۹۰ درصد یارانه دارو در اختیار بیمه‌ها و طرح دارویاری است/ قوانین اجرا نشود داروخانه ها توان خرید ندارند

اخیراً نامه‌ای از سوی ریاست انجمن داروسازی ایران خطاب به ابراهیم رئیسی در خصوص الزام رسیدگی به مشکلات داروسازان را شاهد بودیم.  بر اساس این درخواست مطالبات داروخانه‌ها از سازمان‌های بیمه‌گر با تأخیر زیادی همراه شده است که شهرام کلانتری رئیس انجمن داروسازی ایران خواستار رسیدگی به این موضوع شده بود. به دنبال این درخواست اخیراً شنیده می‌شود که بخشی از مطالبات داروخانه‌ها و داروسازان پرداخت‌ شده است.

ماجرای مطالبات داروسازان از کجا شروع شد؟

در ماه‌های ابتدایی سال جاری دولت و سازمان غذا و دارو تصمیم گرفتند که منابع ارزی را به جای صنایع مستقیم به مصرف‌کننده نهایی پرداخت کنند. یعنی ارز نیمایی به  تولیدکنندگان دارویی داخلی رسید و ارز ترجیحی از این صنعت به‌جز شیر خشک حذف شد. البته این طرح متأسفانه فقط همان ماه‌های ابتدایی مفید بود و هم‌ اکنون به دلایل مختلف جوابگوی صنعت دارویی نخواهد بود. یکی از مشکلات مهم بخصوص در آستانه فصل سرما که همراه با بیماری است، بحران کمبود دارو است. داروخانه‌ها معطل پرداخت هستند چرا که بیمه‌ها پولشان را پرداخت نکرده‌اند. حال این سوال به وجود خواهد آمد که زیرساخت‌های لازم برای پرداخت یارانه دارو به‌صورت مستقیم به مصرف کنده فراهم نیست چرا باید بدون بازرسی و کنترل مستقیم و غیرمستقیم ارزهای دولتی برای تولیدکنندگانی پرداخت شود که به دنبال سو استفاده هستند؟

۹۰ درصد یارانه دارو در اختیار بیمه‌ها و طرح دارویاری است

در خصوص چالش‌های داروخانه‌داران و داروسازان هادی احمدی، مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان در گفتگو با خبرنگار گسترش نیوز گفت: طرح دارویار در  تیرماه سال ۱۴۰۱ راه اندازی شد، بر اساس این طرح مابه تفاوت دارو و ارز ۴۲۰۰ تومانی به حساب داروخانه‌ها  واریز خواهد شد اما متأسفانه این اتفاق رخ نداد. سازمان‌های بیمه‌گر نیز ملزم به همکاری شدند چرا که ۹۰ درصد یارانه دارو در اختیار بیمه‌ها و طرح دارویاری بود.  در این برنامه قصد کاهش نقدینگی داروخانه‌ها مهم‌ترین تصمیم شد. طرح‌ها در ابتدا به‌درستی اجرا می‌شود و نتیجه خوبی دارند، کما اینکه طرح دارویاری هم در ابتدا به‌خوبی اجرا می‌شد و اوایل پرداخت‌ها خوب بود ولی کم‌کم پرداخت‌ها دچار مشکل شد و سازمان برنامه‌وبودجه به‌موقع پول طرح دارو یاری را به سازمان‌های بیمه‌گر ندادند که به دنبال آن  سازمان‌های بیمه‌گر خواستار پرداخت قانونی در موعد مقرر شدند  تا پول را در  اختیار سازمان‌های مربوطه بگذارند.

احمدی اظهار کرد: در این طرح باید  پولی که از سازمان برنامه‌وبودجه بابت طرح دارو یاری در اختیار سازمان‌های بیمه‌گر قرار می‌گرفت، نشان‌دار می‌شد تا در محلی دیگر هزینه نشود. متأسفانه در ادامه کار بعضی از سازمان‌های بیمه‌گر پول را دریافت می‌کردند و در مکان‌های دیگر هزینه می‌کردند. به دنبال آن پول داروخانه‌ها را دیرتر پرداخت می‌کردند. داروخانه‌ها در این نقطه دچار مشکل شدند چراکه برای خرید دارو نیاز به پول داشتند ولی این پرداختی‌ها با تأخیرهای چندماهه همراه شد.

وی افزود: شهریور امسال رئیس هدفمندسازی  یارانه‌ها در مصاحبه‌ای اعلام کرد؛ یارانه دارو را مستقیماً به مصرف‌کننده نهایی پرداخت خواهد شد و به دلیل تسریع در این فرایند داروخانه دریافت‌کننده می‌شوند تا خرید راحت‌تری داشته باشند و مشکلی در تامین دارو  نداشته باشند. قرار بود که  پول را مستقیم به‌حساب داروخانه واریز شود ولی در حال حاضر که نیمه آبان است به‌تازگی تیر و مرداد را پرداخت کرده‌اند. معوقه از سال‌های گذشته نداریم و فقط تأخیر پرداخت داشتیم. سازمان‌های بیمه‌گر در سال‌های گذشته معوقه‌ای نداشتند.

مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان در ادامه گفت: در حال حاضر پرداختی که انجام‌شده است سهم عرضه و دارو یاری تیر و مردادماه است. شهریور و مهر هنوز پرداخت‌ نشده است و این روند اگر ادامه پیدا کند داروخانه‌ها دچار مشکل خواهد شد. دارو در هنگام اجرای این طرح ۵ برابر شد و افزایش پیدا کرد.  پیوست آن مطالبات هم به نسبت قبل از طرح دارو یاری افزایش یافت. با توجه به اینکه ماژول دارو کاهش پیدا کرد و هزینه‌های داروخانه‌ها افزایش یافت؛ اگر مطالبات داروخانه به‌موقع پرداخت نشود، آن‌ها در تامین دارو با مشکل روبرو خواهند شد.

احمدی با اشاره به نامه ریاست انجمن داروسازان خطاب به ریاست جمهوری گفت:  طبق نامه‌ای که دکتر کلانتری هم خطاب به ریاست‌جمهور نوشت داروخانه‌ها درواقع پولی برای خرید دارو ندارند که بدهند. بنابراین طرح دارو یاری شکست خواهد خورد. نتوانیم دارو بخریم و دارو برای بیماران تهیه کنیم، بیمار دچار مشکل می‌شود و متضرر خواهد شد.

منتظر شکست طرح دارویاری باشیم؟

وی افزود: هرگز داروخانه از انجام ثبت خودداری نکرده‌اند و ما همیشه همکاری کرده‌ایم و تا اکنون  سنگینی طرح دارو یاری بر دوش داروخانه‌ها گذاشته‌ شده است. با توان مالی داروخانه این طرح اجبار شده همکاران داروساز ما هم همکاری لازم را انجام داده‌اند. در یک مقطعی داروخانه‌دار دیگر توان خرید دارو را ندارد و اگر چنین شود بیمار بدون دارو خواهد ماند. البته ناگفته نماند که طرح دارو یاری بسیار طرح خوبی است و باید اجرایی شود ولی اگر این طرح ادامه پیدا نکند و پولی در این طرح در اختیار داروخانه‌داران قرار نگیرد، چرخه تامین دارو دچار مشکل خواهد شد و اگر منابع پایداری در این طرح نباشد این طرح به شکست مواجه خواهد شد همانطورکه طرح قبلی وزیر پیشین با شکست مواجه شد.

از شایعه تا واقعیت کمبود دارو در کشور

مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان تاکید کرد: کمبود دارو ۴۰۰ قلم دارو برای سال گذشته بود که هم‌اکنون سازمان غذا و دارو اعلام می‌کند کمتر از ۱۰۰ قلم کمبود دارو وجود دارد اما واقعیت این است که این عدد بیشتر است. به‌صورت قطره‌چکانی دارو عرضه می‌شود. دارو درواقع به‌صورت سهمیه‌ای در میان داروخانه‌ها توزیع می‌شود اما کمبود ما نسبت به سال گذشته کمی بهتر شده است. ولی کمبود همچنان وجود دارد و بیشتر از ۱۰۰ قلم دارو  است.

احمدی خاطر نشان کرد: تولیدکنندگان از عدم دریافت ارز از سوی سازمان غذا و دارو گلایه دارند اما سازمان غذا  و دارو اعلام می‌کند که ارز را به تولیدکنندگان پرداخت کرده‌ایم. منتها این مقدار که دریافت شده تولید وجود نداشته است. این مشکل از کجاست و چرا در سازمان غذا و دارو بازرسان و ناظران برای تبدیل ارز به مواد دارویی وجود ندارد که این مشکلات هم برای تولیدکنندگان دارو به وجود می‌آید و هم اعضای جامعه به‌طور مقطعی دچار کمبود دارو می‌شود.

وی افزود: پرداخت ارز از طریق سازمان غذا و دارو انجام می‌گیرد و فرآیند تبدیل ارز به دارو یک پروسه ۶ ماهه نیاز دارد و این‌گونه نیست که امروز ارزی داده شود و فردا دارو تولید شود. به نظر من سازمان غذا و دارو باید همیشه پیش‌بینی‌های لازم را داشته باشند. هم اینکه اطلاعات و آماری که سازمان غذا و دارو دارد، با واقعیت فاصله دارد و اندکی در خصوص تخصیص ارز کوتاهی می‌شود. باید هوای صنعت داروسازی را داشته باشند. امیدواریم که با پیش‌بینی درست سازمان این مشکل که برای شیر خشک به وجود آمده برای سایر داروها و کالای دارویی پیش نیاید. گمان می‌کنم که سازمان غذا و دارو هم مطلع شده که تولید نباید متوقف شود زیرا ما کشوری هستیم که در سال‌های گذشته ۲ برابر نیازمان شیر خشک را تولید می‌کردیم و در حال حاضر با کمبود شیر خشک مواجه شدیم. این اتفاق مقداری مضحک و خنده‌دار است اگر صنعت حمایت شود و اگر تولید حمایت شود قطعاً کمبودی نخواهد بود.

مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان گفت: اگر شرکتی تخلف می‌کند باید توسط سازمان غذا و دارو به مراجع قضایی معرفی شود اما تولید شرکت نباید متوقف شود و پرونده قضایی باید جداگانه بررسی شود تا شرکت بتواند تولید خود را ادامه دهد. ضمن اینکه ارز به‌موقع پرداخت شود و بازرسی درست صورت گیرد تا مشکلی به وجود نیاید. من به شما قول خواهم داد که تا انتهای سال هیچ دارویی گران نخواهد شد. شاید با کمبودهای مقطعی مواجه شویم ولی دارو گران نخواهد شد.

کمبود داروهای SMA و داروهای بیماران خاص

احمدی در پایان گفت: داروهای بیماران SMA که بیشتر از نوع وارداتی است و کمبود دارو را به علت کوتاهی سازمان غذا و دارو نمی‌دانیم. با توجه به تحریم‌هایی که در واردات این دارو وجود دارد، مشکل کمبود داریم. به هر حال شرکت‌های خارجی تمایل به همکاری ندارند. انتقال پول انجام نمی‌شود و  یک مقدار مشکلات انتقال ارز راداریم و درکل  مشکل چندجانبه است. به همین دلیل منجر به این شده که دارو کمتر در دسترس باشد. ولی امیدوارم این فرایند تسهیل شود و دوستان بتوانند به‌موقع انتقال ارز را انجام دهند  تا مشکلات این بیماران نیز مرتفع شود.