اختصاص ۱۹۱ هزار دلار ارز برای واردات دستمال مرطوب / راهکار دولت برای جلوگیری از قاچاق لوزم آرایشی چیست؟

صنعت لوازم آرایشی در مقایسه با صنعت دارو برای خیلی از کشورها مهم نیست، اما به دلیل اینکه ایران هفتمین کشور در جهان و دومین کشور پرمصرف لوازم آرایشی و بهداشتی در منطقه است، صادرات، واردات و تولید این محصولات برای سلامت و اقتصاد کشور بسیار اهمیت دارند. بنابراین، میزان اهمیت صادرات و واردات مواد اولیه و محصولات آرایشی و بهداشتی با کیفیت در کشور و تأثیر استفاده از محصولات آرایشی قاچاق و نامناسب بر سلامت جامعه را با دکتر "موسی احمد زاده"، نایب‌رئیس انجمن واردکنندگان فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی بررسی می‌کنیم.

این موضوع مشابه یک بزرگراه دوطرفه است. هر چیزی که محدودیت و ممنوعیت ورود قانونی کالای موردنیاز را ایجاد کند و اقتصاد رقابتی نباشد، به‌عنوان یک انگیزه برای قاچاق کالا به کشور تبدیل می‌شود و قاچاقچیان از این فرصت بهره می‌برند. این پدیده در اقتصاد به‌عنوان "اقتصاد سایه" یا "اقتصاد زیرزمینی" شناخته می‌شود.

زمانی که شرکت‌های قانونی که نماینده انحصاری کارخانه‌ها بودند و با ثبت منبع در وزارت بهداشت، گمرک و وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌عنوان نماینده رسمی واردات می‌کردند و دارای اشتغال پایدار بودند ورشکست شدند، بیش از ۸۰۰۰ نفر بیکار شدند و همین افراد به چمدانی واردکردن محصولات آرایشی و بهداشتی از راه‌های غیررسمی روی آوردند.

در حاشیه همایش و نمایشگاه آرایشی و بهداشتی برنامه راهبردی صنعت آرایشی و بهداشتی و شوینده ایران رونمایی شد. مهدی برادران معاون وزارت صمت در این رویداد بیان کرد: برنامه راهبردی در حوزه رشد تولید و هم رشد صادرات و افزایش کیفیت هدف‌گذاری کمی سالانه وجود دارد برنامه‌ای که با کمک بخش خصوصی و انجمن‌های تخصصی تهیه‌ شده و توسط مجموعه‌های زی ربط دولتی و انجمن‌های علمی و خصوصی و حوزه‌های دانش‌بنیان رصد خواهد شد و فعالیت و اقدامات آن به استحضار اصحاب صنعت خواهد رسید.

وی بیان کرد:  سال گذشته ۱۵ هزار و پانصد کالا ثبت‌شده بود امسال به ۳۱ هزار و هشت‌صد شناسه کالا دست‌یافتیم که به‌صورت رسمی ثبت‌شده است. نشان‌گر این است که در یک سال اخیر تنوع محصولات افزایش‌یافته است علاوه بر رشد تولید رشد صادرات قابل‌توجه ای نیز داشتیم. سال ۱۴۰۲ نسبت به ۹ ماهه سال قبل ۳۲ درصد رشد صادرات وجود داشته است. که به عدد ۱۰۸ میلیون دلار  صادرات در ۹ ماهه دست پیداکرده‌ایم که امید است در ۳ ماهه آخر این عدد رشد کند.

معاون صمت بیان کرد: در بازدید که از واحدهای داخلی انجام شد سهم بازار که قبلاً در کشور این  صنعت را نداشته‌ایم را مشاهده کردیم. مسئولین نیز  برنامه‌ریزی خوبی در این زمینه داشته‌اند که با استفاده از فرصت‌های جدیدی ایجادشده با دیپلماسی کشورهای مختلف در قالب پیمان اوراسیا و پیمان‌های مشابهی که درماه های اخیر توانسته‌ایم ایجاد کنیم موفق شدیم  عدد صادرات را بالاتر ببریم.

برادران اظهار کرد:  یکی از نکات در کنار مسئله شناسه گذاری بحث نشان‌ها است. مردم به نشان‌های داخلی اعتماد کرده‌اند. بسیاری از محصولات به‌ویژه در حوزه عطر و ادکلن قابلیت رقابت با محصولات خارجی رده یک دنیا است. که با قیمت بسیار خوبی در اختیار مشتریان قرار داده می‌شود. در حوزه محصولات آرایشی واردات ممنوع است به‌جز اینکه مواد اولیه را وارد می‌کنیم، در حال تلاش هستیم که با همکاری واحدهای مواد اولیه آن را هم داخلی سازی کنیم و همچنین سرمایه‌گذاری خوبی در دو سال اخیر صورت گرفته که انشالله در آینده هم با  ارائه تسهیلات بانکی  و هم ایجاد فرصت‌های جدید جهت سرمایه‌گذاری در اختیار قرار خواهیم داد.

وی بیان کرد در نظر داریم تا  سرمایه از کشور خارج نشود و بتوانیم در این حوزه از فرصت‌های موجود استفاده کنیم.

برادران بیان کرد: شبکه‌های فروش اینترنتی با الزاماتی که سازمان غذا و دارو و سازمان معاونت توسعه صنعت تجارت دارند می‌توانند از شبکه‌های مکمل استفاده شوند مشروط به اینکه شناسایی شوند و کالا را درج کنند و خدای‌نکرده کالای تقلبی و کالای قاچاق در آن شبکه‌ها عرضه نشود و ضمانت‌هایی که مدنظر ماست اعمال‌شده و به کمک صنعت آیند.

اما صحبت‌های معاون محترم وزارت صمت ایده آل گرایانه و به دور از واقعیت نموند می‌نماید چراکه در بازار لوازم‌آرایشی و بهداشتی ایران متأسفانه بخش قابل‌توجهی از کالاها به‌صورت قاچاق و غیرقانونی و بدون بررسی و تأیید وزارت بهداشت وارد بازار می‌شوند. با توجه به اینکه کشور ما بسیار گسترده است و نظارت بر محصولات قاچاق واردشده به بازار بسیار دشوار است. اینکه ما بتوانیم به‌طور کامل از قاچاق کالا جلوگیری کنیم امکان‌پذیر نیست چراکه کشور ما با ۱۵ کشور دیگر همسایه است و مرزهای مشترک زیادی داریم. امکان اینکه ما بتوانیم قاچاق و تولید غیربهداشتی در این صنعت را به‌طور کامل کنترل کنیم وجود ندارد؛ اما با نظارت درست مسئولان اگر بخواهیم سعی کنیم که آن را به حداقل برسانیم.

بازار محصولات آرایشی و بهداشتی، در مقایسه با سایر بازارها، بیشترین فاصله قیمتی بین تولیدکننده و مصرف‌کننده را دارد. بااینکه بسیاری از محصولات این بازار از راه قاچاق وارد می‌شوند یا در داخل کشور تولید می‌شوند، اما قیمت لوازم‌آرایشی همچنان در حال افزایش است و حتی گاهی از محصول اصل و کشور مبدأ گران‌تر به دست مصرف‌کننده در ایران می‌رسد.

اگرچه بیشترین مصرف محصولات آرایشی و بهداشتی در خاورمیانه رخ می‌دهد، اما برخی از تولیدکنندگان اصلی در اروپا و آمریکا واقع‌ شده‌اند. ایران نیز در حوزه مصرف لوازم‌آرایشی جایگاه دوم در دنیا را دارد. چندی پیش، یک گزارش منتشر شد که در آن به واردات لوازم‌آرایشی با استفاده از ارز دولتی اشاره‌شده بود. طبق این گزارش، در ۱۰ ماه ابتدای سال جاری، حجم واردات "فرآورده‌های آرایشی ناخن دست‌وپا" حدود ۴۶ تن بوده و ارزش آن به معادل ۳۲۷ هزار دلار یا ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان تخمین زده‌شده است. این محصولات اصلی‌ترین خروجی آلمان، فرانسه و ترکیه بوده است. به گزارش گمرک ایران، در همین مدت حدود ۲۷ تن دستمال مرطوب بهداشتی و آرایشی واردشده است که ارزش آن حدود ۱۹۱ هزار دلار یا ۷۳۰ میلیون تومان بوده است. همچنین، حجم واردات "ظروف بسته‌بندی برای محصولات آرایشی و بهداشتی" حدود ۱۰۶۰۰ تن بوده و ارزش آن به معادل ۳ میلیون و ۲۳۵ هزار دلار یا ۱۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان تخمین زده‌شده است.

باید توجه داشت که این گزارش از سوی گمرک اعلام‌شده بود ولی حمید مقیمی، رئیس انجمن واردکنندگان کالاهای آرایشی و بهداشتی ایران، آن را تکذیب کرده بود. وی ادعا کرده بود که سازمان غذا و دارو مجوزی برای واردات محصولات آرایشی با استفاده از ارز ۴۲۰۰ تومانی صادر نکرده و این خبر از پایه غلط است. اما یک گزارش جدید توسط نهادهای مربوطه تهیه‌شده است که نشان می‌دهد این واردات بدون مجوز سازمان غذا و دارو انجام‌شده است. کیانوش جهان پور، سخنگوی سازمان غذا و دارو، تأکید کرده است که مجوزی که برای کالاهای سلامت‌محور غیر از دارو و تجهیزات پزشکی صادر می‌شود، فقط به‌منظور تأیید سلامت و ایمنی آن‌هاست و هیچ ارتباطی به تخصیص ارز و مسائل مشابه ندارد. او بیان کرده است که سازمان غذا و دارو فقط در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی مسئولیت نظارت دارد و در سایر موارد سبا توجه به تحولات اخیر در خصوص واردات لوازم‌آرایشی با استفاده از ارز دولتی در ایران، می‌توان گفت که گزارش‌های متناقضی وجود دارد. گمرک ایران در گزارش خود مشخصاتی از حجم و ارزش واردات لوازم‌آرایشی اعلام کرده است، اما رئیس انجمن واردکنندگان کالاهای آرایشی و بهداشتی ایران این گزارش را تکذیب کرده است. حال با این برنامه راهبردی که تمرکز زیادی در صادرات لوازم آرایشی دارد، آیا تکلیف  قاچاق و لوازم آرایشی غیرقانونی و وارداتی نیز سروسامان خواهد یافت؟ خبرنگار گسترش نیوز به‌زودی این برنامه و مشکلات واردات و صادرات را پیگیری خواهد کرد. در صورت داشتن هرگونه انتقاد و پیشنهاد پیام خود را از این طریق بیان کنید.