کاهش نرخ بهره بین بانکی / جهت دهی بانک مرکزی جواب می دهد؟

بانک مرکزی در گزارش جدید خود اعلام کرده است که نرخ بهره بین‌بانکی در هفته منتهی به تاریخ ۲۰ دی ماه با کاهش ۲ صدم درصدی به میزان ۲۳.۴۱ درصد رسیده است. این نرخ کاهش یافته، نشان دهنده تنظیمات سیاست پولی بانک مرکزی است که به منظور کنترل عرضه پول و تنظیم شرایط اقتصادی اتخاذ می‌شود. بیشترین نرخ بهره در سال جاری مربوط به ۵ مهرماه بوده است که به میزان ۲۳.۸ درصد رسیده بود. این اطلاعات نشان می‌دهد که بانک مرکزی تلاش می‌کند با تنظیم نرخ بهره بهینه، اقتصاد را در مسیر پایداری نگه دارد.

نرخ بهره بین بانکی در تاریخ ۶ و ۱۳ دی ماه به ۲۳.۵۹ درصد و ۲۳.۳۴ رسیده بود. طبق اعلام بانک مرکزی نرخ بهره بین بانکی در تاریخ‌های ۲۹، ۲۲، ۱۵ و ۸ آذرماه به ترتیب ۲۳.۵۵، ۲۳.۴۴، ۲۳.۴۳ و ۲۳.۵۴ درصد بوده است. این نرخ در ۱ آذرماه، ۲۳.۶۰ درصد بوده است.

این نرخ در هفته منتهی به ۲۴ آبان ماه، ۲۳.۶۳ درصد و در هفته منتهی به ۱۷ آبان ماه، ۲۳.۵۶ درصد بوده است. این نرخ ۱۰ آبان ماه، ۲۳.۶۰ درصد و این نرخ در هفته منتهی به ۳ آبان ماه، ۲۳.۷۱ درصد بوده است. نرخ بهره بین بانکی در هفته منتهی به ۲۶ مهرماه، ۲۳.۷۲ درصد بود. این نرخ در هفته منتهی به ۱۹ مهرماه به ۲۳.۷۶ درصد، هفته پیش از آن ۲۳.۷۵ درصد بوده است.

نرخ بهره بین بانکی در پایان هفته منتهی به ۵ مهر ماه با رکوردشکنی ۱۰ سال به ۲۳.۸۰ درصد افزایش یافته بود. این نرخ در پایان هفته منتهی به ۲۹ شهریور ماه به ۲۳.۶۹ درصد رسیده بود.

نرخ بهره بین بانکی در هفته منتهی به ۲۲ شهریورماه نیز با افزایش ۷ صدم درصدی به ۲۳.۶۲ درصد افزایش یافته بود. این نرخ طی هفته منتهی به ۱۵ شهریورماه با کاهش به ۲۳.۵۵ درصد رسیده بود. نرخ سود در هفته منتهی به ۸ شهریورماه نیز با کاهش ۲ صدم درصدی به ۲۳.۵۷ درصد رسید. این نرخ طی هفته منتهی به ۱ شهریورماه با افزایش به ۲۳.۵۹ درصد رسیده بود. نرخ بهره بین بانکی طی دو ماه گذشته روند نوسانی داشته است.

کمترین نرخ این بازار در سه ماه اخیر، حوالی ۲۳.۴ بوده است. روند صعودی نرخ بهره بین‌بانکی از بهمن ماه سال گذشته آغاز شد؛ از هفته منتهی به ۳۰ آذرماه، نرخ سود بین‌بانکی وارد کانال ۲۱ درصدی شده و تا هفته منتهی به ۱۹ بهمن ماه در همین کانال در نوسان بود، ولی از ۲۶ بهمن ماه این نرخ رکورد جدیدی در کانال ۲۲ درصدی به ثبت رساند و حالا این نرخ در کانال ۲۳ درصدی در نوسان است.

با افزایش نرخ بهره بانکی در هفته گذشته، به نظر می‌رسد بانک مرکزی برای کنترل عملیات بانک‌ها در بازار بین بانکی مجبور به افزایش نرخ بهره شده است. نرخ بهره بین بانکی رکورد سال‌های گذشته خود را شکسته و به سقف کریدور نزدیک شده است.

بانک مرکزی در واکنش به افزایش نرخ سود بین‌بانکی، کریدور این نرخ را که پیش از این از ۱۴ تا ۲۲ درصد بود به ۱۷ تا ۲۴ درصد افزایش داد، نرخ بهره بین‌بانکی بار دیگر به سقف کریدور جدید خود نزدیک می‌شود و باید دید که بانک مرکزی اجازه شکسته شدن این سقف را خواهد داد یا خیر.

در حال حاضر بانک‌های مرکزی دنیا در سیاست‌گذاری پولی یک کریدور نرخ بهره تعریف می‌کنند، کف و سقفی تعریف شده و معمولا نرخ بهره هدف، در وسط این کریدور تعیین می‌شود، به عنوان مثال نرخ بهره هدف ۱۸ درصد است.

در صورت مدیریت صحیح، طبیعتا نرخ بهره در بازار بین بانکی از این سقف کریدور نباید بالاتر برود یا از کف آن به عدد پایین‌تری برسد.

بانک‌های مرکزی در حال حاضر هدف‌گذاری تورمی انجام می‌دهند و این موضوع متعارف است، به عنوان مثال اعلام می‌کنند، نرخ تورم هدف، ۲۲ درصد است و با همین نرخ بهره، به آن هدف می‌رسند و به اقتصاد جهت‌دهی می‌کنند؛ پس نرخ بهره بین بانکی که به آن لنگر اسمی گفته می‌شود، ابزاری برای کنترل و هدف‌گذاری تورم است که در همه دنیا از آن استفاده می‌کنند.