دستور جدید وزیر به اصناف / مالیات خط قرمز دولت است

وزیر اقتصاد: تمام اصناف کشور موظف هستند در حوزۀ ممیزیِ مالیاتی به‌ سمت شفافیت، الکترونیکی شدن و فاصله گرفتن از روش‌های کاغذی و سنتی بروند.

مالیات اصناف چیست؟

در ایران نیز قوانین مالیاتی در قانون اساسی کشور در ماده‌ها و بندهای مختلف تدوین شده است تا از هرگونه فرار مالیاتی توسط شرکت‌ها یا افراد مختلف جلوگیری شود. ذکر این نکته ضروری است که اخذ مالیات فقط مربوط به درآمد یک شرکت ثبت‌شده نیست، بلکه مالیات بر اصناف مختلف هم از افرادی که در زمینه‌های مختلف فعال هستند، اخذ می‌شود.

در حالت کلی مالیات از دو روش مستقیم و غیرمستقیم اخذ می‌شود. مالیات مستقیم شامل مالیات بر درآمد و مالیات دارایی است. افراد در تمامی صنف تجاری مانند فروشگاه‌ها، سوپرمارکت‌ها، املاک وغیره مشمول پرداخت مالیات بر درآمد هستند. مالیات اشخاص حقوقی و حقیقی نیز در دسته مالیات مستقیم قرار می‌گیرد. از طرفی مواردی مانند مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر حقوق کارمندان دولت و مالیات عوارضی بر کالاهای گمرکی وارداتی و صادراتی، جزو مالیات‌های غیر مستقیم محسوب می‌شوند که توسط دولت طبق قانون اخذ می‌شود.

از آنجایی‌که طیف گسترده‌ای از اصناف مختلف در ایران فعال هستند، یکی از سوالات و دغدغه‌های مهمی که برای صاحبان اصناف مطرح می‌شود، نحوه محاسبه مالیات بر اصناف و چگونگی پرداخت مالیات اصناف است. بدیهی است که هر چقدر آشنایی افراد با قوانین تدوین‌شده برای مالیات اصناف یا مالیات بر درآمد مشاغل بیشتر باشد، به منظور ثبت دقیق‌تر تراکنش‌های مالی و محاسبه مالیاتشان کار ساده‌تری پیش رو خواهند داشت، بنابراین به افراد و صاحبان کسب و کار توصیه می‌شود تا از خدمات مشاوره مالیاتی استفاده کنند تا با کمترین مشکل مالیات خود را پرداخت کنند. در ادامه این مقاله، اطلاعات جامعی درباره تعرفه مالیات اصناف و معرفی‌ ساده‌ترین روش برای ارائه اظهارنامه مالیات اصناف در اختیار شما قرار می‌دهیم.

پرداخت مالیات اصناف

همانطورکه اشاره کردیم مالیات برای اصناف مختلف در دسته مالیات مستقیم از نوع مالیات بر درآمد قرار می‌گیرند. درواقع سازمان امور مالیاتی به منظور شفاف‌شدن تکلیف مالیاتی مودیان، این مالیات را بر اساس درآمدی که به ‌دست می‌آورند، طبقه‌بندی کرده است. از این رو، صاحبان اصناف مختلف با توجه به نوع صنفی که در آن فعالیت می‌کنند، باید نسبت به پرداخت مالیات خود به ماموران سازمان امور مالیاتی اقدام کنند. در ادامه به موضوع چگونگی محاسبه مالیات برای اصناف می‌پردازیم، اما قبل از آن ذکر این نکته ضروری است که کسب‌وکارهایی که جدیدا فعالیتشان را شروع کرده‌اند، باید طی ۴ ماه پس از شروع کارشان، به سازمان امور مالیاتی برای ثبت اطلاعات موردنیاز مراجعه کنند تا بتوانند از معافیت لازم بهره ببرند، و در غیر این صورت مشمول جریمه مالیاتی خواهند شد.

توجه داشته باشید که تقریبا تمامی کسب و کارهای کشور در صنفی قرار دارند، لذا اگر کسب و کار خود را در صنف خاصی ثبت نکرده‌اید باید در اولین فرصت برای اینکار اقدام کنید. برخی از مهم‌ترین اصناف کشور عبارتند از:

صنف خرده فروشی، صنف میوه فروشی، صنف مکانیکی، صنف عطاری، صنف مرغ فروشی، صنف نجاری، صنف کابینت سازی و غیره. بدیهی است که هرکدام از این اصناف شرایط کاری مختلفی دارند و نسبت به فروش به هزینه‌های آن‌ها با یکدیگر متفاوت است، بنابراین برای محاسبه مالیات اصناف هریک باید قواعدی جداگانه لحاظ شود. در ادامه این مورد را بیشتر بررسی خواهیم کرد.

نحوه محاسبه مالیات اصناف

متداول‌ترین سوال مالیاتی صاحبان واحد‌های صنفی این است که مالیات بر اصناف چگونه محاسبه می‌شود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت، درصد مالیات اصناف مختلف یکسان نیست و بسته به عوامل مختلف فرق می‌کند. عامل اصلی در تعیین درصد مالیات اصناف، میزان درآمد آن‌هاست. به طور کلی درصد محاسبه مالیات اصناف برای مواردی با درآمد پایین‌تر از حد مشخص شده 2.5 درصد است، این مالیات برای موارد با درآمد بالاتر از نرخ تعیین شده می‌تواند تا 25 درصد هم افزایش یابد.

نرخ مالیات توسط اداره مالیات اصناف دقیقا براساس درآمدی که خود مودیان و صاحبان صنفی در اظهارنامه مالیاتی به این سازمان تحویل می‌دهند، محاسبه می‌شود. بنابراین فعالیت‌هایی که مربوط به ثبت دقیق تراکنش‌های مالی شرکت و ثبت هزینه‌های خرید و فروش در نرم‌افزارهای مختلف حسابداری می‌شوند، معیار اصلی تعیین مقدار مالیات اصناف هستند. با توجه به این موضوع برای مالیات از تراکنش های بانکی صاحبان اصناف مختلف باید درنظر داشته باشند که مشاوره حسابداری بسیار کمک کننده خواهد بود و می‌تواند از اشتباه در محاسبه مالیات جلوگیری کند.

معمولا برای اصناف مختلف یک سقف درآمدی تعیین می‌شود و در صورتیکه درآمد آنان از این مقدار حداکثر بیشتر شود، تعرفه مالیات اصناف برای آنان محاسبه می‌شود. در سال جدید با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور و ایجاد مشکلات جدی برای اصناف مختلف، سقف معافیت مالیات اصناف از 30 برابر مقدار معافیت مالیاتی به ۴۵ برابر افزایش یافت. بدیهی است که در صورت بیشتر بودن در آمد از 45 برابر، به ازای اختلاف حاصل‌شده مالیات محاسبه می‌شود. هر چقدر که میزان درآمد بیشتر باشد، نرخ مالیات اصناف هم بیشتر خواهد شد.

به عنوان یک مثال، فرض کنید سقف معافیت مالیات اصناف به صورت سالانه برای یک صنف ۱۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است و درآمد ماهیانه حدود ۲ میلیون است که در سال ۲۴ میلیون می‌شود. از این ۲۴ میلیون، فقط ۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان آن شامل مالیات می‌شود که اگر نرخ مالیات را ۱۵ درصد بگیریم، مبلغ نهایی ۱ میلیون و ۲۶۰ هزار تومان به عنوان مالیات سالانه این صنف محاسبه می‌شود.

درصد مالیات اصناف

توصیه می‌کنیم به جای مطرح کردن سوال رایج اما اشتباه «مالیات اصناف چقدر است؟»، بپرسید: مالیا اصناف چند درصد است؟

درصد مالیات عملکرد اصناف برای تمامی اصناف یکسان نیست و بسته به عوامل مختلف فرق می‌کند. عامل تعیین کننده در محاسبه مالیات اصناف، میزان درآمد آن‌ها است. به‌طور کلی برای درآمدهای پایین‌تر از حد تعیین شده حدودا ۲.۵ درصد از درآمد برای مالیات در نظر گرفته می‌شود و برای درآمدهای بالاتر از این نرخ به حدود ۲۵ درصد هم می‌رسد.

سازمان مالیات جهت آگاهی هرچه بیشتر اصناف از درصد مالیات بر درآمد ایشان، هر ساله جدول درصد مالیات اصناف را در اختیار عموم قرار می‌دهد. با استناد به این جدول می‌توان درصد مالیات اصناف مختلف را برای اشخاص تولیدکننده، فروشنده، صادرکننده و واردکننده تعیین کرد.

مشمولان مالیات بر اصناف

بر اساس قانون مالیات اصناف، اصناف مختلف بر اساس نوع فعالیت و حجم کاری به سه گروه دسته‌بندی می‌شوند:

گروه نخست اصنافی هستند که میزان درآمد ابرازی آنها بر اساس اظهارنامه مالیاتی، عملکرد دو سال قبل آنها بیشتر از مبلغ ۵/۵ میلیارد تومان باشد.

دومین گروه اصنافی که درآمد ابرازی آنها بر اساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل، بیشتر از ۸/۱ میلیارد و برابر یا کمتر از ۵/۵ میلیارد تومان باشد.

گروه سوم را معمولا کسب‌وکارهای کوچک با درآمد کمتر تشکیل می‌دهند که در دو گروه ذکرشده جای نمی‌گیرند.

در کنار دسته‌بندی ذکرشده، افرادی که دارنده کارت‌های بازرگانی هستند و صاحبان واحدهای تولیدی مختلف، کارخانجات و هتل‌های سه ستاره و بالاتر در کنار صاحبان بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و هم‌چنین صاحبان مراکز حمل‌ونقل و موسسات حسابداری  نیز مشمول پرداخت مالیات سالانه به سازمان امور مالیاتی هستند.