مبادلات تجاری ایران و هند در مسیر صعود / واردات از این کشور رکورد زد

جدیدترین آمار  منتشر شده از سوی وزارت بازرگانی و صنعت هند نشان می‌دهد که کل مبادلات تجاری این کشور با ایران در دو ماهه نخست سال جاری به ۳۷۷ میلیون دلار رسیده است.

مبادلات تجاری ایران و هند در ماه‌های ژانویه و فوریه ۲۰۲۴ با رشد ۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده است. ارزش تجارت دو کشور در دو ماهه نخست سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۳۵۸ میلیون دلار اعلام شده بود.

صادرات هند به ایران در دو ماهه نخست ۲۰۲۴ با رشد ۲۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و به ۲۶۹ میلیون دلار رسیده است. هند در مدت مشابه سال قبل ۲۲۴ میلیون دلار کالا به ایران صادر کرده بود.

اما واردات هند از ایران در ماه‌های ژانویه و فوریه سال جاری میلادی افت ۱۹ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته و به ۱۰۸ میلیون دلار رسیده است. هند در ماه‌های ژانویه و فوریه سال قبل ۱۳۴ میلیون دلار کالا از ایران وارد کرده بود.

برنج، میوه و کنجاله دانه‌های روغنی مهم‌ترین کالاهای صادراتی هند به ایران در دو ماهه امسال بوده است. هند در این دوره ۱۳۴ میلیون دلار برنج، ۶۰ میلیون دلار کنجاله، ۱۸ میلیون دلار میوه و ۷ میلیون دلار چای به ایران صادر کرده است.

میوه، مواد خام تولید رنگ، و فرآورده‌های نفتی نیز مهم‌ترین کالاهای وارداتی هند از ایران در دو ماهه نخست ۲۰۲۴ بوده‌اند. هند ۵۸ میلیون دلار میوه، ۱۷ میلیون دلار مواد خام تولید رنگ و ۱۱ میلیون دلار فرآورده‌های نفتی از ایران در این مدت وارد کرده است.

صادرات گاز ایران به هند

همچنین پس از سفر ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم، به پاکستان، بار دیگر موضوع صادرات گاز ایران به هند از سر گرفته شد. موضوعی که با توجه به چالش‌های تاریخی هند و پاکستان تاکنون چندان موفقیت‌آمیز نبوده است. 

با این حال صادرات گاز از ایران به هند، از اهمیت زیادی برخوردار است؛ چراکه می‌تواند سود زیادی برای کشور داشته باشد. اما این اتفاق در حال حاضر، به دلیل چالش‌های تاریخی و سیاسی پاکستان به هند از زمین میسر نیست و فقط از طریق کشتی امکان‌پذیر است که هزینه زیادی دارد و چندان به‌صرفه نیست.

در حال حاضر اصلی‌ترین کشور‌های واردکننده گاز از ایران، عراق و ترکیه هستند. حال هند با توجه به نیاز گازی که دارد هم می‌تواند جزو کشورهای اصلی واردکننده گاز از ایران باشد. بر این اساس، در حال حاضر، ایران قصد دارد صادرات گاز به کشور هند را آغاز کند.

در طرف مقابل هند نیز به عنوان دومین کشور پرجمعیت جهان همچنان با رشد تقاضای انرژی مواجه است و می‌کوشد منابع مختلفی برای تامین انرژی‌اش فراهم کند که گاز ایران می‌تواند یکی از این منابع باشد.

گرچه اکنون در کشور مایل به انجام مراوده گازی با یکدیگر هستند، اما صادرات گاز ایران به هند با موانع و چالش‌های مختلفی روبه‌روست.

مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی ایران، درباره فراهم بودن زیرساخت‌ها برای صادرات گاز به هند گفت: یکی از عواملی که باید برای صادرات گاز به هند فراهم باشد خط لوله است. در حال حاضر صادرات گاز به هند از طریق خط لوله صلح  امکان‌پذیر است، اما با توجه به اینکه این خط لوله از پاکستان می‌گذرد، احتمالاً این کشور به دلیل مسائل سیاسی و چالش‌های تاریخی اجازه انجام این پروژه را ندهد. 

او درباره مشکلات سیاسی پاکستان و هند توضیح داد: این دو کشور از زمان تاسیس یعنی از سال ۱۹۴۹ دچار مشکلات و اختلافات سیاسی بوده‌اند که این امر می‌تواند بر کشیدن خط لوله از پاکستان تأثیر‌گذار باشد. اگر دولت‌ها به توافق برسند، باید دید پاکستان تا چه مدت‌زمانی این خط لوله را تکمیل می‌کند.

پارس جنوبی و شمالی باید راه‌اندازی شوند

این فعال بخش خصوصی درباره ظرفیت صادرات گاز ایران به هندوستان تشریح کرد: به عنوان مثال ظرفیت صادرات ایران، یک میلیون فوت مکعب در طول روز است که در صورت فراهم بودن شرایط، می‌توان آن را در اختیار هند  گذاشت. این حجم از صادرات مستلزم فعال بودن پارس جنوبی و پارس شمالی است؛ پارس جنوبی در حال حاضر، فعالیت محدودی دارد و پارس شمالی اصلاً فعال نیست.

او درباره نحوه انتقال گاز به هند نیز توضیح داد: اکنون بخشی از صادرات با کشتی انجام می‌شود که نسبت به خط لوله، هزینه بیشتری دارد و هزینه حمل هر تن ۴۰ الی ۵۰ دلار است.

دانشمند به مزایای استفاده از خط لوله اشاره کرد و گفت: صادرات از طریق حمل لوله امنیت بیشتری دارد و همین‌طور از لحاظ هزینه بسیار مناسب‌تر از حمل با کشتی است. خط لوله صلح تا مرز پاکستان کشیده شده ولی چون پاکستان بری منازل و محل کار لوله‌کشی داخلی ندارد بنابراین هیچ هزینه‌ای هم به ایران پرداخت نمی‌کند.