همکاری اقتصادی ایران و پاکستان/ خط لوله گاز به کجا رسید؟

ابراهیم رئیسی، در طی سفری به پاکستان، قرار است پیرامون مسائل مهمی مانند خط لوله انتقال گاز و ... با همتای خود دیدار و گفت و گو کند.

ایران و پاکستان با توجه به روابط عمیق دوستانه و برادرانه‌ای که طی سال‌های متمادی داشته‌اند در تلاش هستند تا روابط خود را در چارچوب همکاری‌های سیاسی و اقتصادی تقویت بخشند و اهمیت راهبردی مناسبات دوجانبه می‌تواند تحکیم بخش ادامه سیاست‌ها و حسن روابط دو کشور در آینده باشد.

روابط تاریخی و دیرینه ایران و پاکستان به‌عنوان دو همسایه با اشتراکات فرهنگی، تاریخی و جغرافیایی همواره محیط امنی برای هر دو کشور رقم زده است، در حال حاضر با توجه به شرایط حساس منطقه‌ای و جهانی قطعا سفر رئیس‌جمهور به اسلام آباد از اهمیت ویژه ژئوپلیتیکی و بین‌المللی برخوردار است. 

شاید بتوان این سفر را آغاز روابط راهبردی میان ایران و پاکستان عنوان کرد که منجر به تقویت مناسبات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بین دو کشور شود و توطئه‌های دشمنان را خنثی کند. 

مبارزه با تروریسم، امنیت مرزها، موضوعات اقتصادی به ویژه خط لوله گاز، مسائل دو جانبه و موضوعات مرتبط با همسایگان به ویژه افغانستان مهم‌ترین مسائلی است که مقامات دو کشور می‌توانند درباره آن‌ها رایزنی کرده و نتایج آن موجب تقویت مناسبات ایران و پاکستان شود. 

نوذر شفیعی کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به سفر رئیس‌جمهور به اسلام آباد اظهار داشت: تقریبا در میان همسایگان ایران هیچ کشوری به اندازه پاکستان روابطش با ایران امن و آرام نیست، این مساله نیز ریشه در تاریخ، جغرافیا و فرهنگ دارد. اساسا پاکستانی‌ها برای ایران ارزش و احترام بالایی قائل هستند و  پاکستان خود را بخشی از گهواره تمدنی ایران می‌داند، در واقع نگاه احترام‌آمیزی برای ایران قائل هستند. 

وی تصریح کرد: به لحاظ پیشینه تاریخی روابط دو کشور ایران اولین کشوری بود که در سال ۱۹۴۷ پاکستان را به رسمیت شناخت، حتی ایران در زمان جنگ‌های میان هند و پاکستان به نوعی جانب پاکستان را گرفت. همچنین پاکستان اولین کشوری بود که بعد از انقلاب، نظام جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت شناخت. در جریان جنگ تحمیلی نیز اگر نگوییم از ایران جانبداری کرد اما عملکردش نوعی جانبداری از ایران بود. 

این استاد دانشگاه همچنین بیان کرد: در زمانی هم که پاکستان آزمایش اتمی خود را انجام داد، ایران اولین کشوری بود که به پاکستان تبریک گفت حال آن‌که کشورهای دیگر پاکستان را تحریم کردند. بنابراین این تحولات نقاط عطفی را در روابط دو کشور رقم زده است.

شفیعی در ادامه اظهار داشت:‌ لازم است در جریان سفر رئیس‌جمهور به پاکستان به این نکته توجه شود که اسلام آباد در شرایط فعلی با چه چالش‌هایی مواجه است. پاکستان چه ظرفیت‌هایی را به لحاظ قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری دارد. بهبود شرایط اقتصادی پاکستان به عنوان بخشی از امنیت ملی این کشور در نظر گرفته شده است،‌ ایران با درک این واقعیت می‌تواند به پاکستان کمک کند و زمینه‌های لازم برای گسترش مناسبات اقتصادی فراهم شود. 

شفیعی همچنین گفت: پاکستان به شدت به انرژی نیاز دارد و برای صلح و ثبات در پاکستان مهم است بخشی از انرژی خود را از طریق قطر با هزینه بالا به صورت نامطمئن وارد می‌کند اما خط لوله زمینی می تواند منبع مطمئن‌تری باشد. البته پاکستان در این زمینه دو مشکل دارد یکی نیاز به گاز دارد دیگری فشار آمریکا به پاکستان است. بنابراین پاکستان باید بین این دو دست به انتخاب بزند و بهتر که آمریکا را وادار کند به دلیل نیاز مبرم پاکستان به گاز آن را از تحریم‌ها معاف کند.