یارانه بنزین برای همه عملی نیست | وضعیت گازوئیل وخیم است

مدت زمان زیادی است که صحبت از یارانه بنزین برای تمام اقشار مردم شنیده می شود و قرار بر این بود تا دولت به کسانی هم که فاقد خودرو هستند، ماهانه بنزین بدهد. اما طبق گفته کارشناسان، چنین طرحی نمی تواند عملی شود. 

بنزین یک موضوع بحث برانگیز است

حسن مرادی کارشناس انرژی در ارتباط با بحث یارانه بنزین و معایب آن به خبرنگار گسترش نیوز گفت: بنزین و به طور کل حامل های سوخت در کشور ما یک موضوع بسیار بحث برانگیز است. علت چنین موضوعی این است که مصرف بنزین دارای یک بعد و یک دامنه نیست و ابعاد بسیار مختلفی دارد. باتوجه به دارا بودن ابعاد مختلف، هرگونه دستکاری و تغییر ریل در این موضوع عواقب عجیب اجتماعی، سیاسی و اقتصادی به دنبال دارد. اگرچه همه ما واقف هستیم که بنزین کم تر از لیتری ۲۵ هزار تومان برای دولت تمام نمی شود. اما این ۲۵ هزار تومان را باید به صورت ثمن وقف به مردم دهد تا مردم آن را از آب آشامیدنی ارزان تر بخرند و بی جهت آن را مصرف کرده و اهتمامی برای صرفه جویی نداشته باشند.

مرادی ادامه داد: تجربه نشان می دهد، دولت هایی که اشتباه کرده و بدون درنظر گرفتن عوامل جانبی، بر موضوع حساسی مانند بنزین دست گذاشته اند، عاقبت خوبی نداشته و بازخورد اجتماعی خوبی نگرفته اند. متاسفانه در جریان انتخابات، یکی از کاندیداها شعار می دهد و مطرح می کند که من نباید یارانه بنزین را تنها به دارندگان خودرو دهم و باید این یارانه به تمام مردم ایران تعلق گیرد. البته که چنین حرفی بسیار قشنگ است اما عملی نخواهد بود. شما نمی توانید این یارانه مختصر را که ۶۰ لیتر در ماه است به تمام اقشار جامعه پرداخت کنید.

وی افزود: آقایی که طرح «وان» را مطرح می کند، چنین طرحی به این معناست که یک خانواده ۹ نفره در سیستان و بلوچستان، هر نفر ۳۰ لیتر در ماه سهمیه بنزین دریافت می کند. آیا هر ۹ نفر این افراد خودروی شخصی دارند؟ خیر. پس مجبور می شوند که این بنزین را در بازار آزاد بفروشند. قیمت بازار آزاد بنزین به مراتب پایین آمده و یک اخلال دامنه دار بزرگ در عرضه بنزین به وجود خواهد آمد. بنابراین کسانی که صحبت از توزیع بنزین در میان تمام اقشار جامعه می کنند، هیچ اطلاعی از ریاضیات و حساب و کتاب ندارند.

این کارشناس انرژی در ادامه این گفت و گو به خبرنگار گسترش نیوز گفت: دولت باید در دراز مدت، با مردم صحبت کند و بگوید که ما می خوهیم یارانه بنزین را میان شما تقسیم کنیم. آیا شما راضی هستید و یا مانند سابق، فقط خودروها سهمیه بگیرند. البته که تمام این ۲ مورد از جیب وزارت نفت خواهد رفت. وزارت نفت چه کاره است که بنزین را به تمام اقشار پرداخت کند؟ قطعا وزارت نفت نمی تواند به تنهایی برای تمام اقشار جامعه یارانه بنزین درنظر بگیرد. تدبیری که در مجلس ششم اندیشیده شد، تدبیر بسیار خوبی بود. در مجلس ششم مطرح شده بود که اگر هرسال به صورت تدریجی ۲۰ درصد بر قیمت بنزین افزوده شود، برای مردم قابل تحمل تر است و نهاد های دولتی می توانند به راحتی این موضوع را کنترل کنند. این طرح چندسال اجرا شد که روش قابل قبولی بود.

مرادی افزود: متاسفانه مجلس هفتم، به بهانه تثبیت قیمت ها، جلوی هرگونه افزایش در حامل های انرژی و در بسیاری از مایحتاج مردم را گرفت. با گذشت زمان، با قیمت بسیار پایینی مواجه شدیم که سال ها به آن دست نخورد. زمانی که وزارت نفت تغییر مختصری را در قیمت بنزین اعمال کرد، دارای پیامد های اجتماعی و اقتصادی بود. این موضوع سبب بالا رفتن کرایه های تاکسی هم شد. مردم در برابر افزایش کرایه ها هیچ واکنشی نشان نمی دهند. بنابراین، چون دولت هیچ تسلط و نظارتی بر نرخ تاکسی ها ندارد، این قیمت ها لجام گسیخته افزایش پیدا می کند.

وی گفت: در بحث گازوئیل، باید مطرح کرد که فاجعه، وسیع تر از این حرفاست. اکر تمام ناوگان حمل و نقل در کشور را عوض کرده و یک ناوگان حمل و نقل جدید با مصرف بسیار پایین را حاکم کنیم، به مراتب سودمان بیشتر از فاجعه های زیست محیطی خواهد بود. بنابراین، تا دولتی سرکار نیاید که با مشورت کارشناسان، این موضوع را برطرف کند، موضوع نقل مجالس خواهد بود و سبب می شود تا هرکس درباره انرژی اظهار نظر کند. ما به سختی همین ۶۰ لیتر سهمیه را تامین کنیم. چطور می توان به تمام مردم جامعه بنزین داد؟ صحبت هایی از واردات بنزین مطرح می شود که بنده به شدت موافق چنین موضوعی هستم. راندمان پالایش در کشور بسیار پایین و بین ۱۸ تا ۲۴ درصد است. یعنی نفت هایی که پالایش می کنیم، راندمانشان ۲۴ درصد است. بنابراین می توان گفت که صحبت های آقای زنگنه درست است. زنگنه اشاره کرده است که ما اگر اجازه فعالیت پالایشگاه ها را ندهیم و بنزین را وارد کنیم، چندان ضرر نکرده ایم. چون این راندمانی که در پالایشگاه ها وجود دارد به درد نمی خورد.

این کارشناس انرژی در پایان اظهار کرد: باید برای بنزین و سایر حامل های انرژی فکر اساسی کرد و نمی توان با فریب افکار و طرح های خیالی مردم را فریب داد. افرادی که باید روی بحث حامل های انرژی فعالیت کنند، باید آدم های پخته و کارشناس های خبره ای باشند و با صبر و حوصله تصمیم های درست بگیرند.