چگونه اسب سرکش تورم را رام کنیم؟

درحالی که آمار‌های بانک مرکزی خبر از کنترل قیمت‌ها داده و کاهش محسوسی را نسبت به مرکز آمار داشت، در آخرین ماه ۱۴۰۱، داده‌های این نهاد نیز خبر از رکوردی مهم داشته است. طبق اعلام بانک مرکزی، تورم ماهانه در آخر اسفند ماه، بی‌سابقه در موقعیت مشابه خود در بیست سال گذشته اعلام شده بود و تورم نقطه‌ای کشور به مرز ۶۴ درصد رسید. امسال با توجه به افزایش ۲۷ درصدی حقوق کارگران و مشکلات و تحریم‌هایی که وجود دارد باید دید آیا دولت می‌تواند تورم را مهار کند و نرخ تورم را کاهش دهد یا خیر. در این راستا گفتگویی با علی اکبر نیکو اقبال کارشناس اقتصادی داشتیم. در ادامه همراه با گسترش نیوز باشید. 

علی اکبر نیکو؛ کارشناس اقتصادی ضمن اشاره به اقبال درباره وضعیت فعلی تورم در کشور و آینده آن گفت: در حال حاضر نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از وضعیت تورم در کشور ارائه داد زیرا مسائل و مشکلات گوناگونی وجود دارد که بر افزایش نرخ تورم تاثیرگذار است. به همین علت نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از کاهش یا افزایش نرخ تورم در آینده ارائه داد اما دولت پیش‌بینی کرده که با چاپ پول و اقدامات دیگر تورم را به ۴۰ درصد کاهش دهد.

وی درباره تاثیر افزایش حقوق‌ ۲۷ درصدی امسال بر کنترل نرخ تورم اظهار کرد: این مقوله در اقتصاد با عنوان مارپیچ تورم و افزایش حقوق مطرح است. هنگامی که تورم بالا باشد مقوله افزایش حقوق تاثیر مثبتی بر کاهش آن نخواهد داشت زیرا با افزایش حقوق‌ها به همان اندازه قیمت کالاها و هزینه خانوار و همچنین تقاضا را بالا می‌برد و از این حقوق نمی‌توان پس‌اندازی داشت.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در این میان بی تاثیر بودن بانک مرکزی و خنثی بودن آن باعث شده که نرخ تورم افزایش یابد. در حال حاضر وظیفه بانک مرکزی تنها ارزش پول ملی است که حتی در تحقق این هدف هم موفق نبوده است؛ در صورتی که بانک مرکزی با برنامه‌ریزی درست می‌تواند تاثیر بسزایی بر مهار نرخ تورم بگذارد.

نیکو اقبال خاطرنشان کرد: از سوی دیگر سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به عنوان یکی از نهادهایی که باید این مدیریت هزینه و تقاضا را داشته باشد وظیفه خود را به درستی انجام نمی‌دهد یا از طرف دولت وظایف و اهداف به آن تحمیل می‌شود. زمانی که کار خود را به درستی انجام نمی‌دهد فقط ریاست آن تغییر پیدا می‌کند که تاثیری در اصل موضوع ندارد.

وی در پایان درباره راهکارهای مهار تورم گفت: برای مهار تورم راهکارهای بسیاری وجود دارد اما متاسفانه در داخل کشور به آن توجه نمی‌شود، به طور مثال بعد از شیوع کرونا اقتصاد جهانی با تورم شدید مواجه شد که تورم کشورهایی مانند انگلیس و آمریکا به بالای ۱۰ درصد رسید اما آنها توانستند این تورم را با راهکارهای مختلف مهار کنند و به حالت عادی برگردانند. برای مهار نرخ تورم باید خواسته‌ها اولویت‌بندی شود. متاسفانه در کشور این موضوع به قدری پیچیده است و سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف وجود دارد که نمی‌توان یک یا چند راهکار موثر برای نرخ تورم ارائه داد که اثرگذار باشد و بتوان از آن نتیجه مثبت گرفت. زمانی که هدفی وجود دارد به طور مثال برای مهار نرخ تورم؛ شناخت ابزار آن ضروری است، همچنین باید ابزاری که شما را از آن هدف دور می‌کند کنار گذاشته شود و ابزار مفید جایگزین شود.

هدف‌گذاری دولت برای مهار تورم

محمدرضا فرزین؛ رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد؛ نقش نقدینگی بر تورم غیرقابل انکار است. در حال حاضر نقدینگی کشور ۶۴۰۰ همت است. تا ۱۱ اسفند نرخ رشد نقدینگی ۲۷.۸ درصد بوده درحالی که نرخ تورم ۴۶ درصد بوده است. در سال گذشته روش‌های کنترل نرخ رشد نقدینگی موثر بوده است. فرزین مدعی شد؛ ۴ سال است که نرخ رشد حقیقی ما منفی است بنابراین منشا اصلی تورم، نرخ ارز است. هدف گذاری ما برای سال ۱۴۰۲ نرخ تورم ۲۵ درصد است.