دست خالی تعاونی‌ها زیر سایه دولت چاق | ساخت ۲ میلیون خانه را چه کسی دید؟

بهمن عبداللهی رئیس اتاق تعاون ایران، در این نشست، با اشاره به اینکه تعاون رکن دوم اقتصاد می باشد، اظهار داشت: بخش تعاون  توسعه خوبی داشته به نحوی در حال حاضر بالغ بر ۱۰۵ هزار تعاونی فعال در کشور در بخش های مختلف اقتصادی وجود دارند و بیش از ۵۵ درصد ‌محصولات کشاورزی، ۸۰ درصد شیلات، ۷۰ درصد حمل و نقل و ۸ درصد حوزه معدن، ۱۰ درصد صنعت،  سهم تعاونی ها است همچنین شرکت‌های تعاونی در بخش آموزش، بیمارستان و… حضور فعال دارند.

وی ادامه داد: پس‌از انقلاب تعاونی‌ها بالغ بر ۲ میلیون مسکن ساخت و تحویل داد. رئیس اتاق تعاون ایران با اشاره به برنامه‌های توسعه‌ای کشور اعلام کرد: بر اساس برنامه پنجم توسعه سهم دیده شده ۲۵ درصد بود؛ اما به دلایلی بخش تعاون نتوانست به این هدف دست پیدا کرد و در حال حاضر سهم این بخش ۷ درصد است.

عبدالهی با بیان اینکه یکی از دلایل عدم تحقق این هدف تا امروز به دولتی بودن اقتصاد بر می‌گردد، اضافه کرد: ۷۰ درصد حوزه اقتصاد در اختیار دولتی‌ها است. وی یادآور شد: مجلس شورای اسلامی دو وظیفه عمده دارد؛ نخست تولید قوانین و دوم نظارت بر حسن اجرای این قوانین.

وی اظهار کرد: دومین دلیل عدم تحقق سهم ۲۵ درصدی تعاون در اقتصاد به عدم اجرای قوانین توسعه تعاونی‌ها بر می‌گردد. انتظار ما از کمیسیون اصل ۹۰ این است که این موضوع مورد توجه مجلس قرار گیرد.

رئیس اتاق تعاون ایران با اشاره به سند توسعه تعاون، ادامه داد: این سند در سال ۱۳۹۲ تصویب و ابلاغ شد؛ اما متأسفانه در دولت بعدی سند مطرود شد. این ادامه یافت تا در دولت سیزدهم دستور بازبینی داده شد و سال ۱۴۰۱ ابلاغ شد.

وی عنوان کرد: در این سند برای ۲۱ دستگاه دولتی بیش از ۸۰ حکم اجرایی تعریف شد. در حال حاضر دو سال از این سند گذشته اما کمتر از ۱۰ درصد اجرا شده است.

وی به آمار جهانی فعالیت تعاونی‌ها اشاره کرد و گفت: در سال ۲۰۲۳ میلادی گردش مالی ۳۰۰ تعاونی برتر دنیا توسط سازمان جهانی تعاون(ICA)  منتشر شد که نشان داد گردش مالی این شرکت ها حدود ۲۴۰۰ میلیارد دلار است. این شرکت‌های تعاونی‌ها در کشور های بیشتر اروپایی هستند، فعالیت دارند. به عنوان مثال، ۱۳۴ میلیارد دلار گردش مالی یک شرکت تعاونی اعتبار در کشور فرانسه است.

در ادامه این نشست نصرالله پژمان فر رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی با تبریک سالروز تاسیس و آغاز دهه چهارم فعالیت اتاق تعاون ایران و گرامیداشت سال جهانی تعاون، بیان داشت: اندازه دولت در اقتصاد بسیار بزرگ شده است به گونه‌ای که بر اساس قانون تفریق بودجه در سال ۹۷ که از سوی دیوان محاسبات اعلام شد در آن سال میانگین فروش روزانه نفت ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه و میانگین قیمت آن ۵۵ دلار بود که اگر این رقم را در ۳۶۵ روز ضرب کنیم، رقم بسیار بالایی است از طرفی در آن سال، درآمد مالیاتی بودجه محقق شد، اما وقتی عملکرد بودجه مورد بررسی قرار گرفت ۹۳ درصد بودجه دولت در بخش جاری هزینه شد که از این رقم ۸۲ صرف پرداخت حقوق و دستمزد کارمندان دولت شده بود.

وی ادامه داد: الان هم وضعیت تغییری پیدا نکرده و از نظر تامین منابع دولت با مشکل مواجه شده است و عملکرد خصوصی‌سازی دولت موفق نبوده است رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس همچنین گفت: متاسفانه عملکرد بخش خصوصی موفق نبوده و بیشتر واگذاری‌ها به بخش خصولتی و شبه دولتی انجام شده است پژمانفر افزود: در بخش تعاون افراد به صورت یک پیکره واحد در کنار هم قرار می‌گیرند و باید تعاونی‌ها به قدری قوی شوند که بتوانند صنایع بزرگی نظیر  فولاد و یا پتروشیمی را اداره کنند.

رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه باید نگاه و برداشت نسبت به بخش تعاون باید اصلاح شود خاطرنشان کرد: ما می توانیم گزارشی از توانمندی ها و آسیب شناسی در بخش تعاون را برای قرائت در صحن مجلس تهیه کنیم و که با انعکاس در رسانه بازتاب خوبی را ایجاد کند.

وی گفت: اتاق تعاون ایران، قوانین زمین مانده در حوزه تعاون را طی گزارشی مشخص و به کمیسیون جهت پیگیری اعلام کند.

پژمانفر همچنین گفت: حضور اتاق تعاون ایران در هیات مدیره اتحادیه جهانی تعاون نکته حائز اهمیتی است و در سال جهانی تعاون، کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی آمادگی خود را برای حمایت از بخش تعاونی اعلام می دارد.

 در ادامه این جلسه فرهاد بشیری نماینده پاکدشت و عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس نیز گفت: در کشور ما حس همدلی و همکاری ضعیف است در حالی که باید سرمایه‌های خرد مردم را تجمیع کنیم. این نماینده مجلس تاکید کرد با منابع محدود دولت نمی‌توانیم راهسازی جدید داشته باشیم بلکه باید سرمایه‌های خرد مردم را در این زمینه به کار بگیریم .

نماینده پاکدشت گفت: از سال ۱۲۸۵ که مجلس در کشور راه اندازی شده قوانین خوب بسیاری داریم اما بسیاری از این قوانین اجرا نمی‌شود و ما هم اکنون در خدمت شما هستیم که بتوانیم به تعاون کمک کنیم. موسی غضنفرآبادی عضو کمیسیون اصل ۹۰ نیز گفت: اوضاع اقتصادی به سامان نیست و چون اعتماد مردم در زمینه بورس همچنین حساب‌های ارزی را خدشه‌دار کردیم.

غضنفرآبادی گفت: مسائل اقتصادی که از سوی مقام معظم رهبری اعلام می‌شود جز کارشناسی ترین مسائل است و باید اجرا شود وی به تجربه بنیاد برکت اشاره کرد و گفت: باید اتاق تعاون و ادارات و ادارات تعاون بیشتر شود، اما متاسفانه در برخی شهرستان‌ها افرادی را در راس کار می‌گذارند که اعتقادی به بخش تعاون ندارند.

هاشمی نماینده بیرجند و عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی، ضمن تشکر از اتاق تعاون استان خراسان جنوبی در معرفی توانمندیهای تعاونی ها و عملکرد قابل قبول آن، خاطر نشان ساخت: به همت اتاق تعاون استان، مجامع استانی شرکت های سهام عدالت در این استان برگزار شده است

وی با تاکید بر لزوم بازسازی ساختار سنتی تعاونی ها بیان داشت: باید الگوی موفق تعاونی ها ارائه شود. این نماینده مجلس شورای اسلامی بر ضرورت ایجاد رشته های مربوط به تعاون در دانشگاه ها تاکید کرد.

 در ادامه این نشست کشوری نماینده قائمشهر و سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی با بیان مشکلات فعالان اقتصادی استان متبوع خود، حمایت اتاق تعاون را برای رفع آن با توجه به ظرفیت بالای استان مازندران، خواستار شد.

وی در بخش دیگری از این نشست با اشاره به ظرفیت تعاونی های گردشگری و ضرورت تقویت آن، برگزاری نمایشگاه های فصلی برای ارائه تولیدات کشاورزان و صنایع دستی روستاییان همچنین رفع مشکلات تعاونی های شیلات و مدیریت پسامند را خواستار شد.

قاسمی نماینده شهررضا و دهاقان و عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست با ارائه گزارشی از عملکرد تعاونی ها شهرضا و مشکلات آنان، گفت: برگزاری این جلسات افق روشنی را برای رفع مشکلات تعاونی ها ترسیم می کند.

وی با اشاره به اینکه اتاق تعاون مانند بند تسبیح در اقتصاد است خاطرنشان کرد: آسیب های درونی و مقررات تعاونی باید بررسی شود.

قاسمی ادامه داد: در کمیسیون حمایت از جهش تولید نیز  پیگیری بازنگری اصل ۴۴ را در حال انجام است.

زندیان نماینده بیجار و عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی ابراز داشت: وضعیت حال اقتصادی کشور قابل قبول نیست و سالهای متمادی رهبر معظم انقلاب بر انتخاب شعارهایی در حوزه تولید تاکید داشته اند.

وی شعار سال «سرمایه گذاری برای تولید» را یک بیانیه توصیف کرد و گفت: منظور معظم له از شعار سال سرمایه گذاری دولت نبوده و هدف سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و تعاونی است .

وی اذعان داشت: دولت بزرگ و فربه و باعث آن گشته که به علت کسری از بودجه عمران و کشاورزی کاسته شود و معیشت مردم تحت الشعاع قرار بگیرد. وی افزود: از سوی دیگر سیستم بانکی دیوار بلندی برای تسهیلات برای فعالان اقتصادی ایجاد کرده است.

وی همچنین ارائه برنامه توسط اتاق تعاون ایران  برای ۵ حوزه اقتصاد نظیر صنایع دستی بالا دستی و پایین دستی پتروشیمی، کشاورزی، صنایع پیشران و صنایعی با ارزش افزوده با هدف حمایت کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی خواستار شد.

در ادامه این نشست، محلاتی عضو هیات رئیسه و معاون پشتیبانی و برنامه ریزی اتاق تعاون ایران با اشاره به اعتقاد مقام معظم رهبری به تعاون بیان داشت: اراده ای از بدنه حاکمیت در این خصوص دیده نمی شود. وی گفت: ۸۶ درصد تعاونی های مسکن الگوهای موفق بوده اند چون مدل آن علاوه بر پیوست اقتصادی، پیوست عدالت اجتماعی داشته است. وی در ادامه تشکیل کمیته ای در کمیسیون اصل ۹۰ را پیشنهاد داد و گفت: ما می توانیم به سهم ۲۵درصدی تعاون برسیم.

محمودی عضو هیات رئیسه اتاق تعاون ایران نیز در این نشست، با اشاره به ظرفیت های تعاونی ها در مقاطع زمانی مختلف بیان داشت: در پاندومی کرونا، نهادهای اجتماعی نظیر تعاون توانستند نقش مهمی را ایفا کنند که مصادیق آن را می توان در کشورهایی نظیر اسپانیا، برزیل و فرانسه مثال زد. وی با اشاره به اهمیت باور به تعاون و حمایت از آن افزود: جمع آوری سرمایه های خرد، نیازمند حضانت بوده و حمایت ویژه از بخش تعاون حائز اهمیت است.

در ادامه نشست بداقی عضو هیات رئیسه اتاق تعاون ایران نیز، با توانمندی های تعاونی ها در حوزه تعاونی های مصرف و شبکه توزیع اشاره کرد. وی گفت: هر جا دولت نیاز داشت، بازوی توانمند دولت در توزیع کالاهای اساسی بودیم.

رجائیه رئیس کمیسیون حمل و نقل، گمرک و ترانزیت اتاق تعاون ایران با تشریح عملکرد حمل و نقل در بخش تعاون بیان داشت: در حوزه حمل و نقل درون شهری و برون شهری و هم در اصل ۴۴ قانون اساسی بر واگذاری تصدی گری ها تاکید شده و بهترین محمل آن بخش تعاون است و حدود ۷۰ سال است که حمل و نقل در بخش تعاون انجام می شود. وی در بخش دیگری از این نشست، مشکلات قانون چک را برای فعالان اقتصادی تشریح کرد و رفع مشکلات مذکور را خواستار شد.

همچنین در این نشست خسروبیگی عضو هیات رئیسه اتاق تعاون ایران و رئیس اتاق تعاون استان مرکزی بیان داشت: بیشترین ساختمان در بخش تعاون ساخته شده و حجم زیادی از کارکنان دولت، فرهنگیان و کارگران توسط تعاونی ها، صاحب خانه شده اند.

وی ابراز داشت: تعاونی های مصرف استان مرکزی، نیز نقش بسزایی در برهه های مختلف داشته و نقش موثری از توزیع کالاهای اساسی داشته اند.