بیمه تحت فشار اطلاعات ناقص / تبادلات بین المللی بهبود می یابد؟

بیمه قراردادهای بین‌المللی به مجموعه‌ای از توافق‌نامه‌ها و قراردادهای بین‌المللی اشاره دارد که در زمینه بیمه و پوشش خطرات مختلف در قراردادهای بین‌المللی منعقد می‌شوند. این نوع قراردادها به منظور حفاظت از صنعت بیمه و تضمین حقوق و تعهدات بین‌المللی بیمه‌گذاران و بیمه‌گران در ارتباط با قراردادها و پوشش‌های بین‌المللی بیمه ایجاد شده‌اند.

حال سوالی که مطرح می‌شود این است که در کشور ما تا چه اندازه پتانسیل استفاده از قراردادهای بین المللی در زمینه بیمه‌های اتکایی را دارد و آیا شرکت‌های بیمه قادر به تبادلات بین المللی هستند یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال و ابهامات موجود در زمینه بیمه بین الملل با مسعود پهلوانی؛ کارشناس رسمی دادگستری و ارزیاب رسمی بیمه مرکزی به گفتگو نشسته‌ایم که در ادامه این گزارش با هم می‌خوانیم.

جبران خسارت در خصوص بیمه‌های قرارداد تعهد

مسعود پهلوانی کارشناس رسمی دادگستری و ارزیاب رسمی بیمه مرکزی در گفتگو با خبرنگار گسترش نیوز گفت: در مورد قراردادهایی که بین شرکت‌های تجاری برای انجام کاری منعقد می‌شود، معمولا ۲ طرف وجود دارد. هر کدام از طرفین قرارداد متعهد اجرای کاری هستند و اگر کار مورد نطر را به درستی انجام ندهند، توسط یک ضمانت اجرایی، در صورتیکه طرف مقابل کار را به درستی ظرف موعد قرارداد انجام ندهد، طرف مقابل بتواند از محل آن مضامین، خسارتی که به آن تحمیل شده است را جبران کند.

وی افزود: این نوع بیمه نامه‌ها اصولا در صنعت بیمه کشورهای پیشرفته خیلی رشد کرده است و دلیل آن هم این است که ارزیابی ریسک درستی را انجام می‌دهد. زمانیکه شرکت بیمه‌ای ارزیابی ریسک شرکتی را انجام می‌دهد که آیا چنین بیمه‌ای را به آن بدهیم یا خیر، در این صورت حتی بانک‌ها هم می‌توانند در مورد ارزیابی ریسک شرکت‌های بیمه بهرمند شوند. یعنی کارشناسان شرکت بیمه بر اساس آن عوامل و فاکتورها به درستی از بیمه گذار اعتبارسنجی می‌کنند.

ارزیابی ریسک علاوه بر بیمه برای دیگر ارگان‌ها نیز کارایی دارد

این ارزیاب رسمی بیمه مرکزی در ادامه تاکید کرد: شرکت بیمه در مواجه با بیمه‌گذاری که چنین قراردادی دارد و درخواست بیمه داده است، می‌تواند با بهره بردن از اطلاعاتی که توسط اعتبارسنجی و ارزیابی ریسک به دست آورده است این بررسی را انجام دهد که آیا بیمه این قرارداد ریسک زیادی دارد یا خیر و حتی در مورد این ارزیابی و نتیجه به دست آمده بانک‌ها و برخی از ارگان‌ها می‌توانند بهرمند شوند.

پهلوانی خاطر نشان کرد:  روند مذکور در کشور ما متفاوت است. به این معنی که چون اطلاعات اولیه را در خصوص سوابق معاملاتی، سوابق تجاری و همچنین سوابق و عملکرد مدیران به صورت دقیق و کامل نداریم، بنابراین شرکت‌ها داخلی بیمه خیلی علاقمند به ارائه این نوع بیمه‌ها نیستند. ولی این نوع بیمه نامه‌ها یکی از مهم‌ترین نوع بیمه‌هایی است که در کشورهای پیشرفته درباره انعقاد قراردادهای تجاری منعقد می‌شود و خیلی هم در عمل کارآمد نشان داده است. اما در ایران به دلیل نبودن آمار، نبودن اطلاعات و همچنین نبودن سیستم صحیح ارزیابی ریسک باعث شده است که ارائه این نوع بیمه‌ها کار آسانی نباشد.

ضربه اطلاعات و داده‌های ناقص به صنعت بیمه

این کارشناس رسمی دادگستری در ادامه تصریح کرد: با گذاشتن قوانین جدید بانکی به خصوص در مورد چک و تبادلات تجاری یک مقداری بازار اقتصادی و اسناد تجاری کشور بهتر شد و شاید بتوانیم این طور ادعا کنیم که زمینه برای برقراری این نوع بیمه نامه‌ها نیز بهبود یافته است. در مجموع این نوع قراردادهای بیمه زمانی می‌توانند توسط شرکت‌های بیمه در ایران ارائه شوند که آمار و اطلاعات شرکت‌های تجاری و بازرگانی به خصوص آن‌هایی که در بورس هستند به درستی و دقیق ثبت شود و همچنین اعتبار وام‌های پرداختی و زمان بازپرداخت آن ثبت شده باشد تا شرکت بیمه زمان ارزیابی ریسک قادر باشد بر مبنای این آمار و اطلاعت ریسک را به درستی شناسایی کند.

ضربه سنگین تحریم بر مبادلات تجاری

پهلوانی در ادامه افزود: ارتباط شرکت‌های بیمه داخلی با شرکت‌های خارجی که قراردادهای اتکایی تعریف می‌شود، در همه جای دنیا متعارف است، اما ما هنوز در ایران با موانعی روبرو هستیم و قسمت اعظمی از آن به تحریم‌ها برمی گردد. زمانیکه ارتباط بیمه اتکایی برقرار می‌شود باید بتوانند پول را حواله کند، حق بیمه باید بدهند و زمان خسارت باید بتوانند خسارت دریافت کنند ولی چون این تبادل مالی بین ایران و خیلی از کشورها به دلیل تحریم سوئیفت و سایر سیستم‌های بانکی امکان‌پذیر نیست، الان شرکت‌های بیمه با این مشکلات اتکایی مواجه هستند.

وی در پایان به خبرنگار گسترش نیوز گفت: بهترین راه ایجاد ارتباط متقابل با تمام کشورها است و نه تنها در بیمه و بلکه در تمام زمینه‌های تجاری و بازرگانی باید ما بتوانیم با همه کشورها مراودات داشته باشیم. اگر موانع برطرف شود و همچنین اگر شرکت‌های بیمه بتوانند با بیمه گرهای خارجی ارتباط برقرار کنند، نه تنها صنعت بیمه در کشور رشد می‌کند در ادامه باعث تبادل اطلاعات و تکنولوژی جدید می‌شود.