طرح یارانه تشویقی دولت در آستانه اجرا | مردم گوش به زنگ باشند

یارانه کالابرگ الکترونیکی، یک طرح است که در آن دولت به گیرندگان یارانه، اعتباری برای خرید کالاها اختصاص می‌دهد. استقبال مردم از این طرح نشان می‌دهد که تأثیرگذاری آن بر معیشت مردم قابل توجه است. اجرای طرح یارانه کالابرگ از سه ماه بهمن تا فروردین صورت گرفت. در مرحله اول، در تاریخ ۱۷ بهمن به مناسبت فرارسیدن ۲۲ بهمن، یارانه کالابرگ شارژ شد. در مرحله دوم، در تاریخ ۱۷ اسفند همزمان با حلول ماه مبارک رمضان، یارانه کالابرگ شارژ شد و در مرحله سوم نیز در تاریخ فروردین ۱۴۰۳ انجام شد.

کالابرگ فجرانه از بهمن ماه ۱۴۰۲ کلید خورد و تا اردیبهشت امسال ادامه داشت. وزیر کار می‌گوید در حال بررسی این طرح هستند. آنطور که از کارشناسان این وزارتخانه خبر دادند قرار است یارانه تشویقی ۲۲۰ هزار تومانی در قالب طرح کالابرگ الکترونیکی امسال هم ادامه پیدا کند، اما زمان اجرای آن مشخص نیست و احتمالا فرق چندانی با طرح قبلی ندارد.

ماجرای طرح کالابرگ الکترونیکی از کجا کلید خورد؟

طرح کالابرگ الکترونیکی در کنار یارانه نقدی از بهمن ماه سال قبل در دستور کار دولت قرار گرفت. این طرح در ابتدا در استان هرمزگان کلید خورد. کالابرگ الکترونیک شامل ۱۰ قلم کالای اساسی می‌شود که خانوار‌ها می‌توانند بر اساس نیاز خود، مقدار کمتر یا بیشتری از کالا‌های اساسی را تا سقف میزان اعتبار که ۱۲۰ هزار تومان است خریداری کنند. بدین ترتیب یارانه دهک‌های یک تا سه درآمدی به ۵۲۰ هزار تومان و یارانه دهک‌های چهارم تا هفتم درآمدی به ۴۲۰ هزار تومان افزایش یافت.

طرح کالابرگ الکترونیکی کالا‌هایی مثل ماست، شیر، پنیر، قند و شکر، ماکارونی، روغن مایع، برنج، مرغ و تخم‌مرغ را به ارزش ۵۳۰ هزار تومان شامل می‌شود که در این میان مردم حق انتخاب دارند که از میان ۱۰ قلم ارائه شده برند یا نام تجاری مورد نظر خود را خریداری کنند. در ضمن قیمت اقلام به نرخ شهریور ماه ۱۴۰۰ عرضه می‌شود. دولت در طرح کالابرگ الکترونیکی طبق سبد کالای مشخص شده مابه‌التفاوت قیمت کالا را در طول دوره پرداخت می‌کند. ناگفته نماند که خانوار دهک یک تا ۹ معیشتی در طرح کالابرگ الکترونیک جای می‌گیرند.

کالابرگ فجرانه یا کالابرگ الکترونیکی به نام طرح فجرانه ابتکار جدید دولت سیزدهم محسوب می‌شود که با شروع دهه فجر کلید خورد. قرار شد این طرح به مدت سه ماه یعنی از ۱۷ بهمن ماه تا ۱۸ اردیبهشت ماه به اجرا درآید. طرح کالابرگ الکترونیک فجرانه در فاز اول خود شرط ۲۰۰ هزار تومان خرید از یارانه را حذف کرد و اعتبار تشویقی آن از ۱۲۰ هزار تومان به ۲۲۰ هزار تومان افزایش داد.

کالابرگ الکترونیکی در قالب یارانه تشویقی یک سبد ۱۱ قلمی برای تامین حداقل کالری، پروتئین، ریزمغذی و ویتامین‌های لازم برای هر فرد با قیمت‌های مبنای سال ۱۴۰۱ را شامل می‌شود. آنگونه که اعلام شده، مابه‌التفاوت قیمت سبد مبنا سال ۱۴۰۱ با قیمت روز (۱۴۰۲) از محل یارانه جددی دولت تامین می‌شود.

بر این اساس، قیمت روز سبد مشتمل بر ۱۱ قلم به بهای ۷۴۳ هزار و ۷۵۰ تومان بوده که اگر خانوار دهک‌های اول تا هفتم این سبد را خریداری کنند، به مبلغ ۵۲۳ هزار و ۳۰۰ تومان برای آن‌ها محاسبه می‌شود و مابه‌التفاوت آن تا قیمت روز به مبلغ ۲۲۰ هزار و ۴۵۰ تومان از محل اعتبار جدید دولت تامین خواهد شد.

اعتبار کالابرگ فجرانه چقدر است؟

یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی جدای از اعتبار ۲۲۰ هزار تومانی است و خانوار یارانه‌بگیر به صورت مجزا یارانه نقدی خود را به صورت ماهانه دریافت می‌کنند. آنطور که وزارت رفاه اعلام کرده، مبلغ حمایتی دولت به صورت اعتبار در حساب سرپرست خانوار اختصاص پیدا می‌کند که می‌تواند در زمان خرید و متناسب با میزان خرید مصرف کند. شرطی که وجود دارد این است که خانوار می‌تواند اقلام طرح کالابرگ فجرانه را در سقف وزنی و کالایی تعریف شده خرید کند و امکان جابه‌جایی اعتبار بین گروه‌های کالایی وجود ندارد. برای مثال، اگر اعتباری برای خرید برنج اختصاص داده شود، نمی‌توان با آن روغن خرید؛ بنابراین در طرح فجرانه کالابرگ الکترونیکی، اگر فردی در دهک اول تا سوم قرار داشته باشد، به جای دریافت ۴۰۰ هزار تومان یارانه، ۶۲۰ هزار تومان دریافت می‌کند. اگر این فرد جزو دهک چهار تا هفت باشد، به جای یارانه ۳۰۰ هزار تومانی، یارانه تشویقی ۵۲۰ هزار تومانی می‌گیرد.

حدود ۲۰ روزی می‌شود که مهلت اجرای کالابرگ فجرانه یا همان یارانه تشویقی به پایان رسیده و به جز برخی اظهارات پراکنده نظر قطعی درباره سرنوشت این طرح وجود ندارد. آخرین بار وزیر کار در حاشیه یک مراسم اعلام کرد که «برای پرداخت یارانه تشویقی ۲۲۰ هزار تومانی کالابرگ الکترونیکی در حال بررسی هستیم و به زودی نتیجه اعلام می‌شود.» بنابراین جزئیاتی از این طرح اعلام نشد.

برای رسیدن به پاسخ این پرسش که آیا یارانه تشویقی کالابرگ الکترونیکی خرداد ۱۴۰۳ به حساب سرپرستان واریز می‌شود یا خیر؛ نظر فاطمه حسینی، سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها را جویا شدم که او وظیفه پاسخگویی به این پرسش را در حیطه اختیارات وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی دانست، چرا که به گفته حسینی یارانه تشویقی در قالب طرح کالابرگ الکترونیکی به یارانه‌بگیران اختصاص داده می‌شود نه در قالب یارانه نقدی.

در ادامه با کارشناسان وزارت کار موضوع را در میان گذاشتم که این شخص اعلام کرد یارانه تشویقی در قالب کالابرگ الکترونیکی که از بهمن ماه پارسال آغاز شد و تا اردیبهشت ادامه داشت، قرار است برای سال جاری هم ادامه پیدا کند. البته به گفته این کارشناس وزارت کار، این یارانه تشویقی همان کالابرگ فجرانه است که هنوز زمان اجرای آن مشخص نیست، اما احتمالا تفاوت چندانی با طرح قبلی ندارد.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد که طرح کالابرگ الکترونیک در سال جاری ادامه خواهد داشت.

به این معنا که در طرح کمک معیشتی کالابرگ، نوعی اعتبار برای بعضی از سرپرست‌های خانوار در نظر گرفته می‌شود. برای استفاده از این اعتبار و خرید اقلام مورد نظر با آن به مدارک، کاغذ یا کوپن نیازی نیست و تنها کد ملی و کارت اعتباری سرپرست خانوار کافی است.

وزیر حرف آخر را زد

سید صولت مرتضوی  روز یکشنبه ۶ خرداد در حاشیه هشتمین همایش ملی کار، درباره کالابرگ الکترونیکی گفت: جلسه‌ای با آقای مخبر داشتیم تا این فرآیند را به شکل جدید طراحی کرده و انجام دهیم. جزییات آن اعلام می‌شود؛ البته این طرح ادامه دارد و مورد تاکید رئیس جمهور بود، اما جزئیات آن هنوز به تایید نرسیده است. میزان بودجه و دهک‌بندی به زودی اطلاع‌رسانی خواهد شد.

«دهک درآمدی» عبارتی است که شاید تا پیش از عملیاتی‌شدن اجرای هدفمندی یارانه‌ها بیشتر در فضای دانشگاهی و در مقالات اقتصادی به کار برده می‌شد، اما با شروع اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها در سال ۱۳۸۸، این عبارت وارد فضای رسانه‌ای کشور و موجب طرح این سوال در میان بسیاری از قشرهای جامعه شد که در کدام دهک یا به اصطلاح روزهای پیش از آغاز این طرح، در کدام خوشه قرار می‌گیرند؟ شما هم اکنون با مراجعه به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند به نشانی «www.sso.my.gov.ir» و با وارد کردن تلفن همراه سرپرست خانوار می‌توانید از دهک خود مطلع شوید.