اکبر زنجانپور و نوید محمدزاده در صحنه تئاتر

اکبر زنجانپور، بازیگر سینما و تئاتر، گوینده و کارگردان ایرانی تعصب خاصی نسبت به کار حرفه ای سینما و تلویزیون دارد. زنجانپور در تهران و در خیابان باب همایون به دنیا آمد و کار حرفه ای خود را در تئاتر از سال ۱۳۴۵ در دانشگاه آغاز کرد و در سال ۱۳۴۹ از دانشکده هنرهای زیبا فارغ التحصیل شد. وی علاوه بر کارگردانی و بازیگری استاد دانشگاه نیز می باشد و از سال ۶۵ تدریس در دانشگاه را آغاز کرد. زنجانپور در سال ۱۳۶۸ و ۱۳۶۹ عضو کمیته ملی تئاتر در سازمان یونسکو شد.

اکبر زنجانپور در سال ۱۳۶۷ مدرک درجه یک هنری، معادل دکترا، از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد. وی فعالیت های هنری بسیاری را در کارنامه درخشان خود ثبت کرده و در کنار فعالیت های سینما و تلویزیون، کارگردانی تئاتر را نیز انجام می دهد. همه ما اکبر زنجانپور را با کارهای تاریخی و مذهبی شناخته ایم که بسیار مورد توجه مردم قرار گرفته اند. کارهایی مانند فرات، مختارنامه، ولایت عشق، تنهاترین سردار و .... از کارهای تاریخی و مذهبی زنجانپور است. لازم به ذکر است که سریال هایی مانند، آوای فاخته، تنهایی لیلا و رقص روی شیشه نیز در کارنامه هنری او ثبت شده است.

زنجانپور فرزند تئاتر است و در این حوزه، بازیگری و کارگردانی را تجربه کرده است. کارهایی مانند ساحره سوزان، مرغ دریایی، گوریل پشمالو، دشمن مردم و ... از جمله کارهای زنجانپور در زمینه تئاتر هستند. وی کار در تئاتر را سخت تر از کار در سینما می داند و مطرح می کند که بازیگری در تئاتر  نیازمند مهارت های خاص خود است. زنجانپور در نمایش های بسیاری ایفای نقش کرده است که از مهم ترین آن ها می توان، چوب زیربغل، فیل در پرونده، آریا داکاپو، صدای شکستن، نگاهی از پل و ... نام برد. در ادامه، مشروح گفتگوی خبرنگار گسترش نیوز با اکبر زنجانپور را می خوانید.

به نظر شما ورود به عرصه بازیگری چه چالش هایی دارد و آیا بازی در فیلم های تاریخی سخت تر از کارهای دیگر است؟

تمام ژانر ها یکی است و اگر بازیگر، بازی خود را بداند، می تواند در ژانرهای مختلف بازی کند. عمده سختی این موضوع را کارگردان ها و طرح ها احساس می کنند که باید به موضوع نگاه حرفه ای داشته باشند. البته این نکته به این معنا نیست که بازیگر نباید در نقش خود عمیق باشد. بازیگر باید بداند که در چه نقشی و در چه ژانری قرار است ایفای نقش کند؛ اما لزومی ندارد که بار بسیاری از موضوعات را به دوش بکشد. بازیگر فقط باید بازی خود را انجام دهد؛ اما برای بازی در نقش های تاریخی، نیاز دارد مطالعات کافی داشته باشد. حتی در کارهای امروزی هم نیاز است که با دانش کافی ایفای نقش کرد. بازیگر باید درک موقعیت از زندگی نقش پیدا کند و اگر این درک موقعیت پیدا شود، کار برای بازیگر راحت تر خواهد بود.

 در تمام زمینه های هنری مانند گویندگی، بازیگری، کارگردانی و تئاتر فعالیت دارید. کدام یک برای شما جذاب تر است؟

بنده در کل کار تئاتر را می پسندم. البته این نکته به آن معنی نیست که من کار سینما را دوست نداشته باشم. تمام این فعالیت ها هنر است و اگر در خدمت مفهوم هنر باشد، بسیار ارزشمند خواهد بود؛ اما اصولا کار سینما به واسطه بحث سرمایه که نقش اصلی را دارد، متفاوت است. در تئاتر، باید درک موقعیت از نقش وجود داشته باشد، تنفس و حرکت روی صحنه نقش اصلی را دارد. بازیگر تئاتر باید ذهن شاعر و خلاقی داشته باشد و اگر چنین نباشد و عقل سرخ لازم را نداشته باشد، بازی ها تکراری می شود که تمام افراد این مدل بازی را بلد هستند. برای بازی که در آن خلاقیت و مفاهیم انسانی مطرح است، باید تمام چیزهایی را که وجود دارد، مانند زبان بدن، تخیل، حرکت، بیان و ... را به کار گیرد.  برای مثال یک بازیگر که نقش ابن سینا را بر عهده دارد، باید بداند فیلسوف چه زبان بدنی دارد و بتواند همان را بازی کند تا به مخاطب القا شود که واقعا ابن سینا در صحنه حضور دارد. البته برخی از آن چیزی که ما درحال حاضر مشاهده می کنیم، تئاتر نیست.

نظر شما درباره فروش فیلم های به ظاهر کمدی و برداشته شدن حدودی ممیزی ها چیست؟ آیا چنین نکته ای آسیب به سینمای کشور است؟

آسیب به سینما را می توان زودگذر دانست؛ اما چنین موضوعی را باید آسیب به تفکر یک ملت دانست. ملت نمی تواند این موضوع را هضم کند که برای خنده، کارهایی انجام شود که در شان هیچ کس نیست. این موارد تخریب بالایی دارد که از سیل و زلزله بدتر است. آسیبی که به فرهنگ یک ملت وارد می شود، قابل جبران نیست. وگرنه فیلم کمدی جایگاه بسیار ویژه ای دارد. 

در ارتباط با فعالیت جدید خود در زمینه تئاتر لطفا توضیح دهید.

این روزها در حال تمرین یک نمایش هستم که قرار است؛ از مهر و آبان در تالار مولوی تهران به صحنه برود. این کار یک نمایش فرانسوی به نام "اکتینگ" است. مترجم این اثر، خانم زیبا خادم است که از دانشجویان قدیم بنده بود. ایشان در بسیاری از کارهای من ایفای نقش کرده و دستیار بنده بودند. متن اکتینگ ترجمه بسیاری عالی دارد و هیچ کمبودی ندارد. بازیگران این کار نوید محمد زاده، هوشنگ قوانلو و بنده هستم که تهیه کنندگی این کار را محمد قدس بر عهده دارد. این اثر، نوشته زویه دورنژه است که در فرانسه متولد شده است. یکی از شاخصه های نمایش اکتینگ، طنز و خشونت کلامی است که در این نمایشنامه به کار رفته است. نویسنده می کوشد در آثار خود، حال و هوای افراد تنهایی که دچار یاس و نومیدی هستند را به نمایش بگذارد. زویه دورنژه ( نویسنده ) نمایشنامه نویس فرانسوی است که از دیگر آثار او می توان به روزشمار، روزهای تمام، شب های تمام، موج سوارها، اقرار و... اشاره کرد.

به نظر شما باتوجه به ساخته های سینمایی موجود، اقتصاد سینما را می توان امیدوارکننده دانست و یا اینکه اقتصاد سینما درحال نابودی است؟

اقتصاد سینما ممکن است نابود شود. زمانی که بخواهیم ماهی را زود از آب بگیریم، باید منتظر بمانیم تا قایقی که سوار آن هستیم، غرق شود. پول چیز بسیار خوبی است؛ اما در زمینه هنر باید درست و با متانت خرج شود. باید با همین پول کار بعدی را جمع کرد. اینکه ما از فروش فیلم شتاب زده شویم، اقدام مناسبی نیست. اعتبار تهیه کننده به فروش فیلم نیست، اعتبار تهییه کننده به آثار ارزشمندی است که در راستای تعالی فرهنگ و هنر مملکت باشد. تماشاگر باید هنگام خروج از سالن حس خوبی داشته باشد. متاسفانه امروز تماشاگران تئاتر و سینما  به مشتری تبدیل شده اند. در حالی که مشتری به کسی اطلاق می شود که کالای خود را خریداری کند و برود. نام تماشاگر که در اصل مخاطب می باشد، نباید مشتری قلمداد گردد و این نگاه بسیار آسیب زا خواهد بود.