صورت برخط برای مردم در مناطق جغرافیایی و طبقات اجتماعی مختلف فراهم کنیم، این دسترسی‌های فراگیر پیش از این امکان‌پذیر نبود.

وزیر اقتصاد در ادامه سخنرانی خود خاطر نشان کرد: مسئله دسترسی همه مردم به خدمات به‌شکل کاملاً غیرحضوری در حال تحقق است. براساس مصوبه شورای‌عالی مبارزه با پولشویی این امکان فراهم شد تا افتتاح حساب‌ها نیز به‌شکل غیرحضوری انجام شود. دسترسی به اطلاعات بانک‌ها و شرکت‌های زیرمجموعه آنها به‌صورت برخط وجود دارد، در نتیجه هم در لایه کسب‌وکار و هم در لایه نظارت، ما متأثر از فضای اقتصاد دیجیتال با فرصت‌های کم‌نظیری مواجه هستیم.

خاندوزی  ضمن طرح سوالی گفت: چرا سرعت تحولات در اقتصاد دیجیتال آن‌قدری که به فناوری به ما اجازه می‌دهد نیست؟ این مهم‌ترین مسئله است که باید در عرصه سیاست‌گذاری نگران آن بود. جامعه براساس نقطه عزیمت ۱۰ سال پیش ما را قضاوت نمی‌کند. نخبگان انتظار دارند براساس شرایط ایده‌آل عمل کنیم. دستگاه‌های اجرایی در این زمینه کند بودند و حتی مسئولان نظام مالی نسبت به این موضوع مقاومت می‌کنند.

خاندوزی تاکید کرد: باید به این فکر کنیم که چگونه می‌توان این مقاومت را از بین برد. حوزه صدور مجوزها از جمله مثالهای این مقاومت است. مجموعه مجلس و دولت به‌دنبال هوشمندسازی این حوزه هستند، اما با وجود گذشت ۹ ماه امروز که اواخر آذر هستیم دو تا سه وزارتخانه و برخی دستگاه‌های خارج از دولت در برابر قانون مجلس مقاومت می‌کنند، در برخی موارد البته موفقیت‌هایی وجود داشته است، مثلاً در حوزه آرد و نان با استفاده از امکان تحول دیجیتال انجام شد و حتی بدون تغییر قیمت و ایجاد محدودیت، دورریزها و فرار از مجاری رسمی را کنترل کردیم، با وجود این، مجموعه نارضایتی از سرعت نفوذ اقتصاد دیجیتال در سازمان‌ها همچنان وجود دارد.

وی در پایان سخنرانی خود با اشاره به تهدیدهای اقتصاد دیجیتال گفت: واقعیت این است که ما با یک نبرد دیجیتال مواجه هستیم، این‌گونه نیست که جلوی کشتی‌های ما را بگیرند بلکه در یک نبرد دیجیتال از طریق شناسایی تراکنش‌ها صرفاً سوار بر اطلاعات ردوبدل شدن دیتاها هستند، حتی در عرصه داخلی نیز با چالش مواجه هستیم، در مسائل ارزی کشور شبکه‌های جدید سفته‌بازان هجوم می‌آورند و برای مقابله با این تهدیدهای دیجیتال و آفندی که در حوزه دیجیتال وجود دارد باید یک پدافند داشته باشیم. مسئله ما امروز در سبزه‌میدان و بازار بزرگ نیست، این جنس از تهدید شبانه‌روز است و نظام اداری ما توان مقابله با این تهدید را ندارد در نتیجه در مواجهه با تهدید عملکرد مناسبی نداریم، نتیجه این اتفاق نیز نوسانات نرخ ارز است که امروز شاهد آن هستیم. در حوزه نظارتی امکانات بسیار بیشتری با تحول دیجیتال داریم اما در عین حال با تهدیدهای این حوزه مواجه هستیم که پاسخ به آن نیازمند یک سازوکار هوشمند است.