نگاه نامزدهای انتخابات به بازار سرمایه | بورس از بحران خارج می شود؟

با نزدیک شدن به انتخابات هشتم تیرماه، رقابت های انتخاباتی برای ریاست جمهوری به شدت در حال گرم شدن بود. هر یک از نامزدها با شروع زمان تبلیغات، برنامه ها، چشم اندازها و راه حل هایی که برای چالش های مختلف کشور در حوزه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دارند، را معرفی می کنند. این امر به منظور این است که افکار عمومی بتواند با مقایسه برنامه های مختلف، بهترین گزینه را برای خود انتخاب کند.

لازم به ذکر است همانطور که رهبر معظم انقلاب بارها و بارها یکی از اولویت های اصلی کشور را حل مشکلات اقتصادی و معیشتی عنوان کرده اند و مشخصا این حوزه از اهمیت بالایی برای مردم برخوردار است، خط اصلی صحبت اغلب نامزد های انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم نیز حول همین محور است.

 اظهار نظر در خصوص روش های برون رفت بازار سهام از بحران (با توجه به شرایط نابسامان این بازار در طی سال های اخیر)، یکی از محور های اصلی در برنامه های اقتصادی کاندید های ریاست جمهوری است که به نظر می رسد   این اظهار نظرها بعضا کارشناسی شده هم نیستند.

کلی گویی ها دردی از بازار سرمایه دوا نمی کند

اولین نکته ای که  در صحبت های برخی از نامزدها در خصوص بازار سهام به چشم می خورد، عدم فاصله از کلی گویی های رایج است. البته سابقه ی این کلی گویی ها صرفا معطوف به انتخابات پیش رو نیست و در سال های گذشته نیز این نوع موضع گیری ها در خصوص مسائل مختلف و مشخصا بازار سرمایه مسبوق به سابقه بوده است.

به عنوان مثال یکی از نامزدهای انتخابات پیش رو که البته صلاحیت وی برای شورای محترم نگهبان احراز نشد، در سوالی که یکی از مخاطبان در صفحات مجازی وی مبنی بر راهکار ایشان برای ایجاد ثبات در بازار سرمایه پرسیده بود، پاسخ داد: راه حل مشکلات بورس عبور از مداخله گری دولت به زمینه سازی است.

اگرچه در وهله ی اول و به طور کلی این پاسخ، پاسخ اشتباهی نیست، اما به اعتقاد کارشناسان و متخصصان امور این کلی گویی ها دردی از بازار سرمایه دوا نمی کند. مشخصا نرخ گذاری دستوری، ناپایداری نرخ انرژی یا عدم توازن در سود بانکی چالش های دیرینه و شناخته شده ای در اقتصاد ایران هستند که با وضعیت بازار سرمایه پیوند خوردند. اما نکته ی مهمی که در خصوص موارد مذکور وجود دارد، ارائه راهکار های علمی با کمترین هزینه ممکن برای مرتفع نمودن این معضلات است که اتفاقا بحث و اظهار نظر دقیق روی این موارد می تواند عیار نامزدهای محترم را نشان دهد.

اصلاحات ساختاری، نیازمند زمان و برنامه ای مدون است

دیگر نکته ای که  به طور کلی در خصوص تغییر ریل کلان اقتصاد کشور و به طور جزئی در خصوص بهبود وضعیت بازار سرمایه باید به آن اشاره کرد، زمان بر بودن و نیاز این اصلاحات به برنامه ای دقیق و کارشناسانه است. 

بعضا در صحبت های برخی از نامزد ها، نکاتی مطرح می شود که مثلا بلافاصله پس از بیرون آمدن نام آن ها از صندوق های رای در ظرف چند روز، می توان وضعیت بازار سرمایه را به ثبات رساند. صحبت هایی از این جنس به وضوح نشان می دهد که هنوز درک عمیق و ریشه ای از وضعیت اقتصاد کشور و چالش های مختلفی که در حوزه های مختلف آن وجود دارد، به وجود نیامده است.

به اعتقاد تمام کارشناسان اقتصادی، اصلاحات ساختاری، ایجاد ارتباط موثر تر بین بخش حقیقی و بازار سرمایه، افزایش بهره وری شرکت ها و سایر تحولاتی که برای شکوفایی اقتصاد و بهبود وضعیت بازار سرمایه نیاز است، قطعا در ظرف چند روز میسر نخواهد شد و زمان بر است.

لازم به ذکر است، مطرح کردن برخی انتقادات غیر کارشناسانه، علاوه بر اینکه عدم تسلط نامزدها را بر ابتدائیات و چهارچوب های اصلی بازار سرمایه را نشان می دهد، از طرفی بر نابسامانی بازار و بی ثبات سازی آن دامن میزند. 

گفتنی است بعد از اتفاقات سال ۹۹ و ریزش تاریخی بازار سهام، یکی از لازمه های ضروری بازار، برگرداندن اعتماد سهامداران به بازار است که خود زمینه ساز ورود سرمایه های خرد به این بازار را فراهم میکند.

این در حالی است که به عنوان مثال در توییت یکی از نامزدها به نکته ای  اشاره شده بود که مشخصا به اعتماد زدایی از بازار سرمایه دامن میزد. وی در توییتی نوشته بود که اتفاقات ۱۷ اردیبهشت سال جاری، ایجاد فرصتی برای خروج افرادی بوده که به واسطه ی دسترسی به اطلاعات نهانی، پرتفوهایشان را در قیمت های بالا خالی کرده اند و به اصطلاح بورسی ها نقد شده اند.

این ادعا توسط این نامزد انتخابات در صورتی مطرح شده است که اتفاقا سازمان بورس بارها اعلام کرده که تمامی کد هایی که در تاریخ ۱۷ اردیبهشت (چند روز قبل و چند روز بعد) معاملات مشکوک و خارج از عرفی داشته اند را بررسی کرده و به دستگاه های ناظر و قضایی در این خصوص تمام اطلاعات را داده است و تا کنون تخلف محرز و قابل توجهی وجود نداشته است.

لازم به ذکر است دیگر انتقادی که به توییت این کاندید انتخابات توسط فعالان فضای مجازی وارد شد، این بود که  اساساً ایشان نمی دانند که افزایش نرخ خوراک صنایع به ضرر بازار سرمایه است نه به سود آن، چرا که وی این اقدام را به جهت حمایت از بورس عنوان کرده بود. به همین دلیل منتقدین این مصوبه که عموما از بورسی‌ها بودند، این مصوبه را به منظور  جبران کسری بودجه دولت می دانستند و انتقاد آن ها به این مصوبه از این جهت بود.