آخرین تصمیم دولت جدید درباره واریز یارانه نقدی

یارانه نقدی یکی از انواع رایج یارانه‌ ها است که به صورت پول نقد به افراد یا خانوارها ارائه می‌شود. هدف اصلی یارانه نقدی کمک به افراد با درآمد کم، بازنشستگان و افرادی است که در شرایط خاص قرار دارند، مانند بیکاران است.

یارانه نقدی می‌تواند به عنوان یک ابزار اجتماعی و اقتصادی مؤثر در کاهش فقر، تسهیل دسترسی به خدمات اساسی و افزایش سطح زندگی افراد محسوب شود. با ارائه این یارانه، افراد قادر خواهند بود نیازهای اساسی خود را تأمین کنند و بهبود شرایط زندگی خود را تجربه کنند.

بر اساس تبصره ۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۳ در بند الف، دولت موظف است با استفاده از منابع حاصل از اجرای هدفمندی یارانه‌ها به میزان ۳۱۵ هزار میلیارد تومان، طرح کالابرگ الکترونیکی را برای ۱۹ میلیون خانوار، که معادل ۶۹ درصد از کل خانوارهای کشور است، به اجرا درآورد. در مرحله قبلی اجرای این طرح، ۱۵۱ میلیون بسته غذایی بدون صف از طریق ۲۱۱ هزار فروشگاه در سراسر کشور به مردم توزیع شد. این اقدام نه تنها به تأمین امنیت غذایی در میان مردم کمک کرد، بلکه موجب رونق کارخانه‌های تولید مواد غذایی در کشور نیز گردید.

برای بررسی نحوه اجرای آن با علی‌رضا عسگریان، معاون وزیر تعاون،‌ کار و رفاه اجتماعی گفت‌وگویی کوتاه داشتیم که گفت: دولت جدید هنوز در این زمینه تصمیم نگرفته و احتمالا در جلسه وزارت اقتصاد در هفته آینده مساله نحوه اجرای کالابرگ مشخص می‌شود.

به گفته وی،‌ در مرحله قبل اجرای کالابرگ، دولت ۲۸.۵ همت منابع آورد و مردم هم ۸۸ همت آورده نقدی دادند و با این حساب ۱۵۱ میلیون بسته غذایی بر سفره‌های مردم قرار گرفت.

به گفته کارشناسان در شرایط تورم‌های پیاپی و کاهش ارزش پول ملی که به منزله کاهس قدرت خرید مردم است،‌ اجرای کالابرگ الکترونیکی برای امنیت غذایی جامعه به ویژه دهکهای کم درآمد ضروری است.

در اوایل سال ۱۴۰۲، سامانه رفاه ایرانیان معیارها و شاخص‌های طبقه‌بندی خانوار را تغییر داد و به جای دهک‌بندی، از صدک‌بندی استفاده کرد. این تغییر به منظور افزایش دقت در شناسایی مشمولان یارانه نقدی و بر اساس میزان درآمد و دارایی خانوارها صورت گرفت.

یارانه دهک های اول تا سوم

یارانه دهک های اول تا سوم که تحت پوشش کمیته امداد و یا بهزیستی هستند به میزان هر نفر ۴۰۰ هزار تومان می باشد که این مبلغ را در ۲۵ هر ماه دریافت می کنند. یارانه تشویقی هم که به شکل اعتبار خرید برای افراد امکانپذیر شده است مبلغ یارانه را به ۶۲۰ هزارتومان می رساند.

یارانه دهک های چهارم تا هفتم

دهک های چهارم تا هفتم مشمول دریافت یارانه نقدی به میزان هر نفر ۳۰۰ هزار تومان می باشند که این مبلغ در تاریخ ۳۰ هر ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز و قابل برداشت است. بعلاوه یارانه تشویقی این گروه  از مشمولان نیز امکان خرید اعتباری تا ۵۲۰ هزار تومان را به آنها می دهد.

یارانه دهک های هشتم و نهم

خانوارهای دهک های هشتم و نهم  مشمول دریافت یارانه به میزان ۳۰۰ هزار تومان هستند ولی یارانه تشویقی به آنها تعلق نمی گیرد.

مبنای آزمون وسع چیست؟

مرجع دهک‌بندی خانوارها، بانک اطلاعاتی «پایگاه رفاه ایرانیان» است که در آن، اطلاعات خانوارها اعم از تعداد اعضا، مالکیت خودرو و گردش مالی همه اعضای خانواده مبنای آزمون وسع قرار می‌گیرد و بر اساس نتیجه این آزمون، رتبه خانوار در میان همه خانوارهای کشور به دست می‌آید.

تغییردر رفتارهای مالی خانوار یکی از عوامل اصلی در تغییر دهک درآمدی است. در برخی موارد، ممکن است به دلایل خاص، گردش مالی بالا اعتراض‌پذیر باشد و مشکلاتی ایجاد کند که با رسیدگی وزارت کار قابل حل باشد. اما برای حفظ دهک خود، خانوارهای عادی بهتر است از هر گونه گردش مالی کلان غیرمرتبط با درآمد و هزینه خود پرهیز کنند و رفتار مالی خود را بهبود بخشند.

در این میان، گرچه کاستی‌هایی مثلاً در حوزه املاک با معاملات مبتنی بر چک وجود داشت، اما برای کاهش میزان خطا، امکان درخواست بازبینی نیز برای خانوارهای معترض مدنظر قرار گرفت و اگر متولیان دهک بندی در وزارت کار به وظیفه خود عمل کنند، هرگونه تغییر در دهک‌بندی قابل‌ اعتراض و پیگیری است.

در شهریور منتظر حذف یارانه نقدی چه دهک هایی باشیم؟

علیرضا محمدی رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان وزارت رفاه گفت: پس از اعمال داده‌های جدید برخی خانوارها به دهک‌های بالا و برخی به دهک‌های پایین منتقل شدند. برای حدود ۱۳ میلیون خانوار نیز تغییری رخ نداده است. افرادی که قطعا از دهک پایین به صدک بالا رفتند، مشمول یارانه نشدند.

وی افزود: در ۲ سال گذشته بیش از ۵۰ درصد از افرادی به شکلی به دهک‌های خود اعتراض داشتند که در طول بروزرسانی داده‌ها این اعتراض‌ها رفع شد. برخی خانواده‌ها در تعداد نفرات دچار تغییرات شدند. این تغییرات فرمول فنی و پیچیده‌ای دارد و بُعد خانوار در دهک‌بندی و صدک‌بندی را تغییر می‌دهد.

این مقام مسوول توضیح داد: مثلا فرد خودرویی داشت که ۶ ماه قبل آن را فروخته بود و چون داده‌های پایگاه به‌روز نشده بود، آن خودرو همچنان در داده‌های رفاهی خانوار دیده می‌شد و دهک او را بالا می‌برد، اما اکنون با بروزرسانی جدید، براساس اطلاعات فعلی و جدید افراد، صدک و دهک خانوار تغییر کرده است. البته عکس این ماجرا نیز صادق است و ممکن است فرد در یک سال گذشته از نظر مالی چیزی خریداری کرده باشد که آن نیز دهک فرد را تغییر می‌دهد.

محمدی گفت: باید به این نکته نیز توجه کرد که اگر دهک فرد الان ۶ است، به این معنا نیست که ادامه‌دار باشد و در به‌روزرسانی۶ ماه بعدی ممکن است دچار تغییر شود. خواسته ما این است که داده‌های این پایگاه هر ۶ ماه یکبار به روز شود. اگر این اتفاق رخ دهد و شناسنامه اقتصادی افراد به‌روز شود، می‌تواند در سیاستگذاری‌های رفاهی جامعه نیز کمک‌کننده باشد.

علیرضا محمدی، اظهار کرد: مطابق قانون بودجه، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است نسبت به به‌روزرسانی داده‌های ثبتی، متقن و قابل اتکا دریافتی از دستگاه‌های مختلف برای دهک‌بندی و وسع‌سنجی خانوارها، ۲ بار درسال (هر ۶ ماه یکبار) اقدام کند.

وی ادامه داد: باتوجه به اینکه آخرین به‌روزرسانی دهک‌بندی‌ها در دی ماه سال گذشته انجام شده است، مرحله بعدی اوایل شهریورماه انجام خواهد شد.

وی در ادامه بیان کرد یارانه بگیران فعلی با توجه با آخرین بروز رسانی یارانه دریافت می کنند و افرادی که نسبت به دهک بندی خود اعتراض کرده و ناراضی هستند در تاریخ بندی بروز رسانی اطلاعات اعتراض آنها بررسی شده و تغییرات لازم اجرایی خواهد شد.