فقیر و غنی در آتش تورم می سوزند / تورم ماهانه چند درصد افزایش یافته است ؟

در فروردین ۱۴۰۳، نرخ تورم ماهانه کل کشور به ۲.۶۳ درصد رسیده و در مقایسه با اسفند سال گذشته، افزایشی را نشان می‌دهد. این رقم مربوط به میانگین تغییر ماهانه قیمت‌ها در سراسر کشور است و اگر تورم برای هر دسته هزینه‌ای به طور جداگانه محاسبه شود، نتایج متفاوتی به دست خواهد آمد.

در رده‌بندی دهک‌های هزینه‌ای، دهک اول نماینده فقیرترین و دهک دهم نماینده ثروتمندترین ۱۰ درصد جامعه است. گزارش جدید مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم ماهانه فروردین سال جاری در دهک اول کمترین و در دهک دهم بالاترین سطح خود را به ثبت رسانده است. با این حال، اگر به مقایسه این نرخ‌ها با اسفند ۱۴۰۲پرداخته شود مشخص می‌شود که اگر چه دهک اول کمترین تورم ماهانه را میان سایر دهک‌ها دارد اما در این یک ماه تورم آن بیش‌تر از دهک دهم بالا رفته است.

بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که در دهک‌های بالایی کالاهای غیرخوراکی نقش بیش‌تری در افزایش تورم ماهانه داشته‌اند در حالی که هر چه به دهک‌های ابتدایی نزدیک‌تر می‌شویم، سهم کالاهای خوراکی از تورم بالاتر می‌رود.

جای فقیر و غنی در رده‌بندی تورم ۱۴۰۳

اولین گزارش مرکز آمار از وضعیت تورم در فروردین ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که تورم ماهانه کل کشور نسبت به اسفند ماه ۰.۶۳ واحد درصد افزایش یافته و به ۲.۶۳ درصد رسیده است.

حال اگر تمام خانوارهای کشور را به ترتیب هزینه‌‌های سالانه، از کم به زیاد مرتب کنیم و هر ۱۰ درصد را در یک گروه قرار دهیم، دهک‌های هزینه‌ای به دست می‌آیند. در این دهک‌ها، دهک اول نماینده ۱۰ درصد از فقیرترین و دهک دهم نماینده ۱۰ درصد از ثروتمندترین خانوارهای جامعه است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که در فروردین سال جاری، کم‌ترین تورم ماهانه ۲.۴۴ درصد بوده که به نام دهک اول ثبت شده است. بنابراین قیمت سبد مصرف ۱۰ درصد از فقیرترین خانوارها در فروردین ۲.۴ درصد نسبت به اسفند افزایش یافته است. این رقم نسبت به سایر دهک‌ها کمتر است و هر چه به دهک دهم نزدیک‌تر شویم تورم ماهانه افزایش می‌یابد.

برای مثال این نرخ در دهک سوم به ۲.۵ درصد و در دهک نهم به ۲.۶ درصد رسیده است. در نهایت، تورم ماهانه دهک دهم 2.7 درصد برآورد شده که نسبت به سایر دهک‌ها بالاتر است. اما چه کالاهایی بیش‌تر باعث بالا رفتن تورم در خانوارهای مختلف شده است؟

طبق داده‌های به دست آمده از مرکز آمار، در دهک‌های ثروتمند سهم کالاهای غیرخوراکی و خدمات از تورم ماهانه بالاتر است و در مقابل، هر چه به سمت دهک‌های فقیرتر حرکت کنیم سهم کالاهای خوراکی از شاخص بیش‌تر می‌شود. یکی از علل بروز این رخداد، تفاوت خانوارهای فقیر و غنی در الگوی مصرف است. فقرا به دلیل کمبود درآمدی که دارند به ناچار فقط به خرید اقلام ضروری که بخش عمده آن خوراکی است می‌پردازند در حالی که ثروتمندان می‌توانند بعد از رفع نیازهای خوراکی به خرید اقلام غیرخوراکی و خدماتی نیز بپردازند.

تغییر معادلات تورمی در فروردین ۱۴۰۳ نسبت به اسفند ۱۴۰۲

به طور کلی، تورم ماهانه همه دهک‌ها در فروردین سال جاری نسبت به اسفند ماه افزایش یافته است. با این که پایین‌ترین تورم ماهانه مربوط به دهک اول و بالاترین سطح آن مربوط به دهک دهم است، افزایش تورم از اسفند تا فروردین در دهک‌های فقیر شدیدتر بوده است.

به بیان دیگر، با این که تورم ۲.۴ درصدی دهک اول از سایر دهک‌ها پایین‌تر است اما این نرخ پس از یک افزایش ۰.۸۲ درصدی نسبت به اسفند سال قبل محقق شده است. در حالی که تورم ۲.۷ درصدی دهک اول (به عنوان بالاترین نرخ بین دهک‌ها)، تنها ۰.۵۱ واحد درصد نسبت به اسفند شاهد افزایش بوده است. یعنی بیش‌ترین افزایش تورم در دهک‌های فقیر و کمترین افزایش تورم در دهک‌های ثروتمند رخ داده است.