آمارعجیب از تبدیل آب شرب به فاضلاب

وضعیت آب تهران در شرایط مناسبی قرار ندارد و گزارش ها و آمارهای جدید، نشان می دهد که بیش از ۸۰ درصد آب شرب تهران، تبدیل به فاضلاب می شود.

معاون بهره‌برداری شرکت فاضلاب تهران با بیان اینکه درصد تبدیل آب به فاضلاب بستگی به مصرف آب در هر منزل و نوع استفاده از آب دارد، گفت: میانگین درصد تبدیل آب به فاضلاب در منازل حدود ۷۰-۸۰ درصد است. با این حال، این درصد ممکن است در مناطق و شرایط مختلف متغیر باشد.

سید مرتضی احتشامی با بیان اینکه بازچرخانی آب به معنای بازیافت و استفاده مجدد از آب‌های استفاده شده است، گفت: بازچرخانی آب از لحاظ بهداشتی و سلامتی تأثیر منفی به همراه ندارد و در بسیاری از موارد می‌تواند به حفظ محیط زیست و منابع آبی و کاهش استفاده از آب تصفیه شده کمک کند.

وی ادامه داد: بازچرخانی آب به طور معمول با این هدف انجام می‌شود تا آب را از آلودگی‌ها و آلاینده‌هایی که به صورت معلق یا محلول دارد، پاک و برای استفاده مجدد آن در مصارفی مانند صنایع، کشاورزی، فضای سبز شهری، تغذیه آبخوان و... آماده کند.

وی با بیان اینکه در برخی از مصارف خاص ممکن است استانداردهای لازم فراتر از میزان تصفیه متعارف باشد، افزود: این احتمال وجود دارد که توقعات بهداشتی و سلامتی را تحت تأثیر قرار دهند. سیستم‌های بازچرخانی آب معمولاً طراحی شده‌اند تا این مسائل را به حداقل برسانند و آب را برای استفاده سالم و بهداشتی مجدد آماده کنند.

وی با اشاره به انواع تقسیم‌بندی تصفیه فاضلاب یادآورشد: در روش نخست تصفیه متعارف فاضلاب، فرآیندهای تصفیه بر عهده عوامل محیطی قرار می‌گیرد. یعنی فاضلاب خام در محیط رها شده و پس از گذشت مدت زمان بسیار طولانی و مطابق با ظرفیت خودپالایی موجود در محیط زیست مانند میکروارگانسیم‌ها، خاک و... تصفیه شود. این روش به عللی همچون عدم توازن بین میزان فاضلاب تولیدی در جوامع با ظرفیت خودپالایی زمین، مشکلات عدیده زیست‌محیطی مانند تجمع حشرات و عوامل بیماری‌زا، در حال حاضر کاربری ندارد.

معاون بهره‌برداری شرکت فاضلاب تهران به روش دیگر مبنی بر جمع‌آوری فاضلاب از مبدا تولید (خانگی یا صنعتی) به صورت بهداشتی و امن و انتقال به تصفیه‌خانه اشاره کرد و یادآور شد: طی فرآیندهایی تمامی آلودگی‌ها و مواد زائد آن حذف می‌شود. به طورکلی عملیات و فرآیندهای تصفیه فاضلاب شامل: تصفیه فیزیکی، تصفیه بیولوژیکی و تصفیه شیمیایی است. در تصفیه فیزیکی با انجام عملیات آشغالگیری و دانه‌گیری، ذرات معلق بزرگ مانند شن و ماسه و... از فاضلاب جدا شده و بعد از طی فرآیندهای بیولوژیکی با استفاده از میکروارگانیسم‌های موجود در فاضلاب، تجزیه و حذف مواد آلی انجام می‌شود و کدورت آن به حداقل ممکن می‌رسد.

طبق اعلام وزارت نیرو، احتشامی با بیان اینکه در طی فرآیندهای بیولوژیکی، بسته به کاربری در نظر گرفته برای پساب خروجی، ممکن است حذف فسفر و نیترات نیز انجام شود، افزود: در مرحله پایانی فاضلاب دیگر هیچ شباهتی از نظر رنگ، بو و کدورت به شرایط اولیه آن ندارد، مورد تصفیه شیمیایی قرار گرفته و با استفاده از کلر یا سایر مواد گند زدا، فرآیند گندزدایی و حذف عوامل بیماری‌زا از پساب نیز انجام می‌گیرد.

معاون بهره‌برداری شرکت فاضلاب تهران خاطرنشان کرد: برخی از موارد که برای کاربرد پساب، نیاز به رعایت استانداردهای بالاتری است، از فرآیندهای تصفیه پیشرفته مانند نانوفیلتراسیون، فیلترهای کربن فعال نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

احتشامی در ارتباط با اینکه استاندارد خروجی فاضلاب در ایران به استناد ماده ۵ آیین‌نامه جلوگیری از آلودگی آب، با همکاری وزارتخانه‌های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نیرو، صنعت، معدن و تجارت، کشاورزی توسط سازمان محیط زیست تهیه و تدوین شده است، یادآور شد: این استاندارد در سه سطح «تخلیه به آب‌های سطحی»، «تخلیه به چاه جاذب» و «مصارف کشاورزی و آبیاری» حدودی را برای مواد آلوده‌کننده موجود در پساب خروجی در نظر گرفته است. بر این اساس در حال حاضر در تمامی تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در سطح شهر تهران، پایش روزانه و مستمر کیفیت پساب خروجی به منظور حصول اطمینان از رعایت حدود اعلامی در استاندارد ذکر شده انجام می‌شود.

وی در مورد تصفیه‌خانه‌های فعال فاضلاب تصریح کرد: تصفیه‌خانه فاضلاب شهرک قدس، تصفیه‌خانه فاضلاب محلاتی، تصفیه‌خانه فاضلاب اکباتان، تصفیه‌خانه فاضلاب زرگنده، تصفیه‌خانه فاضلاب قیطریه، تصفیه‌خانه فاضلاب صاحبقرانیه، مدول ۱-۶تصفیه خانه فاضلاب جنوب تهران، تصفیه‌خانه فاضلاب فیروزبهرام جزو واحدهای فعال، مدول ۷ و ۸ تصفیه‌خانه جنوب تهران در حال احداث و تصفیه خانه فاضلاب جنگلبانان از واحدهای آماده بهره‌برداری است.

او با بیان اینکه درصد تبدیل آب به فاضلاب بستگی به مصرف آب در هر منزل و نوع استفاده از آب دارد، خاطرنشان کرد: میانگین درصد تبدیل آب به فاضلاب در منازل حدود ۷۰-۸۰ درصد است. این به این معنی است که حدود ۷۰-۸۰ درصد آب مصرفی در منازل به فاضلاب تبدیل می‌شود. با این حال، این درصد ممکن است در مناطق و شرایط مختلف با توجه به فرهنگ مصرف آب، نوع کاربری آب اعم از اینکه مصارف انسانی باشد یا برای آبیاری باغچه، متغیر باشد.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر، پساب تولیدی تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهر تهران، قابلیت استفاده در صنایع و همچنین مصارف مورد نیاز شهرداری‌ها را دارد، افزود: بخشی از پساب تولیدی تصفیه‌خانه فاضلاب جنوب تهران، هم‌اکنون به پالایشگاه تهران فروخته می‌شود. بخشی از پساب تولیدی تصفیه‌خانه‌های محلی نیز در جهت مصرف آبیاری فضای سبز شهری به شهرداری‌ها واگذار می‌شود.

وی یادآور شد: بیش از ۸۰ درصد پساب در بخش کشاورزی، آبیاری فضای سبز و آب‌های سطحی استفاده می‌شود.