آشوب در بازار ارز / آژیر قرمز به صدا درآمد

محمدرضا پورابراهیمی، نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: امیدواریم که بانک مرکزی و وزارت اقتصاد قادر باشند در شرایط بهتری تأثیرات تورم ارز بر جامعه را که به شدت آن‌ها را به چالش کشیده است، کاهش دهند و مشکلات را حل کنند.

او در نشست علنی امروز (دوشنبه- ۳ اردیبهشت) مجلس شورای اسلامی در تذکری با اشاره به اهمیت و جایگاه سیاست‌های ارزی در کشور و لزوم تصمیم گیری برای آن، گفت: اگر با سیاست‌هایی که بانک مرکزی در قبال مسئله ارز اتخاذ کرده پیش برویم، نگرانی ما برای افزایش التهابات ارزی به مراتب بیشتر خواهد شد.

پورابراهیمی با اشاره به پیش‌بینی‌های کمیسیون اقتصادی درباره مسئله ارز در سال گذشته، بیان کرد: این پیش‌بینی‌ها در حال تحقق است. طبیعتا انتظار داریم رئیس جمهور و بانک مرکزی بر اساس تجارب علمی، اجرایی و سند تحول دولت مردمی، دولت سیزدهم مسیر حرکت ارزی کشور را مدیریت کرده و التهابات در این بازار را کاهش دهد.

او با بیان اینکه التهابات بازار ارز حتما قابل مدیریت است، افزود: امیدواریم بانک مرکزی و وزارت اقتصاد بتوانند در شرایط بهتری آثار تورمی ارز بر مردم را که به شدت آن‌ها را دچار چالش کرده برداشته و مشکلات را کاهش دهند.

وی با اشاره به نامه نگاری کمیسیون اقتصادی با رئیس جمهور درباره ارائه راهکار‌های لازم جهت بهبود بازار ارز، ادامه داد: امیدواریم این موارد مورد ذکر اجرایی و عملیاتی شود.

پورابراهیمی در نشست علنی روز گذشته (یکشنبه- ۲ اردیبهشت‌) مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به جلسه‌ای پیرامون موضوعات ارزی که به تدبیر رئیس مجلس میان نمایندگان و دولت تشکیل شد، گفت: مجلس به دنبال اصلاح و تغییر سیاست‌های ارزی بانک مرکزی است تا شاهد کاهش التهابات در این بازار باشیم.

 رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: با اصلاح سیاست‌های ارزی می‌توانیم التهاب را به شدت کاهش دهیم و وضعیت را از شرایط کنونی خارج کنیم.

وی افزود: از آقای رییس مجلس درخواست دارم بعد از بررسی‌های کارشناسی نشست مشترک نمایندگان را در دستور کار قرار دهند و ان شاءالله اتفاقات مثبتی در این حوزه رقم بخورد.

 خلاء شاخص انتظارات تورمی در ایران

به نقل از کارشناسان مرکز پژوهش‌ها، سیاستگذار پولی می‌تواند با کنترل انتظارات تورمی در بلندمدت، از نوسانات کوتاه مدت تورم برای ایجاد ثبات در اقتصاد استفاده کند. به عبارت دیگر تا زمانی که سیاستگذار از انتظارات تورمی در بلندمدت آگاه باشد، می‌تواند برای ایجاد ثبات در کوتاه مدت سیاست‌های پولی خود را بهتر اجرا  کند. در نهایت نیز یکی از دلایلی که سیاستگذاران تمایل دارند انتظارات را کنترل کنند، همان امکان فراهم شدن بستر مناسب‌تری برای اجرای سیاست‌های پولی است.

به رغم اهمیت فزاینده شاخص انتظارات تورمی، این شاخص در ایران محاسبه نمی‌شود یا حداقل اعلام عمومی نمی‌شود درحالیکه با اعلام عمومی این شاخص، سیاستگذار می‌تواند سیاست پولی را در جهت شکل‌دهی به انتظارات تورمی تنظیم کند. به همین جهت نیز محاسبه این شاخص در ایران احتمالا بتواند کمک قابل توجهی به بهبود سیاستگذاری‌ها کند.

انتظارات تورمی از چه طریقی قابل محاسبه است؟

محاسبه این شاخص به طور کلی از سه روش قابل انجام است. اولین روش استفاده از پرسشنامه خانوار است که در آن سوالاتی در خصوص تصور افراد از وضعیت قیمت‌ها در شرایط کنونی و انتظار آن‌ها از روند تغییرات کوتاه مدت و بلندمدت قیمت‌ها پرسیده می‌شود. نکته مهم در برآورد شاخص از این روش، تداوم و پایداری سنجش نظرات خانوارها در طول زمان است.

یک روش دیگر استفاده از بازار اوراق بهادار خصوصا بازارهای آتی است. در برخی کشورها اوراقی با عنوان اوراق قرضه مصون از تورم وجود دارد که با استفاده از آن می‌توان انتظارات تورمی را برآورد کرد اما این ابزار در ایران وجود ندارد. این درحالیست که در غیاب این اوراق می‌توان از قیمت‌های بازارهای آتی استفاده کرد و شاخص انتظارات تورمی را تخمین زد.

روش آخر که روش مورد پیشنهاد مرکز پژوهش‌ها نیز هست، استفاده از نتایج سرچ گوگل است چراکه نسبت به پرسشنامه‌ها به روز تر بوده و آشکارکننده ترجیحان واقعی مردم تلقی می‌شود. در این روش با استفاده از مدلسازی نتایج جست‌وجوی کلماتی مانند نرخ ارز، تورم و ... شاخص انتظارات تورمی برآورد می‌شود.

 نتایج کارشناسی مرکز پژوهش‌ها نشان می‌دهد هرچند ایران به لحاظ برخورداری از یک پرسشنامه با سابقه طولانی و بازارهای آتی با چالش مواجه است اما با استفاده از روش‌ها و داده‌های موجود امکان برآورد انتظارات تورمی را دارد.