علت گرانی ۲۱ درصدی روغن در بازار

خروج شرکت صافولا از بازار روغن چالشی جدی در این حوزه ایجاد کرد. علاوه بر آن، کاهش ۳۲ درصدی واردات روغن خام نیز به تشدید این بحران کمک کرد. با این حال، انفعال و ضعف عملکرد مسئولان وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، و اتاق اصناف نه تنها کمکی به حل مشکلات این صنعت نکرد، بلکه موجب افزایش قیمت‌ها شد و در نهایت قیمت انواع روغن در بازار تا ۲۱ درصد افزایش یافت.

کمبود روغن در فروشگاه ها یا سهمیه ای شدن آن در شرایطی ایجاد شده است که اکبر فتحی، معاون وزارت جهاد کشاورزی و دبیر ستاد هماهنگی امنیت غذایی مدعی است که با خروج صافولا از ایران هیچ زیرساختی از کشور خارج نشده و همه ظرفیت‌ها در داخل به قوت خود باقی است و برنامه‌ریزی کامل در این خصوص انجام شده است.

باوجود خوش بینی مسئولان و اینکه خروج این شرکت سعودی هیچ تاثیری در بازار داخلی ندارد اما نتیجه روی دیگری از واقعیت را نشان داد.باوجود تکذیبیه‌های مسئولان مختلف از جمله انجمن صنفی صنایع روغن نباتی مبنی بر عدم افزایش قیمت روغن، قیمت انواع روغن تا ۲۱ درصد در بازار گران شد.

از سویی دیگر، بررسی آمار گمرک ایران نشان می‌دهد واردات روغن خام به عنوان ماده اولیه صنایع روغن نباتی در ۹ ماه سال جاری نسبت به سال گذشته ۳۲ درصد کاهش یافته و به ۸۸۹ هزار تن رسیده است که به نظر می رسد کاهش ۳۲ درصدی واردات روغن خام، مشکلات ارزی، سیاست‌های نادرست در تنظیم بازار و بی‌اعتمادی مردم به ثبات قیمت‌ها و بازار از مهم ترین دلایل کمبود و گرانی روغن در بازار است . البته کمبود روغن خوراکی می تواند به افزایش قیمت سایر کالاها و خدمات منجر شود، زیرا روغن به عنوان یک کالای اساسی در تولید بسیاری از محصولات غذایی نقش دارد.

معطلی مطالبات ارزی دلیل بحران بازار روغن؟

علی فاضلی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران، ریشه چالش در بازار روغن را ناشی از طولانی شدن تخصیص ارز به کارخانه های روغن نباتی دانست و گفت: مطالبات ارزی کارخانجات روغن نباتی از دولت، به گونه‌ای شده که برخی کارخانجات هنوز حتی مطالبات ارزی بهار و تابستان گذشته خود را نگرفته‌اند و ادامه این روند با توجه به افزایش قیمت‌های جهانی و کمبود نقدینگی در صنعت عملاً میسر نیست.

وی افزود: تأخیر طولانی مدت در پرداخت مطالبات ارزی کارخانجات، علاوه بر اینکه موجب تحمیل هزینه مالی هنگفت به تولید می‌شود، باعث کاهش توان مالی و اعتبار ارزی آنها در واردات مجدد روغن خام می‌شود که این امر به معنی کاهش واردات و تولید در آینده خواهد بود. برخی کارخانجات پس از ماه‌ها انتظار تخصیص ارز، موفق به تخصیص ارز شده و ریال خرید ارزشان را نیز پرداخته‌اند اما متأسفانه ارز خریداری شده آنها پرداخت نشده است.

گلایه کمسیون صنعت و معدن اتاق تهران از همتی بالا گرفت

البته کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران نیز نسبت به کندی تخصیص ارز گلایه داشته و در این خصوص هرویک یاریجانیان، رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران در نشست با همتی وزیر امور اقتصادی و دارایی از کندی تخصیص ارز به شرکت های حوزه صنعت و معدن انتقاد کرد و براین باور است که در برخی موارد مرکز مبادلات طلا و ارز برای استعلام شماره حساب شرکت های خارجی دچار کندی و تعلل است و متاسفانه برخی تولیدکنندگان برای دریافت تسهیلات ارز از بانک ها حتی تا یکسال نیز در صف انتظار مانده اند. 

به نظر می رسد دستگاه‌های مسئول باید به سرعت اقدام به ثبت سفارش و واردات روغن خام کنند تا کمبود مواد اولیه در کارخانه‌ها برطرف شود. همچنین دولت باید با نظارت دقیق بر بازار و کنترل قیمت‌ها، از افزایش بی‌رویه قیمت روغن و سایر کالاهای اساسی جلوگیری کند.