کمبود آب جدی است/بارش مشکلی را حل نمی کند

سحر تاجبخش، رئیس سازمان هواشناسی در مورد کمبود بارش ها و خشکسالی و جدی گرفتن بحران آب اظهار کرد: باتوجه به آنکه موقعیت اقلیمی کشور، گرم و خشک است و چند سال، خشکسالی را تجربه کرده ایم، اگر در زمستان امسال، بارش های زیادی داشته باشیم، بازهم باید بحران آب را جدی بگریریم.

وی ادامه داد: اصلی‌ترین اثر تغییرات اقلیمی، تغییر دماست و سال ۲۰۲۳ تاکنون گرم‌ترین سال کره زمین شناخته شده است و روند رخداد جریان‌های جوی به‌شدت تحت تاثیر قرار گرفته که خشکسالی‌ها و بارش‌های سیلابی را در پی داشته است. تلاش کشورها برای کاهش روند تولید گازهای گلخانه‌ای است و در کشور ما هم لازم است برنامه مدونی برای این موضوع داشته باشیم.

رئیس سازمان هواشناسی در پاسخ به این پرسش که چرا پیش‌بینی‌ هواشناسی مبنی‌بر بارش‌های زیاد در پاییز محقق نشد، گفت: پیش‌بینی‌های بلندمدت بر اساس شواهد و نقشه انجام می‌شود و این اطلاعات پیشگویی نیست بلکه به کمک روش‌های ریاضی و معادلات جوی و از مدل‌های مرسوم دنیا برای این کار انجام می‌شود. در شهریورماه و قبل از آن، نشان از روند افزایش بارش در کشور داشتیم و این الگوها حفظ شد، با وجود این بارش‌های خوبی در آبان و آذر اتفاق نیفتاد.

معاون وزیر راه و شهرسازی اضافه کرد: ما از مدل‌های آلمان، فرانسه، انگلستان و ژاپن برای پیش‌بینی هواشناسی استفاه می‌کنیم و این مدل‌ها نیز افزایش بارش‌ها در پاییز امسال را فرانرمال نشان می‌داد.

تاجبخش خاطرنشان کرد: طی دهه‌های اخیر، پیش‌بینی‌های بلندمدت اساسا بر پایه احتمالات بیان می‌شوند که این پیش‌بینی‌ها بارش‌های بیش از نرمال را نشان می‌دادند. با وجود پیش‌بینی بارش نرمال و فرانرمال به‌خصوصی برای غرب کشور، ۳۰ تا ۵۰ درصد احتمال وجود دارد که این پیش‌بینی‌ها محقق نشود.

وی ادامه داد: چندین سال است که در کشور کاهش بارش و استفاده بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی را داریم البته مدیریت کشور را نمی‌توان تنها بر مبنای پیش‌بینی‌های هواشناسی انجام داد بلکه حوزه‌های مختلف باید سناریوهای مختلف خوش‌بینانه و بدبینانه را پیش‌بینی و برای آن برنامه‌ریزی کنند. اگر روند کم‌بارشی ادامه داشته باشد، برای مدیریت منابع آب کشور باید برنامه‌ریزی شود.

معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به موضوع گرمایش زمین اظهار کرد: کشور ما در منطقه‌ای قرار گرفته که هوای خشک و نیمه‌خشک دارد. ما بارش‌های زیادی در کشور نداریم و  متوسط بارش‌هایمان از بسیاری از کشورها پایین‌تر است بنابراین ضرورت حفظ آب‌های زیرزمینی و سطحی باید در دستور کارقرار گیرد.

تاجبخش ادامه داد: در خصوص زمستان هم از آنجایی که امسال، سالی گرم‌تر از نرمال بود، در حوزه تغییر اقلیم و احتمالات حاکم باید سناریوهای بدبینانه را مد نظر قراردهیم. حتی اگر زمستان پربارشی داشته باشیم، به‌دلیل خشکسالی‌های چندساله، این موضوع با بارش‌های فرانرمال هم جبران نمی‌شود بنابراین حتی در صورت زمستان پربارش هم، مساله کمبود آب برای ما جدی است.

وی درباره تفاوت بارش‌ها در ایران در مقایسه با کشورهای همسایه توضیح داد: الگوی بارش در کشورهای هم‌مرز حتما شبیه به هم نیست و توپوگرافی و مسیرهای جوی در این زمینه نقش زیادی دارد بنابراین قرار نیست سامانه‌های بارشی ترکیه حتما وارد ایران شوند. در عین حال میانگین بارش در ترکیه ۵۰۰ میلی‌متر و در ایران ۲۳۰ میلی‌متر است.

رئیس سازمان هواشناسی درباره موضوع باروری ابرها اظهارکرد: باروری ابرها موضوع علمی قابل انجام و قابل بررسی است. سازمان جهانی هواشناسی اعلام کرده فعالیت‌ها به‌عنوان عاملی برای حل مشکل خشکسالی می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد و در برخی مناطق با بارورسازی ابرها، افزایش بارش به‌صورت آزمایشگاهی تجربه شده است اما سازمان جهانی هواشناسی بارورسازی ابرها را به‌عنوان راه‌حلی عملیاتی برای حل مشکل خشکسالی توصیه نمی‌کند.