نقش کلیدی بازارهای سرمایه در رشد اقتصادی / بورس چه ظرفیت هایی دارد؟

در همایش بین‌المللی بازار سرمایه اسلامی (ICM)، مجید عشقی، رئیس سازمان بورس اوراق بهادار، در پانزدهمین کنفرانس بازارهای سرمایه اسلامی با موضوع "توسعه بازارهای سرمایه اسلامی با هدف همگرایی امت اسلامی"، از برگزاری این کنفرانس خبر داد. او بیان کرد که هدف اصلی این گردهمایی، بررسی نقش مهم و حیاتی بازارهای سرمایه در ایجاد یکپارچگی و رشد اقتصادی در جوامع اسلامی است.

عشقی تاکید کرد که امروزه ملت‌های مسلمان دیگر به وابستگی و گسستگی ناشی از دوران استعمار قرن نوزده محکوم نیستند. او اظهار داشت که کشورهای اسلامی می‌توانند با حفظ استقلال خود، از ظرفیت و قدرت امت اسلامی بهره‌برداری کنند و دیگر به واگرایی نسبت به سیستم سیاسی-جغرافیایی غربی نیاز ندارند.

وی افزود: نباید این نکته را فراموش کرد که مسلمانان همواره با مفهوم کلیدی جماعت و امت آشنا بوده و این آشنایی با نقش محوری خود، آنها را به تشویق و حمایت از یکدیگر می‌کند. پرداخت زکات به منظور حفظ پایه‌های اقتصادی جامعه را می‌توان یکی از جلوه‌های این روح همبستگی در میان امت مسلمان دانست.

عشقی ادامه داد: جامعه مومنان در کنار اساسی‌ترین اصول اسلام یعنی ایمان به خدای یکتا و نبوت رسول اکرم(ص)، باید به ظرفیت‌ها و داشته‌های خود بیندیشند و آینده خویش را مهندسی کند؛ در غیر این صورت این دیگران خواهند بود که آینده را برایشان مهندسی خواهند کرد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار کرد: به عقیده من آنچه امروز نیاز ماست، همگرایی امت است. در این صورت است که می‌توانیم داشته‌هایمان را روی هم ریخته و آینده‌ای را که در ذهن داریم بسازیم. نخبگان بازارهای سرمایه اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و باید سهم خود را در راه رسیدن به این آرمان ادا کنند؛ آرمان "همگرایی در امت".

عشقی خاطرنشان کرد: نباید از ذهن دور داشت که برکات همگرایی در امت اسلامی فقط نصیب جامعه اسلامی نخواهد شد؛ چرا که این آرمان در نهایت به سوی جامعه بین‌المللی عادلانه‌تر پیش خواهد رفت و این عدالت از جنبه اقتصادی به معنای جامعه‌ای منصفانه‌تر برای همه نوع بشر خواهد بود.

بازار سرمایه و همگرایی در امت اسلامی

وی با اشاره به هدف برگزاری این همایش اضافه کرد: اگرچه متفکران مسلمان و متخصصان بازارهای مالی اسلامی و سیاست‌گذاران کشورهای اسلامی در زمینه رساندن صدای صنعت مالی اسلامی به گوش جهانیان کوشش‌های فراوانی کرده‌اند و ما هم‌اکنون شاهد جذابیت صکوک اسلامی در سطح بین‌المللی به واسطه ویژگی‌های خاص آن هستیم؛ اما از ظرفیت‌های بازارهای سرمایه اسلامی برای ایجاد همگرایی در امت اسلامی آنچنان که شایسته است، هنوز استفاده نکرده‌ایم.

چهارچوبی برای اوراق صکوک فرامرزی

عشقی گفت: به منظور برآورده کردن این هدف، انتظار می‌رود شرکت‌کنندگان در این همایش در ٣ محور اصلی زیر به هم‌اندیشی و گفتگو بپردازند؛ محور اول، تدارک فضای نظارتی مشترکی در سطح بازارهای سرمایه اسلامی مبتنی بر اشتراکات فقهی مکاتب و مذاهب مختلف در جهان اسلام است تا بتوان بر آن مبنا چهارچوبی برای اوراق صکوک فرامرزی در سطح کشورهای اسلامی تعریف کرد که امت اسلامی بر آن توافق داشته باشند.

سرمایه‌گذاری مسئولیت پذیر و پایدار

وی افزود: محور دوم، سرمایه‌گذاری مسئولیت پذیر و پایدار است؛ چرا که صنعت مالی اسلامی و سرمایه‌گذاری پایدار در این اصل با یکدیگر مشترک‌اند که هر دو بر قاعده نرساندن آسیب و ضرر بر دیگری استوارند؛ اگرچه سرمایه‌گذاری پایدار یا مسئولیت پذیر هنوز در ابتدای راه است و برای رسیدن به فصل مشترک بین آن و صنعت مالی اسلامی به شکل مشخص و ملموس باید سعی و تلاش زیادی شود؛ اما پیوند این دو و ایجاد پرتفوی‌های جذاب برای جامعه مسلمان و همچنین غیر مسلمان در سطح جهان به هیچ عنوان دور از دسترس نیست. به ویژه آنکه سازمان آیسکو امسال در ماه جولای، استانداردهای افشای اطلاعات مرتبط با سرمایه‌گذاری پایدار را توسط هیئت بین‌المللی استاندارد سرمایه‌گذاری پایدار مورد تایید قرار داد.

عشقی ادامه داد: محور سوم که نیاز به تلاش و فعالیت بهترین متفکران و متخصصان امت اسلامی دارد، حوزه همواره در حال تغییر تکنولوژی است. ما در بازار سرمایه باید برای پاسخگویی به نیازهای به‌روز و پیچیده‌تر سرمایه‌گذاران مختلف آماده باشیم. در این میان فین‌تک اسلامی با به هم آمیختن اصول اخلاق و عدالت از یک سو و تکنولوژی اطلاعات از سوی دیگر، رفته رفته جایگاه خود را باز کرده است. نگاهی به شاخص‌ها در سطح جهان حاکی از این معناست. مثلاً امکانی که برای تامین مالی کسب و کارهای حلال در مالزی با چنین ابزارهایی فراهم شده است.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تصریح کرد: به نظر می‌رسد باید به سنت اسلامی در میان امت اسلامی که سابقه بیش از هزار ساله دارد، بازگشت و عناصر مشترک جاری در قلب و ذهن و روح و فرهنگ مسلمانان را کاوید و آنها را در طراحی ابزارهای مالی چنان هنرمندانه به کار گرفت تا باعث جذب حداکثری اعضای جامعه اسلامی شود و این مهم البته نیازمند ذهنی باز و آگاه است.

راهکارهای مناسب برای همگرایی در امت

عشقی در خاتمه گفت: از همه شرکت‌کنندگان در پانزدهمین همایش بازارهای سرمایه اسلامی می‌خواهم که از این فرصت استفاده کرده و به شکلی پویا و فعال در گفت‌وگوها و پنل‌ها مشارکت کنند تا بتوانیم از این طریق راهکارهای مناسب را برای همگرایی در امت اسلامی و تجمیع نیروها و ظرفیت‌های اعضای جامعه اسلامی پیدا کنیم و باعث شکوفایی اقتصادی بیشتر در کشورهای مسلمان شویم.

گفتنی اینکه؛ پانزدهمین همایش بین‌المللی بازار سرمایه اسلامی (ICM) امروز با حضور رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، مدیران ارشد بازار سرمایه و ۴۲ شرکت‌کننده از کشورهای روسیه، کویت، اندونزی، سوریه، عراق، پاکستان، مالدیو، مالزی، ترکیه، هند و بیش از ۲۰۰ نفر از شرکت کنندگان ایرانی آغاز به کار کرد.